Thống kê từ kết quả kiểm tra học kỳ I năm học 2006 – 2007, Phú Yên có hơn 6.000 học sinh tiểu học bị xếp loại học lực yếu 2 môn Toán và Tiếng Việt. Nhiều người đổ lỗi cho cơ sở vật chất còn thiếu thốn, cách đánh giá kiểm tra chất lượng học tập chưa đúng thực chất. Đó cũng là nguyên nhân nhưng nguyên nhân căn bản có lẽ do cách dạy của giáo viên chưa thu hút học sinh. Nhiều giáo viên cho hay, mỗi khi thay sách, giáo viên được bồi dưỡng, tập huấn chỉ có vài ngày. Do người dạy chưa vận dụng thành công các phương pháp dạy học tích cực, học sinh còn bị đặt ở thế thụ động khi lĩnh hội bài học nên hiệu quả dạy học chưa khả quan. Cụ thể là, học sinh chưa nói, viết theo cách cảm, cách nghĩ của mình. Để giúp giáo viên tiểu học (GVTH) nâng cao năng lực chuyên môn, nắm bắt những đổi mới về nội dung, phương pháp dạy học và đánh giá kết quả giáo dục tiểu học theo chương trình sách giáo khoa mới, Dự án phát triển GVTH đã tổ chức bồi dưỡng và cung cấp tài liệu về đổi mới phương pháp dạy học cho giáo viên từng khối lớp.
Thảo luận theo nhóm, cách học giúp học sinh phát huy tính tự học – Ảnh: M.THUÝ
Đặc điểm căn bản của đổi mới phương pháp dạy học mà Dự án phát triển GVTH đang triển khai là chuyển từ phương pháp truyền thụ chú trọng thuyết trình, giảng giải sang phương pháp tích cực hoá hoạt động của người học. Theo phương pháp này, giáo viên đóng vai trò tổ chức hoạt động của học sinh; học sinh là chủ thể của quá trình học tập. Chẳng hạn, khi dạy môn Tiếng Việt cho học sinh lớp 4, giáo viên phải giao việc cho học sinh, giúp các em hiểu đúng yêu cầu của câu hỏi, bài tập cho học sinh thực hiện một phần câu hỏi, bài tập trong sách giáo khoa; tóm tắt nhiệm vụ, nêu những điểm học sinh cần chú ý, ghi nhớ khi làm bài để tránh thực hiện bài tập sai hoặc lạc đề. Khi học sinh làm bài tập, giáo viên kiểm tra xem các em có làm việc không, có hiểu bài không, từ đó có biện pháp động viên, giúp đỡ kịp thời. Đây là thời gian giáo viên có thể quan tâm nhiều hơn đến những học sinh yếu, kém, giúp các em thực hiện đúng các yêu cầu của bài tập để các em tiến bộ, tự tin hơn.
Hay như trong quá trình dạy học môn Toán, giáo viên được trang bị những kiến thức và kỹ năng cơ bản phù hợp với trình độ nhận thức và phát triển của từng lứa tuổi học sinh, trên cơ sở đó tập luyện cho các em tính tự phát hiện, tự giải quyết các vấn đề trọng tâm của bài học và bài tập. Thông qua các hoạt động học tập, các em tự chiếm lĩnh kiến thức mới theo sự hướng dẫn hợp lí của giáo viên, khai thác các bài tập của sách giáo khoa theo khả năng của từng em.
Đổi mới phương pháp dạy học là vừa kế thừa và phát huy những mặt tích cực của phương pháp dạy học quen thuộc, vừa áp dụng hiệu quả những phương pháp mới. Việc lựa chọn cách truyền đạt nào hiệu quả nhất phải căn cứ vào từng loại bài học, từng nội dung dạy học ở từng lớp. Song để dạy và học thực sự đổi mới thì trước hết giáo viên phải biết đổi mới phương pháp dạy học của chính mình. Vì vậy, những phương pháp dạy học mới mà Dự án phát triển GVTH đang triển khai góp phần hỗ trợ giáo viên có được những kỹ năng sư phạm cần thiết trong quá trình đứng lớp.
KHÁNH NGUYÊN
