Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa có chuyến làm việc tại Phú Yên, trong đó, có vấn đề triển khai thực hiện chính sách bảo đảm người trồng lúa có lãi trên 30%.

NHIỀU KHÓ KHĂN

Theo báo cáo của UBND tỉnh, thời gian qua đời sống vật chất, tinh thần của người dân trong tỉnh được nâng lên. Năm 2013, thu nhập bình quân đầu người đạt 27,3 triệu đồng, tăng 15,7% so với năm trước, trong đó, thu nhập của người nông dân cũng được cải thiện. Sản lượng lúa sản xuất hàng năm trên 350.000 tấn/năm, trong đó, tiêu thụ tại chỗ khoảng 210.000 tấn/năm, sản lượng có thể làm hàng hóa là 120.000 tấn (tương đương 35% sản lượng cả tỉnh). Tuy nhiên, do còn rất nhiều khó khăn nên chưa thể đảm bảo người trồng lúa có lãi trên 30%.

Hiện nay, đa số nông dân có thu nhập thấp, chỉ khoảng 11,94 triệu đồng/người/năm. Kết cấu hạ tầng như giao thông nông thôn, thủy lợi, tưới tiêu, chợ đầu mối nông sản… tuy có đầu tư nhưng chưa đáp ứng yêu cầu sản xuất hàng hóa. Chưa có doanh nghiệp đứng ra bao tiêu sản phẩm để ổn định sản xuất và nâng cao hiệu quả sản xuất cho nông dân. Bên cạnh đó, diện tích sản xuất lúa của từng hộ nông dân còn nhỏ hẹp, phân tán (trung bình 1.386m²/hộ = 2,7 sào/hộ); khả năng vốn đầu tư còn thấp, chịu tác động mặt trái của cơ chế thị trường. Ngoài ra, nông dân vẫn còn thói quen dùng lúa thịt làm giống, sạ dày, bón nhiều phân đạm, lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật; khâu cơ giới hóa trong sản xuất, thu hoạch, bảo quản và chế biến lúa gạo còn nhiều hạn chế. Đặc biệt, ảnh hưởng xấu từ biến đổi khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp, nhiệt độ tăng, khô hạn, thiếu nước ảnh hưởng đến sản xuất lúa của nông dân…

NHỮNG GIẢI PHÁP TÍCH CỰC

Trước thực trạng và tình hình trên, Phú Yên đã triển khai nhiều giải pháp để đảm bảo người trồng lúa có lãi trên 30%. Các dự án đã được thực hiện, như: Dự án nông thôn miền núi “Xây dựng mô hình sản xuất lúa chất lượng cao theo tiêu chuẩn VietGap giai đoạn 2012-2014”, kinh phí hơn 2 tỉ đồng; mô hình Cánh đồng mẫu lớn, trong quá trình thực hiện hỗ trợ 100% giống, 30% chi phí đầu tư phân bón và hướng dẫn kỹ thuật thâm canh cho nông dân. Nhờ đó, năng suất đạt 72 tạ/ha, cao hơn lúa đối chứng từ 4-5 tạ/ha. Hay mô hình Sản xuất lúa giống cấp xác nhận chất lượng cao với quy mô 5ha, gồm 2 giống: OM6976, AS996. Tổng thu của 1ha sản xuất lúa giống chất lượng theo mô hình này đạt từ 44 đến 48 triệu đồng. Ngoài ra, Trung tâm Giống và kỹ thuật Cây trồng Phú Yên đã và đang xúc tiến thực hiện dự án “Đầu tư và sản xuất giống lúa cấp nguyên chủng, siêu nguyên chủng, giai đoạn 2010-2015” với tổng kinh phí đầu tư hơn 12,5 tỉ đồng.

Hiện nay, giá điện, xăng dầu, phân bón, thuốc trừ sâu… có xu hướng tăng, nhiều loại dịch bệnh phát sinh trên cây trồng, trong khi giá cả hàng nông sản bấp bênh, gây bất lợi cho người sản xuất. Chính vì vậy, ngoài các giải pháp căn cơ trên, tỉnh cũng đã thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ, hỗ trợ toàn diện cho người trồng lúa. Cụ thể, tạo điều kiện cho doanh nghiệp vật tư nông nghiệp hoạt động trong môi trường pháp lý bình đẳng để các doanh nghiệp đầu tư xây dựng cơ sở sản xuất vật tư nông nghiệp phục vụ sản xuất; rà soát dự báo, cân đối cung cầu một số mặt hàng vật tư nông nghiệp thiết yếu, điều tiết thị trường, ổn định giá cả thông qua các doanh nghiệp có thị trường trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, tăng cường thanh tra, kiểm tra vật tư nông nghiệp đảm bảo cho người dân sử dụng các vật tư có chất lượng; phối hợp với các cơ quan, hiệp hội ở Trung ương, khu vực… hỗ trợ nông dân tiêu thụ sản phẩm, xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường, tham gia thực hiện chính sách mua tạm trữ… Đồng thời, tuyên truyền, khuyến khích các doanh nghiệp, phối hợp với các địa phương triển khai Quyết định 62 và Quyết định 899 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản, xây dựng Cánh đồng mẫu lớn và phê duyệt đề án Tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững. Ngoài ra, tỉnh sẽ hoàn thiện và triển khai đề án Thu hút 100 kỹ sư nông nghiệp hoặc cử nhân kinh tế hệ chính quy về làm cán bộ xã, tạo nguồn tham gia lãnh đạo các HTX Nông nghiệp trong tỉnh.

Để ngày càng nâng cao thu nhập cho người trồng lúa, theo Phó chủ tịch UBND tỉnh Trần Quang Nhất, tỉnh đã đề xuất, kiến nghị với Chính phủ và các bộ, ngành cần thực hiện các giải pháp đồng bộ, nhất là mua tạm trữ lúa theo hình thức dự trữ quốc gia, tăng mức đầu tư phát triển cho khu vực nông nghiệp, nông thôn; điều tiết phân bổ ngân sách nhà nước đảm bảo lợi ích cho người nông dân ở địa phương chuyên trồng lúa. Đề nghị ngành Nông nghiệp cần có những giải pháp để đưa những giống lúa có chất lượng cao vào sản xuất; có chính sách đặc thù đối với nông dân, doanh nghiệp liên quan đến các dự án nông nghiệp; đầu tư nâng cấp hệ thống thủy lợi, giao thông nội đồng đảm bảo đủ sức tưới 100% diện tích đất trồng lúa để phục vụ công tác sản xuất nông nghiệp.

PHONG NHÃ