Chúng tôi tạm chia số sách của mỗi môn học mà con em chúng ta đang học, thành ba loại: Sách giáo khoa (SGK), sách bài tập (SBT) và sách tham khảo (STK). Hai loại đầu do Bộ GD-ĐT phát hành (sách do Nhà xuất bản Giáo dục in). Loại thứ ba, bàn ở đây là thứ STK chỉ mỗi việc giải toàn bộ các câu hỏi và bài tập trong SGK. Xin dùng một số từ để diễn đạt thực chất của số sách này như sau: hổ lốn, ồn ào, tầm phào, siêu lợi nhuận… Không hiểu sao loại sách này được thả nổi tung hoành trên thị trường.
Hằng hà sách tham khảo trên thị trường - Ảnh: PHÙNG HI
Hầu hết SGK chỉnh lý hợp nhất năm 2000 của tất cả các môn học bậc THPT đều có STK “đính kèm”. Đặc biệt với môn Toán, người dạy thực sự ngán ngẩm, khi đang chép bài tập trên bảng, học sinh (HS) điềm nhiên giở STK ra xem. Nhiều khi giáo viên (GV) đã đổi giả thiết bài toán đi rồi, HS vẫn cứ “quyết tâm” bê nguyên xi bài giải trong STK vào bài làm, chẳng hề tư duy. Lấy lý gì để cấm HS xem STK đây? Có HS còn “dò” theo sách, xem xem ông thầy giải có đúng như STK không? Nhiều phen thầy tháo mồ hôi hột giải thích STK làm sai, nhưng trò đâu có tin. Ông tiến sĩ viết STK mà sai à? Nếu GV cứ cố tình làm khó HS bằng cách cho bài tập khác với SGK thì coi chừng, chẳng lợi lộc gì mà mang vạ như: bị chê dạy khó hiểu, muốn học trò học thêm, v.v… Thứ STK này là tác nhân chủ yếu của việc mài mòn tư duy học sinh (HS). Có thể nói quá rằng chính nó đã biến HS thành những “con vẹt thời hiện đại”. Quả tình bấy lâu, GV cũng có ý mong chờ chương trình và SGK phân ban mới, may ra có giảm bớt tình trạng này!
Năm học 2006 – 2007, Bộ GD-ĐT tiếp tục thay SGK lớp 10. Gạt đi những lời ra tiếng vào, chủ yếu là chê – trên các diễn đàn báo chí, truyền hình về bộ SGK phân ban, riêng GV chúng tôi vui mừng nhận thấy điểm mới của SBT môn Toán lần này có dung lượng bài tập đa dạng. Không như trước đây, bài tập hoàn toàn khác với bài tập cho trong SGK, tạo nguồn bài tập phong phú để HS tự luyện tập.
Thế nhưng, chỉ sau gần hai tháng trôi qua, những giáo viên chúng tôi té ngửa: lại tái diễn bổn cũ rồi, nghĩa là HS bắt đầu mua STK. Lạ chưa, STK vẫn giải toàn bộ các câu hỏi và bài tập trong SGK. HS tội gì không mua để “hưởng nhàn”, thoát ly hẳn bản chất việc học là chủ động, tích cực trong lĩnh hội tri thức. STK lần này còn qui mô hơn, đình đám hơn, vì phải đáp ứng cho nhiều ban. Có nhóm STK bắt chước SGK ghi tên tác giả gồm hai loại: Chủ biên và các cộng sự, ghê chưa! Điều lạ lùng nữa là toàn bộ số sách này đều cùng nộp lưu chiểu vào tháng 7. Có nhóm STK ghi nộp lưu chiểu quí II, tức là ra mắt sớm hơn SGK phân ban phát hành vào tháng 8. Hay thật! Tác giả cũng chẳng phải loại xoàng đâu, toàn GS, PGS, TS cả. Kinh khủng quá! Tưởng gì chứ giải bài tập trong SGK, học xong lớp 16 (12 năm phổ thông + 4 năm đại học) như GV chúng tôi làm được rồi. Sao các vị GS, PGS, TS ấy không để dành “trí tuệ hơn người” cho các công trình lớn lao hơn là việc làm cho học sinh cứ rập khuôn máy móc nhỉ?
Nếu mọi việc đều qui ra trên lĩnh vực thương trường, thì những người viết STK như thế là dân buôn lậu hoặc họ đang móc ngoặc với người nhà nước để kinh doanh một món quá hời.
PHÙNG HI
