Trong khi nhiều trường công lập tại các thành phố lớn điểm chuẩn trúng tuyển cao, tuyển sinh vượt chỉ tiêu, thì các trường đại học địa phương lại thưa thớt thí sinh nhập học, dù đã sử dụng triệt để các phương án tuyển sinh.

Thiếu sinh viên

Sau đợt xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp THPT và các đợt xét tuyển bằng học bạ, Trường đại học Phú Yên mới tuyển được chừng 400 trong tổng số 775 chỉ tiêu. Trường có 16 ngành gồm 9 ngành đào tạo sư phạm và 7 ngành ngoài sư phạm thì có khoảng 6 ngành trong và ngoài sư phạm không thể tổ chức đào tạo do ít thí sinh trúng tuyển. Tình trạng tuyển sinh khó khăn bắt đầu từ năm 2018 đến nay, có những năm trường chỉ tuyển được khoảng 50% chỉ tiêu.

Theo TS Trần Lăng, Phó Hiệu trưởng nhà trường, tình trạng khó tuyển sinh đã bắt đầu từ vài năm nay, nguyên nhân là do không có ngành mới, hấp dẫn trong khi vùng tuyển sinh ngày càng hẹp; nhu cầu nhân lực tại chỗ bão hòa nên không thu hút được người học. Ngoài ra, thí sinh có xu hướng tìm đến các trường ở những trung tâm thành phố lớn để có nhiều cơ hội việc làm khi còn là sinh viên cũng như sau khi tốt nghiệp cũng là nguyên nhân làm cho các trường địa phương tuyển sinh èo uột. “Thời gian qua, trường cũng muốn mở những ngành mới, hấp dẫn nhưng khó ở chỗ khó thu hút giảng viên có trình độ do thu nhập của giảng viên có trình độ thạc sĩ mới vào trường cũng chỉ vài triệu đồng/tháng”, TS Trần Lăng chia sẻ.

Luôn trong tư thế khó

Hệ thống giáo dục đại học Việt Nam có khoảng 250 trường đại học, học viện nhưng số tuyển sinh tốt lại không nhiều và chủ yếu tập trung ở các thành phố lớn. Trường đại học địa phương nhiều năm qua luôn ở thế khó.

Khi còn thi “3 chung”, các trường đại học địa phương luôn lấy điểm chuẩn bằng điểm sàn của Bộ GD-ĐT. Tuy nhiên, kết quả tuyển sinh vẫn khó khăn. Từ năm 2015 đến nay, các trường được sử dụng triệt để xét học bạ THPT, xét điểm thi THPT quốc gia, kết hợp các phương thức xét tuyển khác... nhưng thực tế vẫn không khởi sắc. Mùa tuyển sinh đại học năm nay vẫn còn nhiều đợt xét tuyển bổ sung nhưng các trường khó có thể tuyển đủ chỉ tiêu vì hiện nay số lượng thí sinh tham gia các đợt xét tuyển bổ sung không còn nhiều.

Theo tìm hiểu, hiện nay tại nhiều tỉnh, thành phố, hàng loạt trường đại học được nâng cấp đang gặp rất nhiều khó khăn vì rất ít thí sinh trúng tuyển và theo học... Vòng tròn tuyển sinh - đào tạo - cung ứng nguồn nhân lực thiếu và yếu, nên các trường đại học ở các tỉnh rơi vào khó khăn. Thực tế cho thấy, các trường đại học tỉnh chủ yếu sống dựa vào nguồn ngân sách địa phương nên khó có thể đáp ứng đủ nhu cầu hoạt động của trường. Một khi kinh phí eo hẹp thì không thể thu hút được người giỏi, lại càng khó để đầu tư cơ sở vật chất tốt nhằm nâng cao chất lượng đào tạo. Từ đó dẫn đến hệ lụy thí sinh không mặn mà. Chính cái vòng lẩn quẩn này đã khiến các trường đại học địa phương khó thoát khỏi khó khăn trong tuyển sinh.

Theo TS Trần Lăng, tình trạng khó tuyển sinh kéo dài sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của trường. Do vậy, trường đã có kế hoạch từ nay đến năm 2025 tổ chức sắp xếp lại các ngành nghề đào tạo. Chẳng hạn ở nhóm ngành đào tạo giáo viên, cùng với một số ngành đang tuyển sinh tốt, trường sẽ mở những ngành mới để phù hợp với chương trình giáo dục phổ thông mới. Với khối ngành ngoài sư phạm, trường cũng sắp xếp lại để đào tạo những ngành phù hợp với nhu cầu của địa phương như các ngành về du lịch, quản trị kinh doanh, nông nghiệp... 

MẠNH THÚY