Dù các giáo viên có nhiều nỗ lực, song tỉ lệ học sinh theo kịp chương trình sách giáo khoa phân ban là không cao, trong khi số học sinh yếu lại tăng. Chương trình nặng, dích dắc, thiếu thiết bị... khiến cả thầy lẫn trò đều lúng túng.
Toàn tỉnh hiện có hơn 10.000 học sinh lớp 10 học theo chương trình sách giáo khoa phân ban, trong đó, ban Khoa học Tự nhiên chiếm 22,7%, ban Khoa học Xã hội: 8,6%, ban Cơ bản: 68,7%.
HỘI GIẢNG SINH ĐỘNG
Học sinh lớp 10 phân ban đang tìm mua sách tham khảo Ảnh: T.HẰNG
Để tạo điều kiện cho giáo viên lớp 10 đổi mới phương pháp dạy học, mới đây, Sở GD – ĐT đã tổ chức hội giảng sách giáo khoa lớp 10 và báo cáo chuyên đề chuyên môn giáo dục trung học. Mỗi trường THPT cử 5 giáo viên ở các bộ môn tham gia hội giảng bằng các giờ dạy trực tiếp trên lớp. Thông qua các tiết dạy, giáo viên mỗi trường trao đổi, học hỏi lẫn nhau về các phương pháp dạy học hay.
Cô Tô Thị Thu Hằng, giáo viên dạy Sinh học Trường THPT Phan Bội Châu (huyện Sơn Hòa), bày tỏ: “Dạy học theo chương trình phân ban, mỗi ban đều có một số môn học nâng cao. Do đó, trách nhiệm của mỗi giáo viên trong từng bộ môn là rất lớn. Kinh nghiệm của tổ Sinh học chúng tôi là áp dụng phương pháp giảng dạy bằng hình thức hoạt động nhóm”. Cách dạy học này được cô Hằng chia làm 2 bộ phận: nhóm “chuyên gia” để giải bài tập và nhóm làm việc ở nhà với từ 7 – 10 học sinh. Ở nhóm giải bài tập, cô chọn một số học sinh khá giỏi bộ môn Sinh học, các em này được bố trí vào các nhóm học để cùng với các thành viên trong lớp hình thành kỹ năng giải bài tập. Nhóm làm việc ở nhà thì hoạt động theo kiểu “khoán” công việc. Nghĩa là, mỗi nhóm được giao một nội dung về nhà chuẩn bị để trình bày trước lớp. Cách học này giúp học sinh tự tìm hiểu nội dung bài học trước khi đến lớp, khơi dậy tinh thần tập thể và khả năng tự học của mỗi cá nhân, hình thành các kỹ năng đánh giá, sáng tạo, phân tích cũng như tạo được không khí cạnh tranh lành mạnh trong học tập.
Không chỉ làm mới về phương pháp dạy học, thông qua hội giảng, các giáo viên còn được học hỏi, trao đổi về cách soạn bài theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh. Thầy Trần Duy Ngọc, Trường THPT Lê Lợi, bày tỏ: “Nội dung chương trình phân ban rộng nên việc đầu tiên là phải đổi mới khâu soạn bài. Đó là, giáo viên phải chuyển trọng tâm từ thiết kế các hoạt động giảng dạy của thầy sang hoạt động học tập của trò, tăng cường mở rộng giao tiếp thầy – trò, huy động vốn hiểu biết của từng học sinh để xây dựng bài học”.
Trong 89 tiết tham gia hội giảng sách giáo khoa lớp 10, kết quả có 77 tiết đạt loại tốt, 12 tiết loại khá. Mỗi tiết giảng là mỗi cách thể hiện sinh động các phương pháp dạy học phù hợp.
NHƯNG NGUY CƠ “HỌC LỆCH” CAO
Tại hội giảng, cả giáo viên lẫn học sinh đã chuẩn bị kỹ từ trước nên diễn biến giờ học thuận lợi là điều hiển nhiên. Còn thực tế các giờ học trên lớp, rất nhiều học sinh vẫn không theo kịp bài giảng. Một học sinh bộc bạch: “Mỗi ban có 3 môn học nâng cao. Học tốt các môn nâng cao là đã đuối sức nên các em khó mà học tốt các môn còn lại”.
Học sinh phân ban hiện có dấu hiệu học lệch, đây là điều mà ngành giáo dục luôn khuyến cáo. Song với tình trạng “quá tải” chương trình học và chậm đổi mới trong dạy học như hiện nay, một bộ phận học sinh phải chọn môn này, lơ là môn kia. Sau gần một năm học triển khai chương trình sách giáo khoa phân ban, tỷ lệ học sinh đạt học lực khá, giỏi ở khối lớp 10 ở các trường THPT giảm từ 30 – 50%, còn học sinh yếu thì lại… tăng. Tại Trường THPT Nguyễn Huệ, trong 716 học sinh lớp 10, chỉ có 32 em xếp loại học lực giỏi, chiếm tỉ lệ 4,5%, giảm nhiều so với năm học trước. Ông Trần Thế Công, Phó hiệu trưởng nhà trường cho biết: “Chương trình lớp 10 của các bộ môn phân ban nhìn chung có yêu cầu cao hơn về kiến thức và rèn luyện kỹ năng cho học sinh so với chương trình cũ. Tuy nhiên, do thiết bị dạy học, tài liệu tham khảo chưa đáp ứng kịp thời, đầy đủ (học kỳ II mới đưa về trường) nên quá trình tiếp cận chương trình sách giáo khoa phân ban của giáo viên và học sinh rất hạn chế”.
Tại hội nghị tổng kết hội giảng sách giáo khoa lớp 10 và báo cáo chuyên đề chuyên môn, nhiều ý kiến cho rằng, việc lồng ghép chương trình phân ban với 3 môn và chương trình dạy học tự chọn với các môn, các chủ đề tự chọn bám sát, nâng cao như hiện nay là chưa thật hợp lý vì chồng chéo kiến thức. Và việc thực hiện dạy 3 môn nâng cao cho học sinh ban Cơ bản thực chất không khác mấy với dạy học phân ban (môn nâng cao học theo sách nâng cao). Nội dung chương trình sách giáo khoa dích dắc như thế nên giáo viên, học sinh gặp lúng túng trong dạy và học.
Trao đổi về vấn đề này, ông Trần Văn Chương, Giám đốc Sở GD – ĐT cho biết: “Trong những năm đầu dạy chương trình mới, Sở GD – ĐT yêu cầu giáo viên dạy đúng, dạy đủ nội dung bài học trong sách giáo khoa, không nên đưa thêm nội dung vào bài học hoặc mở rộng, nâng cao nhiều chỗ làm cho bài học trở nên nặng nề thêm. Đối với các bài học dài, giáo viên nên chọn nội dung trọng tâm để dạy, không dạy dàn trải. Các nội dung còn lại giáo viên cần tổ chức, hướng dẫn cho học sinh tự tìm hiểu”.
MẠNH THÚY
