Krông Pa là một trong những xã dân tộc thiểu số đặc biệt khó khăn của huyện Sơn Hoà, nằm ở phía tây cửa ngõ Phú Yên, giáp ranh với tỉnh Gia Lai. Sau 32 năm giải phóng cùng với sự đầu tư của Nhà nước, đồng bào dân tộc thiểu số nơi đây đã tự thân vận động đổi mới cách nghĩ cách làm, từng bước đưa cuộc sống đi lên.
Toàn xã Krông Pa hiện có 550 hộ với gần 2800 nhân khẩu, đại bộ phận là đồng bào dân tộc thiểu số, chủ yếu là người Ê đê. Những năm trước năm 2000, đời sống đồng bào còn rất khó khăn, có đến hơn 250 hộ nghèo đói, chiếm khoảng 50% tổng số hộ toàn xã. Nguyên nhân của sự đói nghèo là do trình độ dân trí thấp, lối sống du canh du cư, chỉ biết phát rừng làm rẫy...
Kể từ khi có Chương trình 135 của Chính phủ, Krông Pa được ưu tiên đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng và tập trung hướng dẫn cách làm ăn cho bà con. Trước kia buôn làng sống không tập trung, nhiều buôn ở trong rừng sâu hoặc nằm ven sông Ba. Ban chỉ đạo Chương trình 135 huyện Sơn Hoà đã lập dự án định canh định cư, chuyển toàn bộ cư dân ra ở dọc theo QL25. Cả 6 buôn là buôn Khăm, Lé A, Lé B, Học, Chơ, Thu và thôn Phú Sơn của xã đều được định cư. Cùng với việc vận động bà con di dời, chính quyền cũng xây dựng các công trình thiết yếu để phục vụ đời sống cho đồng bào. Tổng nguồn vốn đầu tư trong vòng 7 năm qua là hơn 8,5 tỷ đồng, trong đó ưu tiên xây dựng các công trình điện, đường giao thông, trường học, giếng nước, trạm xá xã, bưu điện văn hoá. Một số ngành ở tỉnh và các hội đoàn thể cũng lồng ghép nhiều chương trình giúp Krông Pa từng bước đi lên, ổn định cuộc sống. Phó Chủ tịch UBND xã Tou Neh Hàn Lâm khẳng định nhờ tái định cư mà kinh tế của Krông Pa đã có bước tiến bộ rõ rệt.
Nếu như trước đây, xã Krông Pa chỉ độc canh cây lúa rẫy thì nay đã có trên 700 ha đất trồng sắn cao sản, 325 ha bắp, 200 ha mía, 732 ha dưa lấy hạt và một số diện tích trồng đậu đỏ. Các loại cây này được trồng xen canh tạo nguồn thu nhập thường xuyên cho bà con. Tôi ghé nhà chị Võ Thị Nở ở thôn Phú Sơn, hỏi chuyện làm ăn mới biết: Trước đây nhà nghèo, chị thường xuyên đi làm thuê, nay nhà đã có bò, có đất sản xuất và đã thoát nghèo. Năm vừa rồi, sau khi trừ chi phí sản xuất, gia đình chị Nở thu khoảng 8-10 triệu từ việc trồng các loại cây mới. Hoặc như 2 gia đình Mí Pha và Mí Ối ở buôn Lé B, cách đây 2 năm còn trong diện hộ nghèo, nay đã trở nên giàu có. Hai chị vừa hùn vốn hơn 20 triệu đồng mua được cái máy cày… Thông qua các nguồn vốn vay tín chấp của các hội Nông dân, Phụ nữ, nguồn dành cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số đặc biệt khó khăn, hỗ trợ khuyến nông khuyến lâm…, hàng trăm hộ gia đình ở đây đã có vốn làm ăn dần dần ổn định cuộc sống.
Già làng Oi Rí ở buôn Lé B năm nay đã sống qua 80 mùa rẫy, cho biết, ông rất vui bụng khi thấy sự đổi thay của buôn làng: “Cái thời chống Pháp, Mỹ, đói lắm phải lên rừng đào củ nần ăn, ai sống được thì sống không thì chết thôi, ở trong rừng xa kia tối tăm lắm, bệnh đau không có thuốc men như bây giờ đâu. Bây giờ Nhà nước làm đường, làm điện làm cả nhà cho bà con ở nữa. Nhà tôi, làng tôi biết ơn Đảng, Bác Hồ đã đem lại cuộc sống hôm nay…”
Tuy nhiên, Krông Pa hiện vẫn còn không ít khó khăn. Mùa nắng hạn đang bắt đầu gay gắt. Những cây trồng chính như sắn, mía đã thu hoạch nhưng sắp tới sẽ không thể thâm canh cây trồng gì khác hơn vì thiếu nước tưới. Tin rằng khi công trình thuỷ điện Sông Ba Hạ xây dựng xong sẽ có điều kiện thực hiện công trình thuỷ lợi tưới cho khoảng 300ha đất làm lúa nước tại vùng đất phía nam xã nằm dọc sông Ba. Huyện Sơn Hoà cũng đang đề nghị Ban quản lý dự án thuỷ điện 7 xây dựng một con đường từ trung tâm xã đến buôn Khăm cũ để phục vụ sản xuất khai thác vùng đất còn bỏ hoang…
TRÌNH VĂN KẾ
