Bức xạ, hạt nhân ngày càng được sử dụng rộng rãi tại các cơ sở y tế, các tổ chức, đơn vị liên quan đến kiểm định, đo lường chất lượng, cầu đường… Tuy nhiên, việc sử dụng bức xạ, các nguồn phóng xạ tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người, cần được quản lý chặt chẽ, an toàn.

Kịp thời thanh, kiểm tra để hướng dẫn, nhắc nhở

Là đơn vị có nhiều máy X-quang sử dụng trong lĩnh vực y tế nên thời gian qua, Trung tâm Y tế TP Tuy Hòa luôn tuân thủ nghiêm an toàn bức xạ theo quy định của pháp luật. Tại các vị trí đặt thiết bị X-quang, đơn vị trang bị đèn cảnh báo, biển cảnh báo bức xạ, nội quy an toàn bức xạ, nhật ký theo dõi, quy trình vận hành máy, bản hướng dẫn ứng phó sự cố và trang thiết bị bảo hộ lao động đúng nơi quy định…

Bác sĩ Phùng Thị Phi Yến, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế TP Tuy Hòa cho biết: Việc sử dụng bức xạ, các nguồn phóng xạ tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người nên đơn vị luôn chấp hành tốt các quy định của pháp luật về an toàn bức xạ như: xin cấp, gia hạn giấy phép tiến hành công việc bức xạ, bố trí người phụ trách an toàn và nhân viên bức xạ; trang bị liều kế cá nhân và đọc liều kế đúng quy định, nhất là có các biện pháp đảm bảo an toàn bức xạ, xây dựng bản hướng dẫn ứng phó khi xảy ra sự cố bức xạ và lưu giữ đầy đủ hồ sơ an toàn bức xạ…

Mới đây, Sở KH-CN phối hợp với Phòng Nghiệp vụ y (Sở Y tế) và các cơ quan liên quan tổ chức kiểm tra an toàn bức xạ và hạt nhân ở 29 đơn vị trên địa bàn toàn tỉnh. Tại các đơn vị, đoàn đã kiểm tra việc thực hiện quy định của pháp luật về an toàn bức xạ, hạt nhân mà cơ sở đang quản lý, sử dụng thiết bị, như X-quang trong y tế và các thiết bị bức xạ, phóng xạ khác; kiểm kê số lượng nguồn phóng xạ, bức xạ, đánh giá hiện trạng sử dụng, ghi nhận các thông số nguồn phóng xạ, thiết bị bức xạ; giấy phép sử dụng thiết bị, giấy phép tiến hành công việc bức xạ và chứng chỉ đào tạo nhân viên bức xạ; chỉ dẫn an toàn, nội quy an toàn, kế hoạch ứng phó sự cố, kiểm xạ và báo cáo định kỳ…

“Qua kiểm tra ở 29 đơn vị, đoàn kiểm tra nhận thấy các cơ sở sử dụng thiết bị bức xạ trong y tế; cơ sở sử dụng thiết bị phát tia X trong công nghiệp đều chấp hành tốt các quy định của pháp luật về an toàn bức xạ, lưu trữ hồ sơ an toàn bức xạ. Riêng các cơ sở sử dụng nguồn phóng xạ trong công nghiệp cơ bản chấp hành các quy định của pháp luật về an toàn bức xạ, hạt nhân; công tác an ninh nguồn phóng xạ ngày càng được chú trọng.

Tuy nhiên bên cạnh đó, một số cơ sở sử dụng thiết bị X-quang trong y tế còn chậm trong việc cập nhật sổ theo dõi liều kế cá nhân và nhật ký vận hành máy; vị trí lắp đặt cảnh báo chưa hợp lý; việc điều chuyển thiết bị bức xạ đến địa điểm khác, cơ sở chưa kịp thời báo cáo cho cơ quan quản lý Nhà nước…”, bà Lâm Vũ Mỹ Hạnh, Phó Giám đốc Sở KH-CN, Trưởng đoàn kiểm tra an toàn bức xạ và hạt nhân cho biết.

Theo bà Hạnh, qua đợt kiểm tra này, Sở KH-CN, đơn vị quản lý Nhà nước về an toàn bức xạ và hạt nhân nắm chắc thực trạng hoạt động, tình hình thực hiện các quy định của Nhà nước về an toàn bức xạ và hạt nhân, nhằm đảm bảo an toàn bức xạ ở các cơ sở sử dụng thiết bị phóng xạ, bức xạ trong lĩnh vực y tế cũng như trong lĩnh vực công nghiệp trên địa bàn tỉnh. Qua đó, Sở KH-CN hướng dẫn, nhắc nhở, phát hiện và kịp thời chấn chỉnh, nâng cao ý thức chấp hành quy định của pháp luật, nhằm ngăn chặn nguy cơ mất an toàn, an ninh nguồn phóng xạ.

Nâng cao nhận thức về an toàn bức xạ

Theo bà Lâm Vũ Mỹ Hạnh, thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về an toàn bức xạ trên địa bàn tỉnh, thời gian qua, Sở KH-CN đã chủ động tham mưu UBND tỉnh góp ý các văn bản quy phạm pháp luật do Bộ KH-CN dự thảo; xây dựng quy trình giải quyết thủ tục hành chính trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử.

“Hàng năm, chúng tôi tiến hành kiện toàn ban chỉ huy sự cố bức xạ, hạt nhân, cũng như xây dựng kế hoạch triển khai công tác an toàn bức xạ hạt nhân, tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử; cập nhật thông tin về an toàn bức xạ, an ninh nguồn phóng xạ cho người phụ trách an toàn bức xạ và nhân viên bức xạ; tập huấn kiến thức ứng phó sự cố bức xạ, hạt nhân. Qua đó, nhận thức của các tổ chức, cá nhân tiến hành công việc bức xạ, lưu giữ nguồn phóng xạ được nâng lên và đa số đều chấp hành tốt các quy định của pháp luật”, bà Hạnh cho biết.

Theo thống kê của Sở KH-CN, hiện nay, trên địa bàn tỉnh chưa có đơn vị, dịch vụ hoạt động trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử, nên việc kiểm định, kiểm xạ phòng máy, đọc liều kế cá nhân và đào tạo về an toàn bức xạ cho các cơ sở sử dụng thiết bị bức xạ nói chung và cơ sở sử dụng nguồn phóng xạ nói riêng chủ yếu nhờ các đơn vị, dịch vụ ngoài tỉnh thực hiện.

Điều này dẫn đến việc hoàn tất các thủ tục cấp, gia hạn giấy phép tiến hành công việc bức xạ, cấp chứng chỉ nhân viên bức xạ cho các cơ sở sử dụng thiết bị bức xạ, thiết bị phát tia X và nguồn phóng xạ trên địa bàn tỉnh đôi lúc chưa được kịp thời theo quy định của pháp luật về an toàn bức xạ. Để tăng cường công tác quản lý Nhà nước về an toàn bức xạ, hạt nhân, thời gian đến, Sở KH-CN tỉnh yêu cầu các cơ sở y tế sử dụng thiết bị X-quang cần có biện pháp để nâng cao hơn nữa ý thức của đội ngũ nhân viên y tế nói chung và nhân viên bức xạ nói riêng về an toàn bức xạ.

Các cơ sở cần thực hiện nghiêm những biện pháp phòng tránh và giảm thiểu ảnh hưởng, như sử dụng bảo hộ lao động cá nhân cho nhân viên bức xạ, sử dụng liều kế theo đúng hướng dẫn và thực hiện theo dõi liều chiếu theo đúng quy định. Song song đó, các nhân viên cần thực hiện đúng nội quy phòng chụp X-quang cũng như quy trình sử dụng thiết bị. Đơn vị phải tạo điều kiện cho nhân viên bức xạ nói chung và người phụ trách an toàn bức xạ nói riêng được học tập nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ về an toàn bức xạ.

“Sở KH-CN sẽ tiếp tục đẩy mạnh thanh, kiểm tra hoạt động an toàn bức xạ trên địa bàn tỉnh; phối hợp với cơ quan truyền thông tỉnh tăng cường hoạt động tuyên truyền các quy định của pháp luật về an toàn bức xạ đến các cơ sở sử dụng thiết bị bức xạ, nguồn phóng xạ; đặc biệt là công tác khai báo, lập hồ sơ xin cấp phép sử dụng thiết bị bức xạ, nguồn phóng xạ; kiến nghị UBND tỉnh xem xét đầu tư trang thiết bị và tiềm lực cho Trung tâm KH-CN Phú Yên để phục vụ công tác kiểm định thiết bị X-quang, kiểm xạ phòng X-quang, dịch vụ đo liều kế cá nhân trong y tế, tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh nhằm phục vụ công tác khám chữa bệnh cho Nhân dân”, bà Lâm Vũ Mỹ Hạnh nhấn mạnh.

VĂN TÀI