Phú Yên là một trong năm tỉnh của cả nước được tham gia dự án Hỗ trợ kỹ thuật thoát nước và chống ngập úng tại các đô thị quy mô vừa vùng duyên hải Việt Nam ứng phó với biến đổi khí hậu do Chính phủ Cộng hòa liên bang Đức viện trợ không hoàn lại. Báo Phú Yên phỏng vấn ông Nguyễn Văn Đồng, Phó giám đốc Sở Xây dựng, Trưởng ban Quản lý dự án Thoát nước và chống ngập úng TP Tuy Hòa, xung quanh vấn đề này.
* Xin ông cho biết những phần việc trọng tâm mà dự án Hỗ trợ kỹ thuật thoát nước và chống ngập úng tại các đô thị quy mô vừa vùng duyên hải Việt Nam ứng phó với biến đổi khí hậu sẽ thực hiện?
- Đây là dự án hỗ trợ kỹ thuật, nên chỉ thực hiện các công việc phát triển, nâng cao năng lực và xây dựng thể chế, hỗ trợ kỹ thuật để chuẩn bị thực hiện dự án thông qua các hoạt động như: Đào tạo nguồn nhân lực, cung cấp trang thiết bị, lập quy hoạch, tham quan, khảo sát, hội thảo… nhằm đạt mục tiêu tăng cường công tác quản lý hệ thống thoát nước, chống ngập úng cho các đô thị, có xét đến ứng phó với biến đổi khí hậu. Thời gian thực hiện dự án từ tháng 11/2013 đến 10/2018. Thông qua dự án này, các đô thị sẽ được lập quy hoạch cụ thể, chi tiết đối với hệ thống thoát nước và chống ngập úng dựa trên cơ sở hệ thống thoát nước, chống ngập hiện hữu của mỗi địa phương. Ngoài ra, trong khuôn khổ dự án cũng sẽ tổ chức nhiều buổi tập huấn, hội thảo, diễn tập… để nâng cao kiến thức, nhận thức của cán bộ chuyên ngành và người dân về lĩnh vực thoát nước, chống ngập úng đô thị và ứng phó rủi ro thiên tai do biến đổi khí hậu.
* Đến nay, dự án Thoát nước và chống ngập úng TP Tuy Hòa đã thực hiện được những phần việc gì?
- Sau gần 2 năm triển khai, dự án Thoát nước và chống ngập úng TP Tuy Hòa đã thực hiện nhiều phần việc. Cụ thể, đồ án Quy hoạch thoát nước và chống ngập úng khu vực trung tâm TP Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên ứng phó với biến đổi khí hậu đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2050 đã lập hoàn chỉnh, đang lấy ý kiến thỏa thuận với Bộ Xây dựng; dự kiến sẽ trình UBND tỉnh phê duyệt đồ án quy hoạch vào tháng 11/2015. Đối với việc lập đề án Định hướng phát triển thoát nước các đô thị, khu, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2050 đã được thông qua Hội đồng thẩm định cấp tỉnh; dự kiến sẽ trình UBND tỉnh phê duyệt vào tháng 11/2015. Hoàn thành xây dựng Bộ hướng dẫn lập Kế hoạch phòng, chống thiên tai cấp tỉnh, huyện và đã được UBND tỉnh phê duyệt. Hiện dự án đang xác định và chuẩn bị các dự án khả thi về đầu tư phòng chống ngập úng TP Tuy Hòa và xây dựng hệ thống cảnh báo lũ sớm cho TP Tuy Hòa, sẽ hoàn thành vào đầu năm 2016.
* Đồ án Quy hoạch thoát nước và chống ngập úng khu vực trung tâm TP Tuy Hòa ứng phó với biến đổi khí hậu đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2050 có gì nổi bật, khác biệt so với quy hoạch thoát nước mà chúng ta đã làm?
- Về nội dung quy hoạch, đơn vị tư vấn sau khi sử dụng phần mềm MOUSE để tính toán mô phỏng thủy động lực hệ thống thoát nước, đã đề xuất những điểm mới, nổi bật gồm: Xây dựng một trạm bơm công suất 4,3m3/s tại địa điểm giao giữa đường Bạch Đằng và đường Phạm Hồng Thái và một cửa xả tự động đóng - mở, kết hợp với xây dựng một bể nước ngầm dung tích chứa 6.000m3 tại khu vực sân chợ Tuy Hòa. Đồng thời sáu cửa xả hiện trạng thoát nước mưa nằm trên đường Bạch Đằng thoát nước ra sông Chùa và sông Đà Rằng sẽ đóng hẳn, bởi các cửa xả này là nguyên nhân gây ngập úng TP Tuy Hòa, do nước từ sông tràn ngược vào đô thị qua các cửa xả khi mực nước sông dâng cao. Song song đó, tuyến cống mới dọc đường Bạch Đằng sẽ được xây để thu gom nước về trạm bơm nêu trên. Khi mực nước sông thấp, nước mưa không dẫn về hồ chứa, mà chảy thẳng ra cửa xả tại trạm bơm; lúc mực nước sông lên cao, nước không thể tự chảy ra sông, bể chứa được sử dụng và trạm bơm hoạt động. Ngoài ra, cửa xả rạch Bầu Hạ (đoạn trên đường Bạch Đằng, gần cầu Vạn Kiếp) sẽ được sửa chữa với các cửa điều tiết tự động, để ngăn nước sông tràn ngược vào rạch Bầu Hạ trong trường hợp nước sông dâng cao hơn. Một trạm bơm di động sẽ được dùng để bơm đẩy nước từ rạch Bầu Hạ ra sông, đảm bảo không để nước tràn qua rạch Bầu Hạ gây ngập đô thị. Đồng thời, rạch Bầu Hạ được duy trì diện tích 120ha để làm khu vực trữ nước tạm thời, kết hợp với khu vui chơi giải trí, sản xuất nông nghiệp.
Về phương pháp quy hoạch, sử dụng phương pháp quy hoạch thoát nước tích hợp (đây là phương pháp mới đối với Việt Nam), trong đó hệ thống thoát nước cơ bản được tính toán quy hoạch đến năm 2025, thiết kế theo phương pháp truyền thống, gồm hệ thống cống, hồ chứa, trạm bơm để giải quyết lượng nước mưa hiện tại. Hệ thống thoát nước tổng thể được tính toán quy hoạch tầm nhìn đến năm 2050, thiết kế theo phương pháp quản lý hiệu quả BMP nhằm tăng diện tích thấm trên mặt đất và diện tích trữ nước bằng việc tăng cường các thảm cỏ, bồn hoa, cây xanh trong đô thị… Phương pháp này sẽ làm chậm tốc độ dòng chảy, giúp giảm lưu lượng đỉnh của những cơn mưa, qua đó giải quyết được lượng nước mưa gây ngập úng, giảm áp lực cho hệ thống thoát nước; góp phần làm cho đô thị ngày càng xanh, sinh thái…
* Xin cảm ơn ông!
THỦY TIÊN (thực hiện)
