Sau 3 năm triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia Xây dựng nông thôn mới, Hợp tác xã (HTX) không chỉ là nhân tố chính thực hiện tiêu chí 13 về tổ chức sản xuất mà thông qua hoạt động kinh doanh dịch vụ, các đơn vị này còn cùng với địa phương từng bước hoàn thành các tiêu chí còn lại trong bộ 19 tiêu chí.
TĂNG HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
Đến nay, cả tỉnh có 63/88 xã có tổ chức sản xuất dưới các hình thức HTX, tổ hợp tác (THT). Trong đó, 57 xã có 103 HTX và 6 xã có 9 HTX, 10 THT. Hiện có 40 HTX tại 25 xã hoạt động hiệu quả đạt yêu cầu tiêu chí 13 trong bộ 19 tiêu chí về xây dựng nông thôn mới.
Từ năm 2010, để nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX, các địa phương triển khai đề án Kiện toàn, đổi mới và phát triển kinh tế tập thể tỉnh đến năm 2015. Đến nay, số lượng HTX giảm nhưng chất lượng hoạt động của các HTX tăng lên. Từ chỗ, cả tỉnh có 141 HTX hoạt động nay còn 128 HTX; số HTX khá, giỏi tăng lên 10%. Các HTX yếu kém bắt buộc giải thể; còn các HTX hoạt động cầm chừng đã tiến hành sáp nhập, hợp nhất. Đi đầu trong phong trào này là huyện Đồng Xuân. Năm 2012, UBND huyện Đồng Xuân triển khai kế hoạch số 251 về phát triển kinh tế tập thể huyện. Theo đó, năm 2013, 7 HTX nông nghiệp hoạt động ở phạm vi thôn, được sáp nhập thành 3 HTX nông nghiệp mới với quy mô toàn xã. Đến tháng 3/2014, huyện Đồng Xuân tiếp tục hợp nhất 3 HTX là HTX Sản xuất Kinh doanh dịch vụ nông nghiệp (SXKDDVNN) Châu Bình (HTX Châu Bình), HTX SXKDDVNN Long Hà (HTX Long Hà) và HTX SXKDDV NN Long Thăng (HTX Long Thăng) cùng Tập đoàn Sản xuất Long An ở thị trấn La Hai, thành lập HTX KDDVNN thị trấn La Hai. Ông Lê Xuân Đức, Giám đốc HTX KDDVNN thị trấn La Hai, cho biết: HTX mới đi vào hoạt động, phát huy hết các thế mạnh ở từng HTX cũ như khai thác cát ở HTX Châu Bình, sản xuất đá lạnh tại HTX Long Hà, dịch vụ cho thuê máy cày của HTX Long Thăng và khả năng tiếp cận thị trường của Tập đoàn Sản xuất Long An. Khi có thêm thành viên, hiệu quả hoạt động của HTX mới cũng tăng lên vì có thêm vốn góp cổ phần, phạm vi sản xuất kinh doanh tăng, cơ sở hạ tầng ổn định…
Đối với các huyện có số lượng HTX ít, để tăng hiệu quả hoạt động của các HTX theo đúng tiêu chí 13 của nông thôn mới, từ nay đến hết năm 2014, Liên minh HTX tỉnh sẽ phối hợp với các địa phương thành lập mới từ 2 đến 3 HTX tại các huyện, thị xã, thành phố và từ 3 đến 4 HTX tại các huyện miền núi. Khi đó, số HTX hoạt động sẽ lên đến 170 HTX, tăng 58 HTX so với đầu năm và số THT hoạt động có đăng ký với chính quyền là 30 THT, tăng 11 THT.
GÓP SỨC CÙNG ĐỊA PHƯƠNG
Đối với các xã chưa đạt tiêu chí 13, quá trình hoạt động của các HTX đã giúp chính quyền địa phương từng bước hoàn thành tiêu chí này và các tiêu chí còn lại. Các HTX đưa vào các mô hình sản xuất như 3 giảm 3 tăng, BUCAP, giống nông hộ, VietGAP… giúp người dân tiếp cận với phương pháp canh tác mới, biết cách kiểm soát dịch bệnh, tăng năng suất, giảm chi phí sản xuất. Ông Đoàn Vĩnh Ái ở thôn Mỹ Thành, thành viên HTX NNKDTH Hòa Thắng 2 (huyện Phú Hòa), cho biết: Gia đình tôi tham gia mô hình cánh đồng mẫu sản xuất lúa theo hướng VietGAP trên diện tích ruộng 1.500m2. Được HTX hướng dẫn cách chăm sóc cây lúa theo quá trình sinh trưởng, phát triển và những biểu hiện bệnh ở từng giai đoạn… Nhờ vậy, gia đình tôi giảm được chi phí mua lúa giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật; sản lượng lúa tăng nên thu nhập cũng tốt hơn.
Qua các dịch vụ kinh doanh như xăng dầu, vật tư nông nghiệp, làm gỗ mỹ nghệ… và dịch vụ phục vụ sản xuất như cày đất, tuốt lúa, thủy lợi nội đồng…, các HTX đã tạo việc làm cho nhiều lao động nông thôn. Hiện toàn tỉnh có trên 500 lao động có việc làm ổn định tại các HTX với mức thu nhập bình quân từ 2,4 triệu đồng đến 3 triệu đồng/người/tháng; 700 người có việc làm bán thời gian tại các HTX, THT cho thu nhập 1,5 triệu đồng đến 2,5 triệu đồng/người/tháng.
Ông Lê Luân, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, cho biết: Để đạt mục tiêu như Ban chỉ đạo xây dựng nông thôn mới tỉnh đề ra là đến cuối năm 2015, 65% số xã đạt chuẩn về hình thức tổ chức sản xuất. Liên minh HTX tỉnh đẩy mạnh chuyển đổi hoạt động của các HTX theo đề án Kiện toàn, đổi mới và phát triển kinh tế tập thể đã được UBND tỉnh phê duyệt. Theo đó, để các HTX hoạt động hiệu quả, đạt tiêu chí 13, Liên minh HTX tỉnh tiếp tục củng cố các HTX yếu kém bằng cách lành mạnh hóa tình hình tài chính, xem đây là cơ sở để các HTX xử lý nợ, thu hồi nợ đọng, tăng vốn hoạt động. Liên minh HTX tỉnh cũng duy trì số HTX đang hoạt động theo hướng mở rộng dịch vụ kinh doanh; ưu tiên đầu tư cho các dịch vụ tạo việc làm, hỗ trợ sản xuất nông nghiệp, phát triển kinh tế hộ và dịch vụ vệ sinh môi trường, nước sạch… góp phần thay đổi diện mạo nông thôn.
Theo Liên minh HTX tỉnh, đến cuối năm 2013, tổng giá trị tài sản của các HTX trên 299 tỉ đồng, tăng 13% so với năm 2012. Trong đó, tài sản lưu động trên 176 tỉ đồng, chiếm gần 59%, còn lại là tài sản cố định như trụ sở làm việc, sân kho, bến bãi… Bình quân vốn kinh doanh của mỗi HTX hơn 1 tỉ đồng, lợi nhuận khoảng 100 triệu đồng/năm.
MINH DUYÊN
