Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương, hiện tượng El Nino tiếp tục ảnh hưởng đến nước ta, khả năng kéo dài đến cuối năm nay. Để đối phó với tình hình này, Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải đã chỉ đạo các bộ, ngành Trung ương và địa phương khẩn trương bàn giải pháp đảm bảo cấp nước cho sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt. UBND tỉnh cũng đã chỉ đạo các địa phương triển khai phòng, chống hạn. 

THIỆT HẠI NẶNG DO EL NINO 

Theo Sở NN-PTNT, những năm gần đây, tại Phú Yên, tình hình khô hạn diễn ra liên tục, nắng hạn gay gắt đã ảnh hưởng nghiêm trọng, gây thiệt hại cho sản xuất nông nghiệp và ảnh hưởng đến đời sống người dân. Năm 2014, gần 30.000ha cây trồng bị ảnh hưởng, trong đó diện tích lúa thiếu nước khoảng 11.500ha, làm mất trắng hơn 353ha, tổng thiệt hại gần 200 tỉ đồng. Năm 2015, lúa vụ hè thu thiếu nước phải bơm chống hạn khoảng 7.000ha, trong đó diện tích lúa mất trắng khoảng 180ha. 

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương, do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino, lượng mưa từ tháng 10/2015-4/2016 tại khu vực Trung Bộ có khả năng thiếu hụt từ 30-50% so với trung bình nhiều năm. Dòng chảy trên các sông, suối sẽ giảm dần và có khả năng thiếu hụt so với trung bình nhiều năm từ 30-40%. Vùng hạ lưu các sông chịu ảnh hưởng của các đợt thủy triều. Nguy cơ thiếu nước, khô hạn trong mùa khô này rất lớn, mặn có khả năng xâm nhập sâu vào vùng cửa sông, ven biển… 

Ông Trần Sáu, Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Tuy An, cho biết: Huyện đã chỉ đạo các xã khẩn trương triển khai phương án phòng chống hạn và có kế hoạch chuyển đổi cây trồng phù hợp cho từng diện tích khi có hạn xảy ra. Địa phương cũng đã tuyên truyền cho người dân biết tình hình nắng hạn có khả năng xảy ra trong năm 2016 để người dân chủ động nguồn nước, thực hiện việc tưới cho sản xuất nông nghiệp tiết kiệm, hiệu quả… Còn ông Lê Ngọc Tính, Chủ tịch UBND huyện Phú Hòa, cho hay: Tổng diện tích trồng lúa trên địa bàn huyện Phú Hòa hơn 5.000ha. Huyện đã xây dựng phương án chống hạn đến hết năm 2016 và cũng đã triển khai đến các địa phương. UBND huyện đã có kế hoạch và chỉ đạo các xã, thị trấn chuyển đổi cây trồng (chủ yếu sang cây bắp lai) đối với một số diện tích có khả năng thiếu nước. Hàng năm, địa phương cũng đã trích một khoản kinh phí để sửa chữa, nâng cấp một số công trình thủy lợi trên địa bàn huyện nhằm đảm bảo phục vụ tưới cho sản xuất nông nghiệp. Đơn vị quản lý khai thác thủy nông cần có kế hoạch điều tiết nước phù hợp cho từng khu vực. Tỉnh và Trung ương cần đầu tư xây mới, sửa chữa, nâng cấp một số công trình thủy lợi của huyện để địa phương chủ động nguồn nước. 

CẦN THÊM NHỮNG CÔNG TRÌNH THỦY LỢI 

Theo Sở NN-PTNT, đa số hồ chứa nước của tỉnh đều ở mực nước thấp, có hồ xấp xỉ mực nước chết. Ông Nguyễn Trọng Tùng, Giám đốc Sở NN-PTNT, nói: Khó khăn trong công tác chống hạn hiện nay là việc lựa chọn cơ cấu cây trồng để tổ chức chuyển đổi. Nông dân ở nhiều vùng chuyên canh lúa, khi có yêu cầu chuyển đổi cơ cấu cây trồng để tiết kiệm nước, không nắm được kỹ thuật canh tác cây trồng khác và điều kiện thổ nhưỡng nên gặp khó khăn. Công tác dự báo thời tiết, nhất là dự báo hạn hán còn hạn chế nên việc lập kế hoạch và triển khai phòng, chống hạn không kịp thời. Trong khi đó, kinh phí phòng, chống hạn còn hạn chế nên chưa chủ động, người dân còn trông chờ vào sự hỗ trợ của Nhà nước. Để chủ động trong công tác tưới và phòng chống hạn, các địa phương, đơn vị quản lý khai thác thủy nông căn cứ dự báo tình hình khí tượng thủy văn kiểm tra, đánh giá, cân đối khả năng nguồn nước của từng công trình với nhu cầu dùng nước của từng diện tích nên xây dựng phương án đảm bảo nước tưới thật chi tiết và cụ thể. Các địa phương cần lập kế hoạch gieo sạ phù hợp với khả năng của nguồn nước, những diện tích có khả năng bị hạn phải chuyển sang cây trồng ít sử dụng nước, đảm bảo hiệu quả sản xuất, kiên quyết không gieo sạ ở những nơi không đủ nguồn nước cho suốt vụ. Các huyện, thị xã, thành phố cần tu bổ, nạo vét kênh mương, các cửa khẩu, bể hút, luồng lạch, sửa chữa công trình, bổ sung các trạm bơm dã chiến, sẵn sàng huy động lực lượng, phương tiện chống hạn kịp thời. Sở NN-PTNT đã có văn bản đề nghị ngành Điện hạn chế hoặc ngừng phát điện đối với các nhà máy thủy điện trên địa bàn tỉnh nhằm tích nước vào hồ đảm bảo nguồn nước chống hạn cho vùng hạ du vào mùa khô năm 2016. 

Theo Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Lê Văn Trúc, UBND tỉnh đã kiến nghị Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương hỗ trợ 23 tỉ đồng để khắc phục hậu quả hạn hán, ổn định sản xuất và đời sống nhân dân. UBND tỉnh cũng đề nghị các bộ NN-PTNT, Công thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam chỉ đạo các nhà máy thủy điện trên địa bàn có kế hoạch tích nước vừa đảm bảo nguồn nước phát điện, vừa cấp nước phục vụ sản xuất và sinh hoạt cho vùng hạ du sông Ba vào mùa khô năm 2016. Tỉnh Phú Yên cũng kiến nghị Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương quan tâm ghi vốn trái phiếu Chính phủ sớm triển khai đầu tư dự án Hồ chứa nước Mỹ Lâm (huyện Tây Hòa) và hỗ trợ khoảng 442 tỉ đồng để tỉnh sửa chữa, nạo vét, nâng cấp 18 công trình hồ chứa nước bị hư hỏng, xuống cấp và 59 công trình trạm bơm cần sửa chữa, xây mới… 

ANH NGỌC