Xã hội hóa giáo dục đã mang lại cho học sinh có thêm nhiều cơ hội vào đại học, đồng thời tạo điều kiện cho các trường đại học mở ra nhiều chương trình liên kết đào tạo với các cơ sở giáo dục khác. Nhưng có một nghịch lý là khi liên kết như vậy dễ dẫn đến tình trạng đầu vào dễ nhưng chất lượng đầu ra chưa thật sự tương xứng.
Sinh viên Trường đại học Xây dựng Miền Trung sử dụng công nghệ thông tin trong học tập - Ảnh: M.THÚY
NHU CẦU HỌC LIÊN THÔNG NGÀY CÀNG TĂNG
Liên kết tuyển sinh và đào tạo liên thông đại học, cao đẳng đang ngày càng phát triển do nhu cầu học tập của người dân ngày càng cao. Không chỉ có liên kết đào tạo và đào tạo liên thông ở các ngành nghề hấp dẫn như Xây dựng, Tài chính - ngân hàng, Kế toán, mô hình này còn mở rộng cho khối kỹ thuật, công nghệ, thậm chí có ở cả lĩnh vực dạy nghề. Trong 6 trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp trên địa bàn Phú Yên thì hầu như trường nào cũng có hình thức liên kết tuyển sinh và đào tạo liên thông. Ngoài các trường đại học, cao đẳng, thời gian gần đây mô hình liên kết đào tạo còn nở rộ ở Trung tâm Giáo dục thường xuyên tỉnh. Ngay cả Trường Chính trị tỉnh Phú Yên cũng liên kết đào tạo đại học. Điều đặc biệt là qua quy mô tuyển sinh của các trường đại học, cao đẳng, Trường Chính trị tỉnh và Trung tâm Giáo dục thường xuyên cho thấy, có quá nhiều nơi đào tạo trùng lắp, nhất là với nhóm ngành kinh tế, tài chính, kế toán.
Sở dĩ có sự “bùng nổ” liên kết đào tạo giữa các trường thời gian gần đây là do việc đào tạo liên thông có nhiều ưu thế vượt trội so với việc chạy đua trực tiếp vào đại học. Bởi không chỉ học sinh tốt nghiệp THPT mới được phép học lên cao mà ngay cả những học sinh mới tốt nghiệp THCS hoặc bỏ dở chương trình THPT cũng được phép học chương trình trung cấp chính quy với các khung thời gian đào tạo khác nhau. Và chỉ cần có bằng trung cấp chính quy sẽ được quyền thi tuyển liên thông lên cao đẳng, đại học đúng khối ngành.
Thời gian đào tạo liên thông từ bậc trung cấp chuyên nghiệp lên đại học khoảng 3 năm, trung cấp chuyên nghiệp lên cao đẳng 1,5 năm; cao đẳng lên đại học 1,5 năm. Thực tế nhu cầu học liên thông ở các bậc học ngày càng tăng. Ở Phú Yên, hầu hết các trường đại học, cao đẳng và Học viện Ngân hàng – Phân viện Phú Yên đều có tổ chức đào tạo liên thông với quy mô khá lớn, ngành nghề rất đa dạng. Cụ thể, Trường cao đẳng Công nghiệp Tuy Hòa tổ chức đào tạo liên thông từ trung cấp chuyên nghiệp lên cao đẳng, từ cao đẳng lên đại học. Ở hệ đào tạo nghề cũng vậy, đều có tổ chức đào tạo liên kết từ bậc học thấp lên bậc học cao hơn. Hay như Trường đại học Xây dựng Miền Trung cũng tổ chức đào tạo liên thông ở cả ba hệ đào tạo: từ trung cấp chuyên nghiệp lên cao đẳng, từ cao đẳng lên đại học và từ trung cấp nghề lên các bậc học cao hơn thuộc các ngành mà trường đào tạo. Và mới đây nhất là Trường đại học Khoa học Huế liên kết với Trường đại học Phú Yên mở lớp cao học Khoa học máy tính (khóa 2011-2013) tại Phú Yên với 20 học viên theo học. Đây là khóa đào tạo cao học đầu tiên được Trường đại học Khoa học Huế mở tại Phú Yên.
SIẾT CHẶT CÔNG TÁC LIÊN KẾT ĐÀO TẠO
Việc ồ ạt đào tạo liên thông và liên kết đào tạo cấp bằng chính quy của các trường đại học, cao đẳng có nguy cơ dẫn đến một nền giáo dục kém chất lượng. Hơn nữa, hệ thống việc làm sẽ có nguy cơ mất cân bằng, thậm chí khủng hoảng khi có quá nhiều cử nhân ra lò với chất lượng thấp, trong khi công nhân có tay nghề lại thiếu trầm trọng. Tại lễ khai giảng lớp cao học Khoa học máy tính được Trường đại học Khoa học Huế mở tại Trường đại học Phú Yên, đồng chí Trần Quang Nhất, Ủy viên Ban thường vụ Tỉnh ủy, Phó chủ tịch UBND tỉnh đánh giá cao những nỗ lực của Trường đại học Phú Yên trong việc xác định lộ trình phát triển của một trường đại học đa cấp, đa ngành và bước đầu vươn lên phối hợp đào tạo sau đại học. Đó là hướng đi đúng, góp phần thực hiện nhiệm vụ chính trị mà Đảng bộ và nhân dân Phú Yên giao phó. Tuy nhiên, đào tạo sau đại học là một nhiệm vụ khó khăn, nên đồng chí Trần Quang Nhất đề nghị nhà trường nỗ lực trong việc xây dựng đội ngũ giảng viên có trình độ cao, cơ sở vật chất hiện đại để đáp ứng có hiệu quả trong đào tạo sau đại học.
Trong thời gian qua, một số đại học, học viện, trường đại học, trường cao đẳng tổ chức liên kết tuyển sinh và đào tạo liên thông không đúng quy định. Việc tuyển sinh đào tạo liên thông do các trường tự tổ chức nên khá tùy tiện. Để khắc phục tình trạng này, mới đây Bộ GD-ĐT đã có văn bản yêu cầu các trường phải khẩn trương chấn chỉnh công tác liên kết đào tạo đại học, cao đẳng. Cụ thể, các đại học, học viện, cao đẳng có tổ chức liên kết tuyển sinh và đào tạo liên thông trình độ đại học, cao đẳng không được liên kết tuyển sinh và đào tạo liên thông ngoài cơ sở đào tạo để cấp bằng cao đẳng, đại học hệ chính quy. Các trường chỉ liên kết tuyển sinh và đào tạo liên thông tại các trường trung cấp chuyên nghiệp, cao đẳng, đại học hoặc Trung tâm Giáo dục thường xuyên cấp tỉnh theo quy định tại Điều 46 Luật Giáo dục 2005 và chỉ cấp bằng tốt nghiệp hình thức vừa làm vừa học. Bộ GD-ĐT sẽ phối hợp với các bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tổ chức kiểm tra, xử lý các trường liên kết đặt lớp không đúng quy định.
Một số biện pháp xử lý vi phạm sẽ được áp dụng như: Chuyển sinh viên đang học các lớp liên kết trái quy định sang các trường khác đủ điều kiện trên cùng địa bàn để đào tạo; trừ chỉ tiêu tuyển sinh năm 2012 đối với các trường vi phạm quy định; đề nghị các bộ, ngành, địa phương kiểm điểm và xử lý kỷ luật tập thể và cá nhân để xảy ra sai phạm theo quy định.
Xã hội hóa giáo dục đã mang lại cho học sinh có thêm nhiều cơ hội vào đại học. Cũng chính xã hội hóa giáo dục đã cởi mở hơn cho các trường đại học mở ra nhiều chương trình liên kết đào tạo với các cơ sở giáo dục khác. Nhưng có một nghịch lý là khi liên kết như vậy dễ dẫn đến tình trạng đầu vào dễ nhưng chất lượng đầu ra chưa thật sự tương xứng.
THÚY HẰNG
