Lúa thảo dược (hay còn gọi là lúa dược liệu) từ gié lúa đến hạt gạo đều có màu tím. Thời gian gần đây, nhiều người cho rằng gạo thảo dược có chức năng điều hòa huyết áp, giảm mệt mỏi, và hỗ trợ tim mạch, chậm chí chống ung thư nên đi tìm mua tại các chợ trong tỉnh nhưng không có.
Bà Nguyễn Thị Hồng ở xã Hòa Thắng (huyện Phú Hòa), cho biết: Mới đây con gái tôi làm công nhân ở TP Hồ Chí Minh gọi điện về bảo, mua gạo dược liệu ăn chống được bệnh ung thư, loãng xương… Tôi đến các chợ trong xã hỏi mua nhưng không có, sau đó đến các điểm bán gạo ở chợ Tuy Hòa hỏi mua mà ai cũng lắc đầu. Tôi đến HTX Nông nghiệp Hòa Thắng 1 hỏi mua giống lúa về trồng thì HTX cũng không bán.
Tại hàng gạo ở chợ phường 7, Trại Bò (TP Tuy Hòa) bán đủ loại từ gạo nếp than, đến gạo thơm Thái Lan nhưng chúng tôi hỏi mua gạo thảo dược thì người bán đều lắc đầu. Bà Phan Thị Mỹ, bán gạo tại chợ phường 7, cho hay: Nghe nói trên thị trường có gạo dược liệu màu tím giá rất đắt, nhưng ở đây từ trước đến nay chưa có ai mua bán loại gạo này. Nếu ai có nhu mua thì dặn trước, tôi gọi điện vào TP Hồ Chí Minh đặt hàng và gửi ra.
Cách đây 2 năm, Trung tâm Giống và Kỹ thuật cây trồng Phú Yên trồng thử nghiệm lúa thảo dược tại Trại giống Nông nghiệp Hòa Đồng (huyện Tây Hòa). Tuy nhiên, hiện giống lúa thảo dược vẫn chưa đưa ra sản xuất tại các cánh đồng lúa trong tỉnh. Ông Nguyễn Văn Minh, Trưởng phòng Kỹ thuật Trung tâm Giống và Kỹ thuật cây trồng Phú Yên, cho biết: Thời gian qua, trung tâm có trồng thử nghiệm giống lúa thảo dược nhưng chưa mua bản quyền nên không được phép sản xuất giống và bán ra thị trường. Nếu mua bản quyền thì phải tốn đến vài trăm triệu đồng.
Trước đây, một vài người trồng giống lúa thảo dược, nhưng đến nay giống lúa này không còn. Ông Phan Văn Tính ở xã Hòa Đồng, cho hay: Tôi có người quen cho giống lúa tím (thảo dược) mang về trồng thử. Cơm của loại gạo này quá dẻo lại khó ăn, còn để lại nguội thì khô cứng. Tôi cho anh em dòng họ mỗi người một ký ăn thử, ai cũng than khó ăn, từ đó tôi không trồng nữa. Gần đây có người trong thôn cho rằng ăn gạo lứt thảo dược chữa ung thư nhưng đã mất giống.
Ông Nguyễn Thành, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư Phú Yên, cho biết: Giống lúa thảo dược có thời gian sinh trưởng dài, năng suất không cao so với các giống lúa thuần của địa phương, xay gạo nát lại khó ăn nên ít người dùng gạo này nấu ăn trong bữa cơm hàng ngày. Do đó, nông dân không trồng rộng rãi. Cũng vì thời gian sinh trưởng dài nên lúa thảo dược này chỉ trồng mỗi năm một vụ. Hiện chỉ trồng ở một số vùng thuộc đồng bằng sông Cửu Long và một số tỉnh Bắc Trung Bộ.
Theo các chuyên gia nông nghiệp, lúa thảo dược là một giống lúa quý được ông Phan Văn Hòa (Nghệ An) mày mò chọn tạo... Ông Hòa là Giám đốc Công ty TNHH KHCN Vĩnh Hòa nên đặt tên giống lúa thảo dược Vĩnh Hòa 1 (VH1).
Gạo VH1 vừa được Trung tâm Kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng (Quates1) thuộc Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng Việt Nam và Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia (Bộ Y tế) kết luận có thêm hai chất quý là Omega 9 và Omega 6 có tác dụng tốt cho sức khỏe con người, nhất là làm giảm nguy cơ và kháng bệnh ung thư, giảm lượng choleseterol, phòng ngừa bệnh tim mạch; điều chỉnh hàm lượng glucose trong máu cho người đái tháo đường... nên nhu cầu tiêu thụ hiện nay rất lớn...
LÊ TRÂM
