Công cuộc cái cách phương pháp dạy học đã được tiến hành từ rất lâu ở nước ta mà chủ yếu là lấy học sinh làm trung tâm, phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh trong học tập. Mục tiêu cải cách thì không có gì phải bàn. Điều đáng nói ở đây là các hành động cụ thể để thực hiện mục tiêu đó.

Phương pháp dạy học nêu vấn đề đã được nhiều giáo viên áp dụng và có kết quả tốt. Tuy nhiên có một phương pháp dạy học hiện đại ít được áp dụng hiện nay ở nước ta, đó là dạy học theo nhóm.

Học nhóm giúp học sinh phát huy trí tuệ tập thể - Ảnh: Mạnh Thúy

Qua nghiên cứu cho thấy phương pháp dạy học này mang lại những hiệu quả cao như phát huy cao độ tính tích cực học tập của học sinh, phát huy khả năng phát biểu của học sinh trước đám đông- điều mà đa số học sinh ngày nay rất yếu. Ngoài ra, phương pháp này rèn luyện cho học sinh biết sống trong tập thể, biết nói để người khác nghe và biết nghe người khác nói. Qua sinh hoạt nhóm, tình đoàn kết sẽ được tăng lên nhờ thông hiểu nhau. Từ đó, các thành viên trong nhóm sẽ phải biết tuân thủ các quy định, trước hết là của nhóm. Đây cũng là tiền đề để sau này học sinh trở thành những công dân tuân thủ pháp luật.

Thực tế, mô hình học tập hiện nay đã có hình thức của nhóm, đó là các lớp, tổ. Tuy nhiên, moo hình này chỉ hoạt động trên hình thức. Ngay cả đối với các tổ nhóm giáo viên, việc sinh hoạt cũng còn rất nhiều hạn chế.

Lý thuyết học theo nhóm đã tốn nhiều giấy mực nhưng bây giờ cũng chỉ nằm trên giấy mực. Chúng ta đã tiến hành thử nghiệm nhiều phương pháp dạy học mới, nào là áp dụng công nghệ hiện đại, vấn đáp, trắc nghiệm khách quan. Nhưng chưa bao giờ chúng ta thử nghiệm phương pháp dạy học theo nhóm. Thực tế công cuộc cải cách giáo dục đang tiến hành chưa hỗ trợ gì nhiều choviệc cải cách phương pháp dạy học nói chung, không riêng gì phương pháp dạy học theo nhóm. Do đó, chúng ta đang đào tạo những con người riêng biệt, những tài năng riêng biệt mà không biết sống cùng nhau, hợp tác cùng nhau để làm nên những điều lớn hơn chúng ta đang có. Một thời chúng ta quá đề cao tập thể, triệt tiêu cá nhân, thế nhưng bây giở chúng ta lại quá đề cao cá nhân, làm lu mờ dần yếu tố tập thể.

Dù có muốn hay không muốn, học sinh cũng đang tự phát lập thành các nhóm. Tuy nhiên, do thiếu hướng dẫn và không có mục đích, các nhóm này thường có các hoạt động lệch lạc. Điều đó chứng tỏ rằng, việc hoạt động theo nhóm là một nhu cầu tự nhiên của một con người mà chúng ta chưa khai thác nhu cầu đó cho việc học tập.

Thiết nghĩ, các nhà quản lý giáo dục sẽ tạo điều kiện tốt hơn về chương trình, thời gian và điều kiện vật chất để cho phương pháp dạy học theo nhóm trở thành phương pháp dạy học chính trong nhà trường.

ĐÀO VĂN CHÁNH