Thời gian qua, ngành Giáo dục Phú Yên đã tích cực triển khai các biện pháp nhằm tăng cường đẩy mạnh xã hội hóa (XHH) giáo dục với mục tiêu phát huy tiềm năng về trí tuệ và vật chất trong nhân dân, huy động toàn xã hội chăm lo cho sự nghiệp giáo dục. Tuy nhiên, để công tác này không “biến tướng” và gây ra những phản ứng tiêu cực, các nhà trường cần huy động, đóng góp trên tinh thần tự nguyện, minh bạch.
Những điểm sáng
Đến Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai (huyện Tây Hòa), chúng tôi không khỏi ngạc nhiên trước sự thay đổi của quang cảnh nhà trường. Các phòng học đã khang trang, thoáng mát hơn, sân trường được bê tông hóa sạch sẽ, rợp mát bóng cây xanh và thắm sắc hoa…
Theo Hiệu trưởng nhà trường Lê Thành Phương, có được sự thay đổi mạnh mẽ này, ngoài sự đầu tư từ nguồn ngân sách, còn do nhà trường đã tích cực triển khai công tác XHH giáo dục. Thời điểm chuyển từ trường bán công sang công lập, trường chỉ có 7 phòng học với cơ sở vật chất và thiết bị dạy học còn nhiều khó khăn, thiếu thốn, nhiều hạng mục đã xuống cấp.
Đến nay, nhờ nỗ lực triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, huy động các nguồn lực, nhà trường có hai phòng học được lắp đặt máy lạnh, 3 phòng học trang bị máy chiếu, hầu hết nền được lát gạch men, 7/17 phòng học có kệ để giày, dép ở bên ngoài… với kinh phí gần 100 triệu đồng do chính các thầy cô, phụ huynh học sinh và các nhà hảo tâm đóng góp kinh phí, ngày công xây dựng.
“Qua việc triển khai nghiêm túc các văn bản chỉ đạo của các cấp, ngành quản lý, hoạt động XHH giáo dục của nhà trường được thực hiện dưới các hình thức khác nhau. Bước đầu, cơ sở vật chất nhà trường cơ bản được đổi mới, tạo được môi trường học tập tốt giúp các em phát huy mọi khả năng tư duy của mình, đạt kết quả cao trong học tập… Trên cơ sở đó, chúng tôi tiếp tục trang bị các thiết bị để ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy và học tập, thích ứng với công nghệ 4.0 như hiện nay”, thầy Phương cho hay.
Tại Trường THPT Nguyễn Huệ (TP Tuy Hòa), công tác XHH giáo dục được triển khai với nhiều hoạt động đa dạng, không đơn thuần là huy động các nguồn lực xã hội để nâng cấp và xây dựng các công trình phụ trợ, mua sắm trang thiết bị dạy học của nhà trường, mà còn chăm lo cho học sinh nghèo vượt khó, giúp đỡ các địa chỉ nhân đạo.
Theo cô Đặng Thị Hải Anh, Phó Hiệu trưởng nhà trường, trong năm học 2017-2018, Câu lạc bộ “Yêu thương và chia sẻ” của cán bộ, giáo viên trong nhà trường đã ủng hộ 23 địa chỉ nhân đạo với tổng số tiền gần 43 triệu đồng; vận động, đóng góp Quỹ Khuyến học, khuyến tài đến tháng 5/2018 với số tiền trên 200 triệu đồng; vận động phát quà cho học sinh nghèo, học sinh là con thương binh, con nạn nhân chất độc da cam, học sinh khuyết tật nhân dịp Tết Nguyên đán Mậu Tuất là 113 suất ứng với tổng số tiền gần 34 triệu đồng. Ngoài ra, nhà trường còn vận động các cựu học sinh ủng hộ làm sân bóng đá với số tiền 45 triệu đồng.
Phải trên tinh thần tự nguyện
Việc XHH giáo dục là điều cần thiết, nhất là hiện nay khi ngân sách nhà nước dành cho giáo dục còn nhiều hạn chế. Về phía phụ huynh, cũng cần chia sẻ với nhà trường về những khó khăn trong công tác huy động, xây dựng cơ sở vật chất. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là XHH như thế nào và làm sao để các trường không “lợi dụng” XHH để lạm thu.
Một trong những kinh nghiệm để huy động và phát huy hiệu quả việc XHH giáo dục của Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai đó là tính công khai, minh bạch. Mọi khoản thu từ nguồn XHH đều được Ban giám hiệu lên kế hoạch từ đầu năm; bàn giao lại cho Ban đại diện cha mẹ học sinh của nhà trường tổ chức huy động, mua sắm thiết bị, thi công các công trình dưới sự giám sát và hỗ trợ từ phía nhà trường.
Ông Huỳnh Lê Danh, đại diện Ban đại diện cha mẹ học sinh Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai, cho hay: “Ngoài những cuộc họp mặt với nhà trường, Hội phụ huynh chúng tôi còn tổ chức những buổi gặp mặt riêng để bàn bạc, động viên cùng chung sức hỗ trợ; tùy vào từng hoàn cảnh mà đóng góp các mức tiền hay góp công nhằm xây dựng môi trường học tập tốt nhất cho con em”.
Theo TS Phạm Văn Cường, Giám đốc Sở GD-ĐT Phú Yên, hiện nay, cùng với Văn bản 1029, Bộ GD-ĐT đang rà soát để sửa đổi Thông tư 55 về Điều lệ Ban đại diện cha mẹ học sinh và Thông tư 29 quy định về tài trợ cho các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân để tránh tình trạng các cơ sở giáo dục, địa phương mượn danh nghĩa Ban đại diện cha mẹ học sinh để thu các khoản thu không đúng quy định. Ngoài ra, năm học nào, bộ và Sở GD-ĐT cũng chủ động ban hành rất sớm các văn bản để chấn chỉnh tình trạng lạm thu. Trong đó yêu cầu các địa phương, đơn vị triển khai đồng bộ, từ kế hoạch năm học, kế hoạch kêu gọi, tài trợ, XHH, tất cả các vấn đề liên quan đến thu chi năm học để quán triệt trước và đầu năm học. Đối với các khoản thu theo hình thức tự nguyện, sở yêu cầu không được thực hiện khi không được sự đồng thuận của phụ huynh.
Cũng theo TS Phạm Văn Cường, đầu năm học, Sở GD-ĐT luôn thành lập các đoàn thanh tra để kiểm tra việc thực hiện các khoản thu đầu năm, trong đó ngoài thanh tra các khoản đóng góp còn kiểm tra việc sử dụng các khoản thu từ XHH của năm học trước, đảm bảo việc sử dụng phải chính xác, đúng mục đích. Khi ngân sách nhà nước còn hạn chế, thì việc huy động các nguồn lực xã hội một cách tự nguyện để đầu tư nâng cao điều kiện bảo đảm chất lượng giáo dục là chính đáng và hết sức cần thiết. Tuy nhiên, các cơ sở giáo dục và Ban đại diện cha mẹ học sinh cần hiểu đúng về huy động các nguồn thu từ xã hội; đóng góp tùy mức độ khả năng của từng gia đình, tuyệt đối không áp đặt, cào bằng, gây ra những phản ứng không tốt.
HÀ MY - DƯƠNG TRÍ
