Hiện nay, nhiều hệ thống kênh mương trên địa bàn tỉnh bị hư hỏng, xuống cấp, các địa phương và Công ty TNHH một thành viên Thủy nông Đồng Cam (Công ty Đồng Cam) mới chỉ khắc phục tạm thời. Nhằm đảm bảo công tác tưới, tiêu phục vụ sản xuất, năm 2014, UBND tỉnh sẽ phân bổ 10 tỉ đồng để đầu tư các tuyến kênh bị hư hỏng nặng, cấp thiết.

NHIỀU KÊNH MƯƠNG BỊ HƯ HỎNG

Nhiều nông dân ở huyện Phú Hòa phản ánh, hiện một số tuyến kênh mương bị sạt lở, bồi lấp, hư hỏng nặng khiến nhiều diện tích trồng lúa có nơi bị ngập úng, có nơi thiếu nước như các tuyến kênh mương Mỹ Hòa, kênh N5, Hòa Định Tây, Hòa Quang Nam. Ông Hồ Văn Hạng ở xã Hòa Thắng (huyện Phú Hòa) cho biết: “Tôi canh tác 5 sào lúa ở xứ đồng Gò Đăng. Mấy năm nay, hàng năm khi gieo sạ đều phải ứng trực tát nước từ ruộng ra, có khi dùng cả máy bơm nhưng ruộng vẫn bị ngập úng. Đến mùa lúa chín, cần tháo nước cho khô để thu hoạch cũng không được vì ruộng lúc nào cũng bị úng nước. Nguyên nhân do tuyến kênh N5 bị hư hỏng nặng, gây rò rỉ nước và tuyến kênh này cao hơn mặt ruộng nên khi kênh có nước thì ruộng bị ngập. Trong khi đó, một số diện tích trồng lúa ở cuối tuyến kênh thuộc xã Hòa Trị thì bị thiếu nước… Mặc dù kênh N5 đã được bê tông kiên cố, nhưng đến nay toàn tuyến hầu như đều bị hư hỏng, đan lát mái bị nước khoét rỗng bên trong, nhiều đoạn bị sụt đổ, nguy hại nhất là chuột ẩn nấp trong đó rất nhiều”. 

Còn theo Phòng NN-PTNT huyện Đông Hòa, hiện một số xứ đồng trên địa bàn huyện không đảm bảo nước tưới gây khô hạn nặng. Công ty Đồng Cam cần nạo vét các tuyến kênh do công ty quản lý để đảm bảo phục vụ nước tưới chống hạn.

Tại huyện Tuy An cũng có một số kênh mương bị hư hỏng, nhiều diện tích lúa không đảm bảo nước tưới gây khô hạn và có khả năng mất trắng. Ông Trần Sáu, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Tuy An, cho biết: “Một số tuyến kênh mương do Công ty Đồng Cam quản lý đã bị hư hỏng, xuống cấp, nhất là tuyến kênh KC4 thuộc hệ thống tưới Tam Giang. Vụ hè thu năm nay, một số xứ đồng ở các xã An Ninh Đông, An Ninh Tây bị thiếu nước tưới, trong đó có một số diện tích có nguy cơ mất trắng…”.

Tuyến kênh N5 (huyện Phú Hòa) bị hư hỏng nặng, đan lát mái bị nước khoét rỗng bên trong, nhiều đoạn bị sụt đổ - Ảnh: A.NGỌC

TẠM THỜI KHẮC PHỤC ĐỂ TƯỚI TIÊU

Theo Công ty Đồng Cam, tuyến kênh Mỹ Hòa (dài 3,97km) và kênh N5 (dài 4,9km) thuộc hệ thống thủy nông Đồng Cam, đưa nước tưới cho diện tích lúa ở các xã Hòa Thắng, Hòa Định Đông, Hòa Trị, Hòa Quang Nam. Trước đây, kênh Mỹ Hòa đã được kiên cố bằng bê tông ở 3 đoạn xung yếu với tổng chiều dài khoảng 1,46km và kênh N5 đã được kiên cố bằng bê tông hoàn chỉnh. Qua quá trình sử dụng, đến nay các tuyến kênh này đã xuống cấp, hư hỏng một số vị trí, ảnh hưởng đến việc đưa nước tưới phục vụ sản xuất nông nghiệp. Công ty Đồng Cam khắc phục tạm thời để đảm bảo đưa nước tưới, đồng thời lập kế hoạch duy tu, sửa chữa 2 tuyến kênh này trong những năm đến. Ông Vương Tấn An, Phó giám đốc Công ty Đồng Cam, cho biết: Công ty đã có kế hoạch điều chỉnh lịch phân phối nước tưới giữa các tuyến kênh, tập trung ép nước để tưới cho các vùng cao, xa và bố trí nguồn vốn để sửa chữa, tu bổ, nạo vét kênh mương.

Cũng theo Công ty Đồng Cam, kênh chính Nam đoạn qua ga Gò Mầm đến cuối kênh có chiều dài 11,8km, kênh N3 dài 2,18km, kênh N3-2 dài 1,5km cấp nước tưới cho huyện Đông Hòa, đã được kiên cố bằng đá xây và bê tông hoàn chỉnh. Vụ hè thu năm 2014, mực nước tại các đầu mối đập giảm thấp dưới ngưỡng tràn từ 0,2 đến 0,45m, có thời điểm thấp nhất là 1,55m nên lưu lượng nước vào kênh không đạt thiết kế.

Đối với kênh KC4 thuộc hệ thống tưới Tam Giang cấp nước tưới cho khu vực xã An Ninh Đông và An Ninh Tây (huyện Tuy An) được xây dựng kiên cố từ năm 2002 do Sở NN-PTNT làm chủ đầu tư. Qua quá trình khai thác sử dụng đến nay tuyến kênh KC4 đã xuống cấp, nhiều đoạn bị sụt ngã đá gây tắc nghẽn lòng kênh. Công ty Đồng Cam đã khắc phục bằng bê tông các đoạn kênh bị sụt ngã, hư hỏng nặng để vận hành đưa nước phục vụ sản xuất. Ông Vương Tấn An cho biết thêm: “Vụ hè thu năm nay, thời tiết không thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp, nước trên sông Kỳ Lộ ở mức thấp nhất, lưu lượng vào kênh KC5, KC6, KC1 và KC4 không tự chảy được. Công ty phải lắp đặt các trạm bơm dầu, bơm điện dã chiến để bơm nước từ sông vào kênh. Riêng kênh KC4, công ty lắp đặt 3 máy bơm dầu D15 và 7 máy bơm điện (2 máy loại 30KW, 2 máy loại 33KW, 3 máy loại 22KW) để bơm tưới cho khu vực 2 xã An Ninh Đông và An Ninh Tây. Do thời tiết nắng nóng kéo dài, khu tưới nằm ở vùng nhiễm mặn, nhiễm phèn nên việc đào ao, giếng để chống hạn rất hạn chế. Hiện vẫn còn khoảng 40ha lúa ở các xứ đồng thuộc xã An Ninh Đông có nguy cơ mất trắng hoặc ảnh hưởng lớn đến năng suất”.

ANH NGỌC