Đáp ứng yêu cầu phát triển của ngành GD – ĐT, người giáo viên phải thường xuyên trang bị cho mình những kiến thức phổ thông về chính trị, kinh tế, văn hóa – xã hội; nâng cao kỹ năng lên lớp qua bài giảng để có nghiệp vụ sư phạm toàn diện. Ở Phú Yên, từ năm 1996 đến nay, thực hiện chương trình bồi dưỡng chuẩn hóa, nâng cao trình độ giáo viên, đáp ứng nhu cầu nâng cao chất lượng giáo dục, dưới sự chỉ đạo của Sở GD – ĐT, Trường Cao đẳng Sư phạm Phú Yên đã làm tốt công tác này.

Giáo viên mầm non thuộc khu vực miền núi rất khó khăn trong việc chuẩn hóa, nâng chuẩn - Ảnh: M. Thúy

Từ năm 2001 trở về trước, giáo viên chuẩn hóa, nâng chuẩn được Nhà nước hỗ trợ kinh phí nên lượng người được chuẩn hóa là khá đông. Gần đây, do giáo viên phải tự bỏ tiền túi để học nên quá trình chuẩn hóa có phần chậm lại. Qua khảo sát, hiện nay bậc học mầm non còn trên 15% giáo viên chưa đạt chuẩn, bậc tiểu học còn gần 2%. Dù mỗi trường chỉ còn 1 – 2 giáo viên, nhưng đây là vấn đề nan giải của Ban giám hiệu và ngành giáo dục. Số giáo viên này hiện rất khó chuẩn hóa, vì phần lớn họ đã hơn 20 năm công tác, là “sản phẩm của một giai đoạn lịch sử” ngành giáo dục. Nhiều giáo viên tiếc nuối: “Trước đây có chủ trương trên 45 tuổi được miễn nên chúng tôi bỏ qua cơ hội, nay thì đã quá muộn”.

Ngành giáo dục có chủ trương: Những trường hợp không chuẩn hóa được trình độ chuyên môn theo quy định thì các cấp quản lý phải sắp xếp lại công tác phù hợp hoặc giải quyết nghỉ chế độ để bổ sung kịp thời những giáo viên trẻ có trình độ cao vừa ra trường  vào đội hình nhà giáo góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh. Song các trường không nỡ “thẳng tay”, vả lại nếu có sắp xếp làm công việc khác, không phải giáo viên nào cũng tuân thủ sự phân công của Ban giám hiệu.

Điểm yếu đầu tiên của giáo viên chưa đạt chuẩn là khả năng ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học. Họ rất khó khăn khi tiếp cận với phương pháp giảng dạy hiện đại. Một giáo viên tiểu học bộc bạch: “Chuẩn nghề nghiệp mới yêu cầu ngoài kiến thức, bằng cấp, giáo viên phải có trình độ vi tính, ngoại ngữ. Giáo viên lớn tuổi dù nhiều kinh nghiệm cũng khó tiếp cận được cái mới, huống hồ là giáo viên chưa đạt chuẩn”. Để tránh tình trạng chuẩn rồi chuẩn nữa, nhiều giáo viên học lên đại học, bỏ qua chương trình cao đẳng. Đây cũng chính là nguyên nhân làm cho chỉ tiêu tuyển sinh đào tạo chuẩn hóa, nâng chuẩn một số ngành học hệ cao đẳng của Trường Cao đẳng Sư phạm Phú Yên gần đây không đủ.

Khó nhất của quá trình chuẩn hóa, nâng chuẩn đội ngũ giáo viên hiện nay là bậc học mầm non. Trong hơn 15% chưa đạt chuẩn ở bậc học này đều rơi vào giáo viên miền núi, vùng sâu, vùng xa. Trong thời gian qua, chúng ta chỉ quan tâm đến cơ sở vật chất, phát triển mạng lưới trường lớp mà chưa sâu sát, chăm lo đời sống cho đội ngũ giáo viên. Ông Lương Công Tùng, Trưởng Phòng giáo dục huyện Sông Hinh cho biết: “Thực hiện đề án phát triển giáo dục mầm non, trường lớp mầm non thuộc các xã đặc biệt khó khăn được chuyển từ dân lập sang công lập, nhưng giáo viên vẫn còn nhận lương theo hệ dân lập”. Do xuất phát điểm về trình độ của giáo viên vùng sâu, vùng xa thấp, hầu như  chưa tốt nghiệp phổ thông nên việc chuẩn hóa đối với lực lượng này là rất cần thiết, song do thu nhập thấp nên họ rất khó khăn trong việc tự lo kinh phí để đi học. Bên cạnh đó, trong thời gian dạy chính khóa, nếu giáo viên nào đi học chuẩn hóa sẽ không có người dạy thay, nếu có cũng không có phụ cấp cho người dạy thay.

Trong khi số giáo viên mới “ngại” không về vùng sâu, vùng xa thì số giáo viên cũ vẫn phải tiếp tục công việc với những đồng lương ít ỏi. Với cái đà này, không biết đến bao giờ giáo viên ở các vùng không thuận lợi nâng cao được năng lực chuyên môn để đảm bảo chất lượng dạy học? 

THÚY HẰNG