Nghiên cứu khoa học (NCKH) của sinh viên có tầm quan trọng đặc biệt trong giáo dục đại học vì không những góp phần nâng cao chất lượng GD-ĐT mà còn tạo ra những tri thức mới, sản phẩm mới phục vụ cho sự phát triển kinh tế - xã hội.

NCKH của sinh viên Trường đại học Phú Yên trong những năm gần đây luôn được nhà trường quan tâm và coi đây là giải pháp quan trọng nhằm nâng cao chất lượng đào tạo cũng như rèn luyện năng lực tự học, tự nghiên cứu của sinh viên. Hoạt động NCKH của sinh viên được triển khai thực hiện dưới nhiều hình thức như: Nghiên cứu đề tài khoa học, viết khóa luận tốt nghiệp, viết bài đăng trên các tạp chí, thông tin khoa học, thảo luận trên diễn đàn học thuật…

Ngày càng nhiều sinh viên tham gia NCKH

NCKH của sinh viên là một trong những nội dung quan trọng trong hoạt động đào tạo ở trường đại học. Đây là hoạt động trí tuệ giúp sinh viên vận dụng phương pháp luận và phương pháp NCKH trong học tập và trong thực tiễn. Ở đó sinh viên bước đầu vận dụng một cách tổng hợp những tri thức đã học để tiến hành hoạt động nhận thức có tính chất nghiên cứu, bước đầu góp phần giải quyết những vấn đề khoa học do thực tiễn cuộc sống và nghề nghiệp đặt ra để từ đó có thể đào sâu, mở rộng và hoàn thiện vốn hiểu biết của mình.

Hoạt động NCKH của sinh viên Trường đại học Phú Yên bắt đầu trở thành một phong trào thu hút đông đảo sinh viên tham gia, kể từ khi nhà trường ban hành Quy định hoạt động NCKH của sinh viên (Quyết định 769/QĐ-ĐHPY ngày 31/12/2015 của Hiệu trưởng Trường đại học Phú Yên). Ngay từ đầu năm học, công tác NCKH của sinh viên đã được nhà trường, lãnh đạo các khoa, đoàn, hội sinh viên cùng các giảng viên lên kế hoạch phổ biến rộng rãi trong sinh viên. Các định hướng nghiên cứu cho sinh viên trong việc chọn đề tài, phân công cán bộ hướng dẫn, động viên khuyến khích sinh viên tham gia NCKH, giới thiệu các tài liệu nghiên cứu, hướng dẫn sinh viên làm đề cương… được các đơn vị, tổ chức trong trường triển khai.

Thực tiễn trong thời gian qua, công tác NCKH của sinh viên ở Trường đại học Phú Yên đã đạt được một số kết quả đáng khích lệ. Số lượng và chất lượng đề tài NCKH của sinh viên không ngừng tăng lên: trong giai đoạn từ 2015-2021, toàn trường có 31 đề tài NCKH, thu hút 67 sinh viên tham gia. Trong đó, nhiều đề tài được tham dự giải thưởng Euréka, nhiều đề tài được báo cáo tại Hội nghị các trường sư phạm toàn quốc.

Theo đánh giá chung của Hội đồng thẩm định, chất lượng đề tài NCKH của sinh viên các năm học sau được nâng cao so với các năm học trước. Phần lớn các hướng nghiên cứu của đề tài tập trung vào những chuyên ngành sinh viên đang học và những vấn đề thực tiễn. Nhiều đề tài đã được Hội đồng thẩm định đánh giá cao với sự tỉ mỉ, cẩn thận trong quá trình thực hiện, phương pháp nghiên cứu phù hợp mang lại hiệu quả, hướng đến những vấn đề thiết thực trong cuộc sống. Tiêu biểu có các đề tài “Một số vấn đề về thể tích trong hình học không gian và áp dụng” của Nguyễn Thị Quỳnh (đại học sư phạm Toán học C16), “Quản lý kết quả học tập dựa trên công nghệ Blockchain” của Võ Thị Bích Chi, Nguyễn Minh Đức (đại học CNTT C17), “Ứng dụng lý thuyết số trong nhận thực chữ ký điện tử” của Võ Thị Thúy, Trương Hải Sơn (đại học sư phạm Toán học C17), “Sử dụng tác phẩm văn học để quảng bá du lịch Phú Yên” của Phạm Thị Quỳnh Hoa (đại học sư phạm Ngữ văn C17)… Đặc biệt, vào năm 2019 đề tài NCKH “Bước đầu nghiên cứu, đánh giá tài nguyên du lịch tự nhiên ven biển Phú Yên làm cơ sở cho định hướng phát triển du lịch” của sinh viên Võ Thị Ngọc Hiền (đại học Giáo dục tiểu học C17) đã đạt giải khuyến khích trong cuộc thi Giải thưởng Sinh viên NCKH Euréka lần thứ XXI năm 2019 do Thành đoàn TP Hồ Chí Minh phối hợp Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh tổ chức.

Bên cạnh những kết quả đạt được, thực tế cho thấy phong trào NCKH của sinh viên Trường đại học Phú Yên trong những năm qua vẫn còn những hạn chế nhất định như: Sinh viên chưa thật sự đam mê và hứng thú với hoạt động NCKH, số lượng đề tài đăng ký hàng năm quá ít so với tỉ lệ sinh viên toàn trường.

Sinh viên Trường đại học Phú Yên trong giờ thực hành NCKH. Ảnh: ĐHPY

Đẩy mạnh các giải pháp cho hoạt động NCKH trong sinh viên

Từ thực trạng NCKH trong sinh viên những năm qua và nhằm đẩy mạnh hoạt động NCKH của sinh viên trong thời gian tới, Trường đại học Phú Yên tập trung thực hiện các giải pháp:

Đối với giảng viên, trước hết là lãnh đạo các khoa, trưởng bộ môn và toàn thể giảng viên phải coi NCKH của sinh viên là kết quả của đào tạo; là một trong những tiêu chí đánh giá chất lượng đào tạo. Đối với sinh viên, cần phải xem đó là một nhiệm vụ và vinh dự, phải say mê tìm tòi, phát hiện và giải quyết các vấn đề khoa học tùy theo mức độ kiến thức, có thể kết quả nghiên cứu chưa mang lại nhiều ích lợi cho cộng đồng, cho khoa học nhưng lại mang lại cho chính bản thân sinh viên một bản lĩnh, ý chí phấn đấu, một phong cách tự học, tự nghiên cứu, rèn luyện một thói quen học tập suốt đời.

Các khoa chuyên môn, đoàn - hội cần xác định rõ hơn vai trò trách nhiệm, vai trò cố vấn chuyên môn, học thuật giúp sinh viên trong công tác NCKH; làm tốt hơn công tác tuyên truyền, động viên, khích lệ sinh viên tích cực tham gia NCKH. Đoàn trường, Hội Sinh viên trường, Đoàn khoa thành lập các câu lạc bộ, nhóm tập thể sinh viên tự học, đây là không gian để các em chia sẻ quan điểm, trao đổi kiến thức, giáo trình, học liệu. Từ đó, thúc đẩy tinh thần thi đua học tập và NCKH.

Ngoài ra, cần tổ chức các diễn đàn chia sẻ phương pháp học tập, NCKH và các buổi gặp gỡ, nói chuyện với các nhà khoa học trong và ngoài trường... Liên kết tổ chức các sân chơi trí tuệ, khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, sinh hoạt câu lạc bộ, cuộc thi của sinh viên một cách thường xuyên, phong phú về hình thức và nội dung bổ ích cho sinh viên.

Về công tác quản lý, căn cứ vào nguồn kinh phí của nhà trường và số lượng sinh viên từng khoa, thực hiện giao nhiệm vụ, chỉ tiêu cụ thể cho từng khoa chuyên môn; lấy hoạt động NCKH làm một trong những tiêu chí quan trọng trong việc đánh giá xếp loại thi đua của các khoa. Giám sát chặt chẽ quy trình quản lý và nghiệm thu, đánh giá đề tài NCKH của sinh viên các khoa. Đưa hoạt động NCKH vào tiêu chí bắt buộc phải có để xét điểm rèn luyện, thi đua của mỗi đoàn viên sinh viên trong trường. Phòng Công tác học sinh sinh viên, Phòng Quản lý khoa học và hợp tác quốc tế, Đoàn thanh niên liên kết với các đơn vị doanh nghiệp có giải pháp hỗ trợ thiết thực những đề tài có tính ứng dụng cao vào thực tiễn. Có những giải thưởng, động viên xứng đáng cho các sinh viên có thành tích tốt trong NCKH.

Quán triệt và thực hiện tốt các giải pháp cơ bản trên đây, chúng ta có quyền tin tưởng rằng, công tác NCKH của sinh viên Trường đại học Phú Yên trong những năm học tới sẽ đạt được kết quả khả quan, góp phần đáng kể vào thành tích chung của toàn trường.

TS ĐÀO NHẬT KIM

ThS NGUYỄN THỊ MAI TRÚC