Chương trình sách giáo khoa (SGK) mới phổ thông đã được ngành giáo dục - đào tạo triển khai đại trà trong toàn quốc. Tuy nhiên, theo nhiều giáo viên giảng dạy ở khu vực miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) (vùng 3) ở Phú Yên: Hiệu quả giáo dục của bậc tiểu học chỉ đạt 50%, do những khó khăn riêng của vùng này. Cơ sở vật chất thiếu thốn; học sinh nơi đây chủ yếu là người DTTS, hầu hết chưa được học mầm non, chưa thông thạo tiếng phổ thông nên khi bước vào lớp 1, đã không theo kịp so với yêu cầu của chương trình SGK mới. Nói một cách khách quan thì chương trình SGK mới vẫn chưa tạo nên những chuyển biến tích cực đối với học sinh DTTS.
Được trang bị phương pháp dạy Tiếng Việt, giáo viên có điều kiện phát huy kỹ năng dạy học đối với học sinh dân tộc thiểu số - Ảnh: Thúy Hằng
Để nâng cao chất lượng giáo dục vùng 3 nói chung, giáo dục tiểu học nói riêng, một trong những nội dung mà chương trình đào tạo, bồi dưỡng giáo viên tiểu học (GVTH) theo chuẩn nghề nghiệp mới đang được Dự án phát triển GVTH (Bộ GD – ĐT) triển khai thí điểm tại 10 tỉnh, thành phố trong cả nước, là trang bị cho giáo viên phương pháp dạy Tiếng Việt (TV) cho học sinh DTTS (mô đun MBD8). Đây là nội dung mới, qua đó, giáo viên được cung cấp những kiến thức, phương pháp chung dạy TV, dạy âm vần TV, dạy nghe nói TV, dạy đọc, viết TV và cách sử dụng tiếng mẹ đẻ của học sinh DTTS trong dạy học.
Dạy TV cho học sinh DTTS là một công việc hết sức phức tạp, vì phần lớn thầy cô giáo chưa được trang bị kỹ năng này. Giáo viên dựa vào quá trình tiếp xúc hàng ngày với các em mà tích luỹ kinh nghiệm là chủ yếu. Tuy nhiên, ở lớp đầu cấp tiểu học, học sinh rất rụt rè nên giáo viên khó mà hiểu được tâm sinh lý của các em. Một giáo viên cho biết: “Chương trình SGK mới không chỉ trang bị cho học sinh kiến thức mà còn có kỹ năng học tập. Các em phải biết nói ra những gì mình biết, mình hiểu để cùng với giáo viên giải quyết bài học. Tuy nhiên, do hạn chế về tiếng phổ thông nên trong các giờ học, chủ yếu là “thầy nói trò ghi”, việc trao đổi bài học giữa thầy và trò hầu như không có”.
Không phải giáo viên nào cũng lựa chọn được phương pháp dạy phù hợp với đối tượng học sinh, điều kiện dạy học cụ thể,... đảm bảo học sinh tiếp thu bài học một cách tích cực, nắm chắc kiến thức. Do đó, GVTH đánh giá cao hiệu quả của mô đun MBD8. Ngoài 3 ngày học tập trung, giáo viên được dự án cung cấp tài liệu để tự học, tự nghiên cứu trong 15 ngày. Tài liệu được viết theo kiểu mô đun nên quá trình giám sát và đánh giá kết quả học tập của người học là rất thiết thực. Chẳng hạn ở phần dạy âm vần TV, giáo viên được hướng dẫn về cách dạy học phát âm, sửa lỗi phát âm và dạy phát triển lời nói trong bài học âm, vần. Hay ở phần dạy nghe nói TV, giáo viên được hướng dẫn về cách dạy từ, dạy câu, hội thoại, kể chuyện, sửa lỗi văn miệng của học sinh DTTS...
Vận dụng phương pháp dạy TV cho học sinh DTTS vào giảng dạy, giáo viên không chỉ triển khai tốt nội dung chương trình dạy học, tạo điều kiện cho các em tham gia các hoạt động phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi tiểu học mà còn có khả năng dạy các đối tượng chuyên biệt, phù hợp với điều kiện giảng dạy theo từng vùng, miền.
NHẬT QUỲNH
