Theo chân ông Lê Văn Lanh, thôn trưởng thôn Hoà Hiệp (xã Xuân Thịnh, huyện Sông Cầu), chúng tôi theo con đường đầy cát tìm đến nhà vợ chồng ông Trịnh Minh Tiến, bà Đỗ Thị Cận. Căn nhà cấp bốn của ông bà nằm nép dưới những tán cây xoài lâu năm. Với nụ cười rất nông dân, vợ chồng ông Tiến mời khách vào chiếc bàn gỗ cũ kỹ. Bà vội vàng pha cho khách bình trà, còn ông lúi húi lôi trong chiếc thùng giấy cái máy quạt để giúp khách xua đi cái hanh giữa trưa. Hai vợ chồng cho biết: “Dành dụm mãi mới được 150.000 đồng mua cái máy quạt này. Đây là tài sản có giá trị nhất của chúng tôi”. Quả thật, trong căn nhà của vợ chồng người nông dân này chúng tôi không thể tìm được vật nào đáng giá hơn cái quạt điện đang quay tít kia. “Tài sản không có nhưng chúng tôi có “của để dành”. Nói đến đây, hai vợ chồng cùng ngước nhìn những tấm bằng khen của 4 đứa con được treo cẩn thận trên vách nhà. Con trai lớn Trịnh Thái Tuyên học đại học Khoa học tự nhiên vừa ra trường, 2 đứa kề là Trịnh Thế Lịch học năm thứ 4 Đại học dân lập Văn Hiến, Trịnh Thị Lạc học năm thứ 3 Đại học Ngân Hàng (đều ở TP Hồ Chí Minh). Cô bé út Trịnh Thị Triêm đang học lớp 12 ở thị trấn Sông Cầu.

Ông Tiến, bà Cận (bên phải) bộc bạch chuyện nuôi con với chuyên viên Phòng Giáo dục Sông Cầu

Về chuyện học hành của con cái, vợ chồng ông thật hạnh phúc. Song không phải ai cũng hiểu rõ những gì mà hai vợ chồng nông dân ở xã vùng biển này trải qua. Năm 2000, Trịnh Thái Tuyên là một trong những học trò hiếm hoi của xã Xuân Thịnh đậu đại học. Vợ chồng ông hớn hở. Khi Tuyên chưa ra trường thì 2 đứa em tiếp tục vào đại học. Vợ chồng ông vừa mừng, vừa lo. Vì trong thời gian Tuyên đi học, để hàng tháng có được 500.000 đồng gởi cho con, họ đã lao động cật lực. Nhất là khi tôm bị dịch, nguồn thu nhập chính từ đìa nuôi tôm của vợ chồng họ cũng không còn. “Bàn đi tính lại, cuối cùng vợ chồng tôi đành bán đìa tôm và đem mấy sào ruộng đi thục. Số tiền thu được, một phần đưa cho con nhập học, phần còn lại mua cái ghe để đi thả lưới”, Bà Cận bùi ngùi nhớ lại.

4 đứa con đi học xa, để kiếm được tiền chu cấp, hai vợ chồng họ suốt ngày đầu tắt mặt tối. Ngoài giăng câu, thả lưới, ông còn thổi nhạc trong các dịp lễ; bà buôn gánh bán bưng, ăn không dám ăn, mặc không dám mặc. Bà con làng xóm, ai hiểu cho sự hiếu học  của gia đình này thì sẵn sàng cho mượn khi ông bà kẹt tiền gởi cho con. Còn ai không hiểu thì khinh cái sự nghèo túng của vợ chồng.

Hiểu được sự vất vả của cha mẹ nên các con của họ rất biết vâng lời và chăm ngoan. Vừa đi học vừa làm gia sư kiếm tiền phụ cha mẹ trang trải cuộc sống xa nhà nhưng Tuyên, Lịch, Lạc học rất giỏi và nhận học bổng. Không có cha mẹ bên cạnh, 3 anh em cứ thế dìu dắt nhau. Tuyên vừa ra trường, có việc làm và bây giờ cùng với cha mẹ nuôi 3 đứa em. Ông Tiến vui vẻ nói: “Mỗi gia đình mỗi hoàn cảnh khác nhau. Với tôi, no cái bụng vẫn chưa đủ mà phải no cái chữ mới vững tâm. Tôi luôn nhắc nhở các con như thế”.

HOÀNG THANH