Đồng Xuân là một huyện miền núi, để hoàn thành công tác phổ cập THCS phải “gỡ” bằng được những cái khó như tạo chuyển biến nhận thức của người học và phụ huynh; nâng tỉ lệ huy động học sinh tốt nghiệp tiểu học vào lớp 6; đầu tư cơ sở vật chất... Trước hàng loạt khó khăn như vậy, giải pháp hàng đầu mà huyện chọn là mở lớp học tại thôn buôn. Bởi khó nhất của học sinh miền núi là đi học không đều vì các em còn là lao động chính của gia đình. Mở lớp học tại thôn được xem là lựa chọn thích hợp nhất trong việc huy động tối đa các đối tượng trong độ tuổi tham gia phổ cập. Có mặt tại những lớp học tại các thôn đồng bào dân tộc thiểu số ở xã Xuân Lãnh, nhìn những khuôn mặt rất “thanh niên” đang chăm chú nghe thầy cô giáo giảng bài, một hình ảnh hiếm khi gặp ở các lớp phổ cập, ai nấy đều vui. Một cô giáo cho biết: “Dạy phổ cập thường vào thời điểm hè. Nhưng đợi đến hè mới bắt đầu, gặp lúc mùa vụ thì coi như công cốc. Do vậy mặc dù vừa dạy học sinh chính khóa, vừa dạy phổ cập nhưng chúng tôi cũng phải cố gắng duy trì lớp để giữ “chân” học sinh”.

Học phổ cập - Ảnh: Thuý Hằng

Trong khi các nơi phổ cập một tuần chỉ 2 buổi nhưng vẫn không có học sinh thì ở Đồng Xuân mở 6 buổi/tuần vẫn thu hút được học sinh tham gia. Nhiều giáo viên cho biết, để các em chịu đi học, Ban chỉ đạo thường xuyên tiến hành khảo sát, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng cũng như công việc hàng ngày của từng em rồi mới sắp xếp lịch học. Với học sinh dân tộc thiểu số, các lớp được tổ chức vào ban đêm. Thuận lợi cho học sinh nhưng lại vất vả với giáo viên.

Chuyện mở lớp học tại thôn, buôn không mới, vì nhiều nơi mà chúng tôi có dịp tìm hiểu cũng đã lựa chọn cách làm này. Song từ lựa chọn đến thực hiện có hiệu quả không phải nơi nào cũng làm được. Ở Đồng Xuân, công tác phổ cập THCS được triển khai từ năm 2000. Ngay năm học đầu tiên 2000 – 2001, mặc dù chỉ tiêu giao chỉ có 150 học sinh ra lớp, nhưng Ban chỉ đạo phổ cập THCS đã vận động được 242 học sinh, vượt 61%; năm học 2001 – 2002 vượt 40%; năm học 2002 – 2003 vượt 103% và hiện nay đã có 10/11 xã, thị trấn hoàn thành phổ cập THCS, đang đề nghị tỉnh kiểm tra công nhận hoàn thành công tác này.

Cái được lớn nhất trong công tác phổ cập THCS ở Đồng Xuân là sự phối hợp giữa nhà trường và các ban ngành, đoàn thể ở địa phương. Chỉ cần nghe thầy cô giáo đứng lớp báo có em nào đó vắng mặt là những người có liên quan ở địa bàn lập tức tìm hiểu lý do, vận động thuyết phục học sinh trở lại lớp. Nhờ vậy, tình trạng học theo kiểu “giã gạo” bữa có bữa không thường thấy ở học sinh phổ cập giảm rõ. Để công tác phổ cập không rơi vào tình trạng “bịt đầu này bung đầu kia”, huyện Đồng Xuân không ngừng đẩy mạnh công tác huy động học sinh tốt nghiệp tiểu học vào lớp 6 đúng độ tuổi. Riêng với học sinh dân tộc thiểu số, huyện còn hỗ trợ kinh phí vào học các lớp bán trú. Đây cũng là giải pháp giải tỏa được phần nào những trở ngại về tâm lý “lo cái ăn hơn cái chữ” lâu nay của bà con.

Phổ cập giáo dục tiểu học – xóa mù chữ, phổ cập THCS và trong tương lai không xa phổ cập THPT cho thanh thiếu niên trong độ tuổi là điều hết sức cần thiết. Phổ cập giáo dục thành công sẽ góp phần nâng cao mặt bằng dân trí, nâng cao đời sống nhân dân. Từ một huyện nghèo, kinh tế chậm phát triển, nhưng với phương châm làm đâu chắc đó, với sự quyết tâm và những giải pháp đúng đắn, Đồng Xuân là huyện miền núi đầu tiên trong tỉnh hoàn thành công tác phổ cập THCS vào năm 2005.

MẠNH THÚY