Với sự đóng góp của hơn 200 tác giả và 100 mô hình, sản phẩm, Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên và nhi đồng lần thứ 2 (vừa kết thúc bằng lễ tổng kết và trao giải ngày 23/10) cho thấy sức hút và sự lan tỏa sâu rộng khi dần trở thành sân chơi trí tuệ dành cho những học sinh có niềm đam mê sáng tạo. Cuộc thi năm nay được ban tổ chức đánh giá cao vì hội tụ rất nhiều giải pháp giàu tính nhân văn, thể hiện được tình cảm, trí tuệ cũng như trách nhiệm của học sinh với cộng đồng.

Lan tỏa sâu rộng

Sáng tạo, xây dựng các giải pháp trong học tập và đời sống vốn dĩ là hoạt động còn rất mới lạ đối với các em ở lứa tuổi học sinh. Vì vậy, Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên và nhi đồng (sau đây gọi tắt là cuộc thi) được tổ chức, là cơ hội để học sinh tập xây dựng các ý tưởng, rèn luyện tính sáng tạo, bổ trợ cho hành trang trong tương lai. Là hoạt động bổ ích, thiết thực, nên mặc dù mới chỉ tổ chức lần thứ hai, nhưng cuộc thi đã cho thấy sự lan tỏa sâu rộng, thu hút được rất nhiều em tham gia.

Từ khi tổ chức lễ phát động cuộc thi cho đến hạn chót nhận hồ sơ (tháng 6/2017), Ban tổ chức cuộc thi đã nhận trên 100 mô hình, sản phẩm tham gia vòng sơ khảo đến từ nhiều địa phương trong tỉnh. Cụ thể, TP Tuy Hòa có 8 thí sinh với 7 giải pháp tham gia, Tây Hòa có 47 thí sinh với 31 giải pháp, Đông Hòa có 13 thí sinh với 5 giải pháp, TX Sông Cầu có 7 thí sinh với 2 giải pháp, huyện Đồng Xuân có 2 thí sinh với 1 giải pháp… Trong các thí sinh tham dự, nhiều em đã vào đại học và em nhỏ nhất chỉ mới 7 tuổi.

Nguyễn Tự Trung Nhã (SN 2002, xã Sơn Thành Đông, huyện Tây Hòa) tham gia cuộc thi với giải pháp Máy điều hòa mini tự động với đồng tác giả Lê Trung Khiêm. Nhã cho biết, ngay từ nhỏ em đã mày mò, sáng tạo, tháo lắp các thiết bị đồ chơi và có rất nhiều ý tưởng để tạo ra các vật dụng thân thiện với người sử dụng. Tuy nhiên, sở thích của em chỉ dừng lại với việc tháo lắp những món đồ nho nhỏ để tạo thành những mô hình mới chứ chưa có một sân chơi nào quy mô, bài bản để em có dịp thử sức sáng tạo của bản thân. Vì vậy, khi có thông tin cuộc thi sáng tạo kỹ thuật được tổ chức rộng rãi trên địa bàn tỉnh, Nhã đã tìm một bạn có cùng sở thích và đăng ký tham gia. Khi chấm vòng sơ khảo, Nhã vừa tốt nghiệp THCS và đang luyện thi để vào cấp 3 trường chuyên. Trong buổi lễ tổng kết và trao giải, Nhã trông chín chắn với đồng phục và bảng tên của ngôi trường chuyên Lương Văn Chánh. Em cười rất tươi khi lên bục nhận giải. “Rất nhiều anh khóa trước của trường em vừa học giỏi, vừa có nhiều sáng kiến. Khi vào đại học, các anh tiếp tục phát huy khả năng của mình và đều đạt được những thành tích rất đáng nể. Dù chỉ mới tham gia cuộc thi lần đầu nhưng em thấy rất vui vì được cọ xát với một môi trường mới, được gặp gỡ những bạn có cùng sở thích, có thêm động lực để tiếp tục sáng tạo”, Nhã chia sẻ.

Đến chúc mừng và trao giải cho các học sinh đạt thành tích cao tại cuộc thi, đồng chí Phan Đình Phùng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh nhận thấy, trong hai năm tổ chức, cuộc thi đã thu hút khá đông học sinh, tạo cho các em môi trường rèn luyện tư duy, vận dụng những kiến thức đã học trong sách vở, trong nhà trường để giải quyết vấn đề thực tiễn.

Nguyễn Tự Trung Nhã (bìa phải) với giải pháp Máy điều hòa mini tự động - Ảnh: THÁI HÀ

Sáng tạo vì cộng đồng

Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên và nhi đồng lần thứ 2 có rất nhiều mô hình, sản phẩm không chỉ gói gọn cho việc phục vụ các hoạt động học tập, làm việc của các em học sinh mà có khá nhiều giải pháp có tính thực tiễn cao, giàu tính nhân văn, hướng đến giải quyết các vấn đề thực tiễn của cuộc sống và thể hiện trách nhiệm của học sinh với cộng đồng.

Giải nhất cuộc thi năm nay thuộc về giải pháp Thiết bị dạy học cho người khiếm thị của nhóm tác giả Nguyễn Lê Sang, Lê Nguyên Trí (TP Tuy Hòa). Sản phẩm này được đồng chí Phan Đình Phùng đánh giá rất cao vì giúp cho việc học của những người khiếm thị được dễ dàng, thuận lợi và tốn ít công sức trong quá trình viết chữ. Em Lê Nguyên Trí chia sẻ: “Trong cuộc sống hiện đại, con người luôn được tiếp xúc với nhiều nguồn kiến thức trên tất cả lĩnh vực. Thế nhưng có những người không may mắn vì khi sinh ra đã không thấy ánh sáng. Vì vậy, em tạo ra sản phẩm này với mong muốn bù đắp phần nào thiệt thòi của họ trong việc tiếp cận với nguồn tri thức bên ngoài”.

Mũ bảo hộ lao động có hệ thống quạt mát bằng năng lượng mặt trời cũng là một sản phẩm góp phần tạo sự thoải mái, dễ chịu cho người lao động. Với giải pháp này, em Lê Tấn Được, Nguyễn Xuân Hòa (xã Hòa Mỹ Đông, huyện Tây Hòa) mong muốn các anh công nhân xây dựng công trình, các chú thợ điện, các bác nông dân làm đồng có thể làm việc dưới cái nắng gay gắt mà vẫn được quạt mát. Xuất phát từ chiếc mũ lưỡi trai có quạt năng lượng mặt trời phù hợp cho các hoạt động dã ngoại, nhóm tác giả đã có ý tưởng làm chiếc mũ bảo hộ có quạt năng lượng mặt trời để có thể làm mát cả phần đầu, tóc, tạo sự mát mẻ khi làm việc.

Giải pháp Máy bơm nước tự động của hai anh em sinh đôi Nguyễn Lê Tiến Huy, Nguyễn Lê Quang Huy (xã Xuân Phước, huyện Đồng Xuân) giúp người sử dụng có thể điều khiển mở, tắt từ xa và kịp thời báo khi lượng nước bị hụt, hoặc bị nghẹt do rác. “Ở xã Xuân Phước, huyện Đồng Xuân, khu vực trồng trọt thường trải rộng trên một diện tích lớn nên vị trí cầu dao điện máy bơm thường cách khá xa khu vực trồng trọt. Khi máy bơm bị hụt nước hoặc bị nghẹt do rác, người dùng nếu phát hiện muộn và di chuyển đến cầu dao điện chậm sẽ gây hư hại máy bơm và dễ gây ra cháy nổ về điện rất nguy hiểm. Vì vậy, với máy bơm tự động, các vấn đề trên sẽ được khắc phục”, em Nguyễn Lê Tiến Huy cho biết.

Tổng kết tại cuộc thi, đồng chí Phan Đình Phùng đánh giá cao các giải hướng đến cộng đồng; đồng thời nhấn mạnh rằng cùng với việc hình thành, nuôi dưỡng ý tưởng, các em học sinh cũng phải nỗ lực học tập, trau dồi kiến thức, kiên trì, bền bỉ. Có như vậy, các ý tưởng mới có cơ sở vững chắc để vươn lên, hiện thực hóa thành giải pháp phục vụ cho cuộc sống.

THÁI HÀ