Những năm qua, Phú Yên đã nỗ lực thực hiện nhiều chương trình đảm bảo an ninh lương thực cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nhất là mở rộng diện tích lúa nước. Hiện tại, giống lúa lai được xem là yếu tố tích cực giúp bà con vùng này có nguồn lương thực ổn định.
Lúa lai trồng ở Ea Ly có vùng đạt năng suất đến 93 tạ/ha - Ảnh: LY KHA
Các giống lúa lai siêu năng suất đã được một số nước trên thế giới nghiên cứu, áp dụng đối với những vùng núi cao, khó canh tác được nhiều vụ trong năm. Tại Việt
Vụ đông xuân vừa qua, Trung tâm Khuyến nông – lâm Phú Yên cùng Trạm Khuyến nông huyện Sông Hinh đã thực hiện mô hình “Sản xuất lúa lai, đưa lúa lai về vùng khó khăn về lương thực”. Tại xã vùng cao Ea Ly, lần đầu tiên mô hình được thực hiện trên quy mô 15 ha với 75 hộ nông dân tham gia. Trưởng Trạm khuyến nông Sông Hinh Nguyễn Khắc Sự cho biết: Ea Ly có diện tích tự nhiên 8.021 ha nhưng chỉ có 138 ha lúa nước hai vụ, diện tích chủ yếu là đất đỏ bazan, đá đen và đất cát pha, chỉ phù hợp với những loại cây trồng chịu hạn. Cũng là xã mới thành lập, dân di cư từ miền Bắc vào rất nhiều nên Ea Ly gặp không ít khó khăn trong quá trình phát triển kinh tế, xã hội. Vì vậy, việc xây dựng mô hình trồng lúa lai cho xã này là cần thiết nhằm đảm bảo an ninh lương thực.
Theo kết quả thu hoạch giống lúa lai Trang nông 15 (TN15) ở toàn bộ 15 ha mô hình trên cả 3 thôn Tân Lập, Tân Sơn và Tân Bình mới đây, năng suất bình quân đạt tới 93 tạ/ha, trong khi giống lúa ML2002-2 mà nông dân áp dụng lâu năm cũng chỉ đạt 71 tạ/ha. Ông Hoàng Văn Bạch ở thôn Tân Sơn, một trong 75 nông dân tham gia mô hình này, cho biết: “Sau khi trồng lúa lai, tôi mới biết năng suất lúa lai cao hơn lúa thường tới 1,5 – 2 lần. Nhiều năm qua, tôi trồng lúa đạt 65 – 70 tạ/ha, thì với mô hình lúa lai này tôi đạt 95 tạ/ha, khả năng đạt tới 100 tạ. Tuy canh tác có phức tạp hơn một chút, bón phân 4 lần trong khi lúa thường bón 3 lần, nhưng lượng giống gieo sạ chỉ bằng 1/3, hiệu quả kinh tế thì cao hơn trên 3 triệu đồng/ha”. Ông Bạch cũng khẳng định sẽ làm lúa lai trong những vụ đông xuân tới. Hầu hết các hộ tham gia vào mô hình đều cho rằng với sản lượng lúa thu được sẽ không còn nơm nớp lo thiếu ăn như trước.
Ông Sự cho rằng mô hình trồng lúa lai cần được mở rộng trên toàn xã Ea Ly và toàn huyện Sông Hinh. Tuy lúa lai sinh trưởng dài hơn các giống lúa được sử dụng truyền thống khoảng 15 ngày, nhưng năng suất, hiệu quả cao hơn hẳn. Thực hiện được mô hình này cũng sẽ góp phần quan trọng thay đổi tập quán canh tác của nông dân vùng cao, vì muốn có hiệu quả như vậy thì phải áp dụng phương pháp canh tác theo quy trình nghiêm ngặt hơn.
Với 950 ha lúa nước/năm, nếu năng suất một vụ đạt trên 90 tạ/ha như mô hình đã làm thì sản lượng lương thực có hạt của huyện Sông Hinh tăng tới gần gấp đôi hiện nay. Nếu điều này thành hiện thực, vấn đề an ninh lương thực cho đồng bào dân tộc thiểu số sẽ được giải quyết căn cơ.
LY KHA
