Mùa tuyển sinh đại học năm 2022, cả nước có gần 316.000 thí sinh từng dự kiến đăng ký xét tuyển vào đại học nhưng sau đó đã không nhập nguyện vọng lên hệ thống. Có nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng phần lớn trong số này đã chọn hướng rẽ học nghề. Điều này giúp các em tiết kiệm về tài chính và thời gian, còn xã hội thì có thể cân bằng lực lượng lao động.

Trên địa bàn tỉnh, tỉ lệ thí sinh không chọn đăng ký xét tuyển đại học năm nay cũng chiếm con số khá cao. Theo Phòng Quản lý chất lượng (Sở GD-ĐT), toàn tỉnh có khoảng 3.200 thí sinh không đăng ký nguyện vọng xét tuyển đại học, chiếm hơn 30%.

Chủ động chọn trường nghề

Là một trong những tân sinh viên K45 Khoa Công nghệ kỹ thuật cơ khí, Trường cao đẳng Công Thương Miền Trung, Mai Hoàng Duy (xã An Định, huyện Tuy An) cho biết, em chọn học nghề tại trường này vì qua tìm hiểu thì biết sẽ được thực hành nhiều với trang thiết bị hiện đại, khi tốt nghiệp có việc làm ngay, đúng chuyên môn. Hoàng Duy đạt 23,55 điểm tại kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia năm 2022. Với số điểm này, Duy hoàn toàn có thể trúng tuyển ở một trường đại học uy tín, nên lựa chọn học nghề thay vì đại học của em khiến nhiều người bất ngờ.

Có điểm thi tốt nghiệp các môn trong tổ hợp xét tuyển khá cao với 23,8 điểm nhưng Nguyễn Thị Thúy Hằng (xã Xuân Bình, TX Sông Cầu) cũng “từ chối” vào đại học. Thúy Hằng đã suy nghĩ và quyết định học cao đẳng nghề, ngành Kế toán tại Trường cao đẳng Công Thương Miền Trung từ sớm, trước thời điểm kết thúc đăng ký xét tuyển đại học trên hệ thống. “Em tìm hiểu thông tin trên fanpage của Trường cao đẳng Công Thương Miền Trung thì được biết thí sinh có điểm đầu vào theo kết quả tốt nghiệp THPT trên 18 điểm sẽ được học bổng toàn khóa. Vì muốn giảm gánh nặng cho gia đình, em quyết định chọn học nghề. Hơn nữa, nhà trường cũng cam kết có việc làm sau khi tốt nghiệp nên em yên tâm không phải lo tìm việc sau này”, Thúy Hằng chia sẻ.

Tương tự, bạn Lê Trung Kiến (xã Hòa Phú, huyện Tây Hòa) cũng quyết định chọn học cao đẳng công nghệ ô tô (Trường cao đẳng Nghề Phú Yên). Theo Trung Kiến, học nghề sau khi tốt nghiệp sẽ có việc làm ngay, thời gian lại ngắn hơn, có thể tiết kiệm được thời gian và nguồn lực. “Đại học không phải là cánh cửa duy nhất để vào đời”, Trung Kiến khẳng định.

Đây là những thí sinh trong số rất nhiều bạn trẻ nhận thức rõ về định hướng nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp THPT. Dù điểm thi tốt nghiệp THPT của các em không thấp, thành tích học tập những năm học THPT của các em cũng khá ấn tượng nhưng ngay từ đầu, các em đã có lựa chọn hướng đi phù hợp với điều kiện gia đình và mở ra cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp.

Phân luồng thực chất

Theo số liệu thống kê của Bộ GD-ĐT, cả nước có 315.993 thí sinh ban đầu có dự kiến đăng ký xét tuyển vào đại học nhưng sau đó đã không nhập nguyện vọng lên hệ thống. So với các năm 2020 và 2021, số lượng thí sinh không đăng ký xét tuyển đại học tăng lần lượt khoảng 3,4% và 20%.

Lý giải điều này, PGS.TS Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học (Bộ GD-ĐT), cho rằng điểm khác biệt căn bản trong việc đăng ký xét tuyển năm 2022 là thí sinh đăng ký nguyện vọng lên hệ thống sau khi đã biết kết quả thi tốt nghiệp THPT. Do đó, số liệu năm 2022 thể hiện con số thực chất, thực lực của thí sinh có khả năng cạnh tranh xét tuyển vào đại học, quyết định hướng tương lai của mình sau khi đã có đầy đủ thông tin về kết quả thi tốt nghiệp THPT.

Từ góc độ dự báo nguồn nhân lực, học nghề là xu hướng phù hợp với nhu cầu của thị trường lao động. Hiện nay, khá nhiều công ty phải đến các trường đào tạo nghề để đặt hàng tuyển dụng lao động sau tốt nghiệp. Ông Nguyễn Tuấn Phương, Chủ tịch FPT Software Đà Nẵng cho biết: Hiện nay, nhu cầu lao động của công ty rất lớn, chỉ riêng khu vực miền Trung mỗi năm cần tuyển cả ngàn lao động.

Theo ông Phạm Hùng Anh, Trưởng phòng Đào tạo - Công tác sinh viên (Trường cao đẳng Nghề Phú Yên) tổng tuyển sinh đến thời điểm này là 512, trong đó trình độ trung cấp 427 học sinh, còn lại là trình độ cao đẳng. Số lượng học viên này đã đủ chỉ tiêu các nghề công nghệ ô tô, quản trị khách sạn, kỹ thuật chế biến món ăn; tăng hơn năm trước khoảng 11%.

TS Trần Kim Quyên, Hiệu trưởng Trường cao đẳng Công Thương Miền Trung cho biết ngày càng nhiều thí sinh và phụ huynh có định hướng sớm về nghề nghiệp, đây là một tín hiệu vui đối với nhà trường và hệ thống giáo dục nghề nghiệp. “Về phía nhà trường, chúng tôi không ngừng nâng cao chất lượng đào tạo, đạt chuẩn nghề quốc gia và khu vực ASEAN. Ngay khi học trong trường, các em đã được thực hành, thực tập tại các doanh nghiệp và được trả lương, sau khi tốt nghiệp được tuyển dụng ngay, thậm chí có cơ hội làm việc ở nước ngoài”, TS Quyên nói. 

TRẦN QUỚI