Công tác quản lý an toàn vệ sinh thực phẩm nông lâm thủy sản còn nhiều bất cập; việc thanh tra chuyên ngành chưa bài bản, bộ máy tổ chức và cán bộ làm công tác an toàn vệ sinh thực phẩm tại các địa phương chưa đồng bộ, còn thiếu - Đây là đánh giá của Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản (Bộ NN-PTNT). Tại Phú Yên, tình trạng thủy sản nuôi bị nhiễm chất cấm, nhiều cơ sở xay cá, chiên chả cá ở chợ Tuy Hòa không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm vẫn còn xảy ra...

Một quầy bán thịt heo tại chợ Tuy Hòa - Ảnh: K.ANH

NHIỀU CƠ SỞ VI PHẠM

Đầu tháng 8/2013, đoàn kiểm tra liên ngành gồm Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm, Chi cục Quản lý thị trường, Phòng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường (Công an tỉnh) và Phòng Kinh tế TP Tuy Hòa kiểm tra điều kiện đảm bảo an toàn thực phẩm tại khu vực xay cá, chiên chả cá của chợ Tuy Hòa. Đoàn công tác liên ngành kết luận, tại thời điểm kiểm tra khu vực xay cá, chiên chả cá của chợ Tuy Hòa không đủ điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm. Trong 21 chỉ tiêu được đánh giá, có 6 chỉ tiêu thuộc lỗi nghiêm trọng và 15 chỉ tiêu thuộc lỗi nặng. Đoàn kiểm tra đã xếp loại C đối với khu vực xay cá, chiên chả cá của chợ Tuy Hòa. Ngoài ra, đoàn kiểm tra còn lấy 3 mẫu cá nguyên liệu dùng để làm chả cá, 2 mẫu chả cá bán thành phẩm và 2 mẫu chả cá thành phẩm để đưa đi xét nghiệm.

Ông Nguyễn Duyên, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản, cho biết: “7 mẫu cá và chả cá nói trên đã được gửi đến phòng kiểm nghiệm của Trung tâm Vùng 3 để xét nghiệm. Kết quả kiểm nghiệm sẽ là cơ sở ban đầu để các cơ quan chức năng định hướng công tác tuyên truyền, hướng dẫn và tăng cường kiểm tra các hộ sản xuất, kinh doanh cá xay, làm chả cá tại chợ Tuy Hòa nói riêng và trên địa bàn tỉnh Phú Yên nói chung nhằm mục đích sản phẩm đưa ra thị trường bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm”.

Theo ông Nguyễn Như Tiệp, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng nông lâm thủy sản, trong 7 tháng đầu năm 2013, qua báo cáo của 31 tỉnh, thành phố tỉ lệ các cơ sở sản xuất kinh doanh thủy sản được kiểm tra, đánh giá phân loại lần đầu xếp loại A, B trên 70%. Tuy nhiên, tỉ lệ cơ sở sản xuất kinh doanh nông sản được kiểm tra đánh giá định kỳ xếp loại C vẫn còn cao (38%). Tỉ lệ các cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm được kiểm tra, đánh giá phân loại lần đầu xếp loại C vẫn còn cao (44,7%), tái kiểm tra 180 cơ sở vẫn còn 128 cơ sở xếp loại C. Các cơ sở này tạm thời bị đình chỉ cho đến khi kết quả kiểm tra đạt yêu cầu mới được hoạt động trở lại. Đối với cơ sở sản xuất kinh doanh vật tư nông nghiệp thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y, phân bón, thức ăn chăn nuôi vẫn được chú trọng, qua kiểm tra đánh giá tỉ lệ cơ sở được kiểm tra đánh giá lần đầu xếp loại C còn cao (25,4%); tái kiểm tra 91 cơ sở vẫn còn 35 cơ sở xếp loại C...

Chế biến chả cá tại chợ Tuy Hòa - Ảnh: A.NGỌC

TĂNG CƯỜNG TUYÊN TRUYỀN

Nhiều người tiêu dùng vẫn chưa nhận thức đầy đủ về vấn đề chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm. Do vậy người dân thường chọn hàng tiêu dùng giá rẻ, đồng nghĩa với chất lượng kém và thiếu an toàn thực phẩm. Thực tế cho thấy có những sản phẩm nông nghiệp an toàn (như rau VietGAP) nhưng vẫn không được tiêu thụ mạnh, vì người tiêu dùng rất khó xác định đó có đúng là rau an toàn hay không. Trong khi nhiều mặt hàng truyền thống, hàng không nhãn mác vẫn được nhiều người tiêu dùng lựa chọn.

Ông Nguyễn Duyên cho biết: “Đối với các cơ sở sản xuất theo quy mô nhỏ lẻ (hộ gia đình), người sản xuất đa phần thuộc hộ nghèo nên rất khó xử phạt. Nhà nước nên dùng kinh phí chương trình mục tiêu quốc gia để hỗ trợ cho công tác quảng bá, tiêu thụ sản phẩm an toàn, từng bước giúp người sản xuất và người tiêu dùng có sự liên kết, hiểu biết nhiều hơn trong quá trình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm an toàn. Ngoài ra, Nhà nước nên hỗ trợ xây dựng mô hình làng nghề sản xuất tập trung để quản lý về an toàn thực phẩm được tốt hơn”.

Theo Cục Quản lý chất lượng nông lâm thủy sản, công tác thanh tra chuyên ngành chưa bài bản, thiếu nguồn lực, công tác đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ cho các cán bộ đã được chú trọng hàng năm nhưng nội dung và đối tượng được đào tạo còn trùng lắp. Bộ máy tổ chức và cán bộ làm công tác an toàn vệ sinh thực phẩm tại các địa phương chưa đồng bộ, còn thiếu. Cơ sở vật chất phục vụ cho quản lý chưa đảm bảo yêu cầu, kinh phí kiểm tra, giám sát chất lượng, an toàn thực phẩm còn rất thiếu thốn. Nhiều địa phương chậm thực hiện quy hoạch các vùng chăn nuôi, trồng trọt an toàn theo chỉ đạo của Chính phủ nên việc đáp ứng các điều kiện theo quy chuẩn, tiêu chuẩn của Nhà nước hết sức khó khăn.

Mặc dù cán bộ ngành và địa phương đã tăng cường công tác quản lý nhằm nâng cao chất lượng thực phẩm nhưng việc phát hiện, xử phạt cơ sở vi phạm cũng chưa được nhiều, chưa đáp ứng được những đòi hỏi của xã hội. Người nông dân vẫn bức xúc về tình trạng phân bón, thức ăn chăn nuôi và vật tư nông nghiệp kém chất lượng, ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất, còn người tiêu dùng vẫn chưa yên tâm, hoang mang trước thông tin về mất an toàn vệ sinh thực phẩm.

ANH NGỌC