Cùng với toàn chiến trường miền Nam, quân và dân tỉnh Phú Yên giành thắng lợi lớn trong cuộc tổng tấn công địch Xuân Mậu Thân 1968 nhưng cũng chịu tổn thất hết sức nặng nề. Cả năm sau đó, Đảng bộ, chính quyền và các lực lượng vũ trang trong tỉnh vừa duy trì chiến đấu chống địch phản kích, giữ vững thế trận, vừa tập trung củng cố lực lượng, đặc biệt là củng cố tổ chức, tư tưởng, nhằm liên tục tấn công địch, quyết tâm đánh thắng chiến tranh cục bộ của đế quốc Mỹ và ngụy quyền tay sai, thực hiện nhiệm vụ chiến lược giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc.
Tình hình, nhiệm vụ đặt ra yêu cầu rất cấp bách về đào tạo cán bộ, vừa để bổ sung, thay thế các đồng chí đã hy sinh, vừa chuẩn bị lực lượng cho kế hoạch tấn công địch tiếp theo với quy mô lớn. Trường Đảng tỉnh được giao nhiệm vụ nặng nề này trong hoàn cảnh hết sức khó khăn.
Tại thời điểm đầu năm 1969, khi cuộc càn quét quy mô lớn của quân Mỹ tại vùng căn cứ xã An Lĩnh (Hòn Rùa) vừa kết thúc, anh Bảy Xuân (Cao Văn Hoạch) phụ trách Ban Tuyên huấn Tỉnh ủy gặp, truyền đạt với chúng tôi:
- Hai anh (Ba Ưa - Đặng Kiếm Ba, Nguyễn Tường Thuật) cần khẩn trương triển khai ngay việc mở lớp, vì thường vụ đã chỉ thị. Phải hết sức chú ý khắc phục mọi khó khăn; phải tranh thủ thời gian, không cầu toàn mà vừa làm, vừa dạy, vừa học… mới kịp!
Quán triệt nhiệm vụ được giao, bộ khung Trường Đảng chúng tôi từ vùng 1 xã An Lĩnh, huyện Tuy An cấp tốc hành quân lên địa điểm mở lớp tại Suối Ché, xã Tân Lương, huyện Sơn Hòa. Địa điểm mở lớp của trường có tính chất dã chiến, vừa xây dựng hội trường, lán trại, vừa chuẩn bị lương thực, thực phẩm, vừa đón học viên. Chỉ chưa đầy 1 tháng, gần 50 anh chị em từ các huyện, TX Tuy Hòa đã về đông đủ, khóa đào tạo bắt đầu khai mạc. Đây là lớp học tương đối đặc biệt vì được tổ chức trong lúc cuộc kháng chiến ở vào thời kỳ khó khăn, gian khổ và vô cùng ác liệt nhưng học viên đến học rất đông đủ so với triệu tập. Thành phần học viên, phần lớn được thử thách từ chiến dịch Xuân Mậu Thân 1968, nhiều đồng chí đã qua chiến đầu và lập công xuất sắc. Trong số học viên có đồng chí Lê Văn Liễm, sau này là đại tá, Giám đốc Công an tỉnh Phú Yên.
Là một khóa đào tạo đáng ghi nhớ của Trường Đảng tỉnh bởi diễn biến của nó có thể tổng kết thành kinh nghiệm.
Về nội dung: Tại lớp học này nhiều học viên học phần lý luận cơ bản rất ít có ý kiến mà đa số quan tâm đến tình hình, nhiệm vụ cụ thể. Yêu cầu của trường là phải tạo sự nhất trí về đánh giá tình hình, về phân tích, xác định tương quan lực lượng giữa ta và địch, khẳng định tính tất yếu thắng lợi của cuộc cách mạng giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc trong khi thực tế chiến trường lực lượng ta gặp nhiều khó khăn, tổn thất, phản kích của địch ngày càng quyết liệt. Nhà trường xác định phải rất công phu trong báo cáo, truyền đạt để tinh thần nội dung các chỉ thị, nghị quyết của Đảng “thấm” vào nhận thức của cán bộ, học viên. Chúng tôi vừa tranh thủ ý kiến chỉ đạo của Tỉnh ủy, vừa dựa vào số học viên cốt cán, phần lớn là các đồng chí huyện ủy viên, bí thư đảng ủy, phát huy dân chủ đề cao tự do tư tưởng trong thảo luận, liên hệ thực tế, tạo sự nhất trí, niềm tin tưởng, phấn khởi trong học viên khi học tập, quán triệt tình hình, nhiệm vụ cả trước mắt và suốt quá trình chiến đấu. Bởi khi học ở trường, anh chị em là học viên, nhưng khi ra trường về cơ sở, địa bàn, anh chị em là người lãnh đạo, chỉ huy, mặt đối mặt với địch nên sự thông suốt về nhận thức, tư tưởng có ý nghĩa rất quyết định. Ban lãnh đạo trường rất phấn khởi vì đã đạt được yêu cầu cả về nội dung, phương pháp trong vấn đề cốt lõi của toàn khóa học.
Bảo vệ an toàn cho cả khóa học là vấn đề không kém phần quan trọng. Suối Ché là vùng căn cứ ở rất xa vùng địch nhưng vẫn nằm trong tầm pháo “cực nhanh” của địch ở Đồng Tre, xã Xuân Phước, huyện Đồng Xuân, lại thường xuyên có máy bay trinh sát của địch quần đảo, thám thính, sẵn sàng ném hỏa mù gọi máy bay chiến đấu của địch ném bom, bắn phá gây thương vong. Nếu để việc đáng tiếc này xảy ra thì khóa đào tạo xem như thất bại, do đó, việc kiểm tra cán bộ, học viên đào hầm trú ẩn và ngụy trang địa điểm, đường sá đi lại, che mắt địch phải làm rất nghiêm ngặt, toàn khóa học được bảo đảm an toàn tuyệt đối là một thắng lợi.
Lương thực, thực phẩm luôn là vấn đề khó trong chiến tranh. Với Trường Đảng lại càng khó hơn. Tại khóa học, ngoại phần mỗi học viên tự mang theo, chúng tôi nhờ Ban Kinh tài tỉnh cấp hỗ trợ thêm gạo, muối và tổ chức cho học viên đi đào sắn (sắn được trồng trên nương rẫy do Ban Kinh tài tỉnh quản lý) với tinh thần “ăn sắn thắng Mỹ”. Nhờ sự xoay xở này mà toàn khóa bảo đảm cho cán bộ, học viên ăn no, học tốt, dạy tốt.
Những điểm kể lại trên đây thực ra cũng rất bình thường trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước nhưng là những điểm đáng ghi nhớ của Trường Đảng đã làm được trong một khóa đào tạo cán bộ vào thời điểm đầu năm 1969, thời điểm mà cuộc kháng chiến của quân, dân tỉnh Phú Yên chịu nhiều khó khăn, gian khổ, ác liệt nên rất có ý nghĩa. Đây là một khóa đào tạo cán bộ rất đáng ghi nhớ của Trường Đảng tỉnh Phú Yên.
NGUYỄN TƯỜNG THUẬT
Nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên
Nguyên cán bộ giảng dạy Trường Đảng trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước
