Thời gian qua, ngành NN-PTNT và các địa phương đã triển khai nhiều mô hình sản xuất lúa giống nông hộ. Các mô hình này được nhân rộng, giúp nông dân chủ động nguồn lúa giống chất lượng khi vào vụ sản xuất.

MÔ HÌNH HIỆU QUẢ

Theo Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư tỉnh, lâu nay, tại nhiều địa phương, phần lớn người dân sử dụng lúa thịt để làm lúa giống cho vụ sau, cách làm này khiến cây lúa ngày càng giảm năng suất và chất lượng, hiệu quả kinh tế thấp. Trong khi đó, việc vận động người dân mua lúa giống tại các trại sản xuất lúa giống về canh tác rất khó thực hiện vì chi phí giống cao gấp 2-3 lần so với sử dụng lúa thịt làm giống. Từ thực tế trên, trong các năm 2009, 2010, Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư tỉnh đã triển khai mô hình sản xuất lúa giống nông hộ tại các huyện Đông Hòa, Phú Hòa, Tây Hòa để làm điểm. Bà Nguyễn Thị Mơ, Trưởng phòng Khuyến nông trồng trọt (Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư tỉnh), cho hay: Mỗi mô hình triển khai trên diện tích từ 5-10ha với khoảng 50 hộ tham gia. Giống được chọn là các loại giống thông dụng, được bà con sản xuất đại trà như ML213, ML216 và ML68. Qua mô hình, chúng tôi đã chuyển giao kỹ thuật, phương pháp sản xuất lúa giống với quy mô nông hộ cho các địa phương và nông dân. Đến nay, hầu hết các địa phương đã xây dựng được nhiều cánh đồng sản xuất lúa giống, góp phần đáp ứng nhu cầu lúa giống khi vào vụ và thay đổi thói quen canh tác lạc hậu của người dân.

Từ những mô hình này, các địa phương tiếp tục nhân rộng để bà con tiếp cận. Ông Đỗ Kim Đồng, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Đông Hòa, cho biết: Nhận thấy hiệu quả thiết thực của việc sản xuất lúa giống quy mô nông hộ, đặc biệt trong việc thay đổi thói quen canh tác của nông dân, thời gian qua, địa phương đã triển khai nhiều mô hình sản xuất lúa giống nông hộ tại các xã trên địa bàn huyện. Gần đây nhất, Phòng NN-PTNT huyện Đông Hòa đã triển khai mô hình sản xuất lúa giống cấp xác nhận trên diện tích 5ha với 38 hộ nông dân ở xã Hòa Thành tham gia. Kết thúc mô hình, năng suất bình quân đạt 85 tạ/ha, tỉ lệ hạt lép chỉ 8,5%. Còn theo Phòng NN-PTNT huyện Đồng Xuân, để giúp người dân dần thay đổi thói quen sử dụng lúa thịt vụ trước làm lúa giống vụ sau và chủ động được nguồn lúa giống khi vào vụ sản xuất, huyện đã thực hiện một số mô hình sản xuất lúa giống nông hộ, thu hút nhiều hộ dân tham gia.

THAY ĐỔI THÓI QUEN CANH TÁC

Theo Phòng NN-PTNT huyện Đông Hòa, qua các mô hình sản xuất lúa giống nông hộ, người dân đã thấy được hiệu quả và tích cực tham gia. Đến nay, nhiều hộ nông dân đã chủ động sản xuất lúa giống theo nhu cầu của gia đình, góp phần đáp ứng nguồn lúa giống chất lượng khi vào vụ.

Bà Lê Thị Mỹ Lệ ở xã Hòa Thành (huyện Đông Hòa), cho biết: Nhờ tham gia mô hình sản xuất lúa giống cấp xác nhận do Phòng NN-PTNT huyện tổ chức, tôi và nhiều hộ khác đã nắm được quy trình sản xuất lúa giống từ khâu làm đất, chọn giống, mật độ gieo sạ đến phương pháp bón phân, chăm sóc, khử lẫn, thu hoạch… 2 năm nay, mỗi khi vào vụ mới, gia đình tôi đều dành ra nửa sào ruộng để trồng lúa giống. Số lúa giống thu hoạch sẽ được xử lý kỹ làm giống cho vụ sản xuất sau. Còn theo ông Nguyễn Văn Tình ở xã Xuân Quang 2 (huyện Đồng Xuân), gia đình ông có 8 sào lúa, mỗi khi vào vụ sản xuất cần khoảng 100kg lúa giống. Để tiết kiệm chi phí, trước đây, ông chỉ dùng lúa thịt để làm giống nên cây lúa kém phát triển, thường nhiễm sâu bệnh, năng suất không cao. Trong 2 vụ lúa vừa qua, học theo mô hình sản xuất lúa giống nông hộ của Phòng NN-PTNT huyện, gia đình ông đã mua giống cấp nguyên chủng từ HTX về trồng, lấy lúa giống phục vụ cho sản xuất. Nhờ vậy, bây giờ gia đình ông đã chủ động được nguồn lúa giống chất lượng. Cũng theo ông Tình, sử dụng lúa giống cấp xác nhận để trồng, cây lúa cho năng suất cao hơn hẳn, sâu bệnh cũng giảm đáng kể.

THỦY TIÊN