Trong cuộc đời hoạt động cách mạng, không chỉ sáng lập nền báo chí cách mạng Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết hàng ngàn bài báo bằng nhiều ngôn ngữ với nhiều bút danh khác nhau. Cùng với đó, quan điểm, tư tưởng về báo chí cách mạng của Bác là tài sản tinh thần quý báu của Đảng và nhân dân ta.
Hoạt động tác nghiệp của giới báo chí - Ảnh: N.TRƯỜNG
NHÀ BÁO LÀ CHIẾN SĨ
Trên hành trình tìm đường cứu nước, Bác Hồ đã đến với báo chí và dùng báo chí để tuyên truyền cách mạng. Năm 1925, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập Báo Thanh Niên làm công cụ tuyên truyền lý luận và giác ngộ quần chúng làm cách mạng, chuẩn bị về tư tưởng, lý luận và tổ chức cho việc thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.
Từ đó sự nghiệp báo chí của Bác luôn gắn kết chặt chẽ với sự nghiệp cứu nước, giải phóng dân tộc và xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam. Chủ tịch Hồ Chí Minh là nhà báo cách mạng lỗi lạc. Người dùng báo chí là phương tiện đấu tranh cách mạng và phục vụ nhân dân, đoàn kết nhân dân và nhân loại để giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội, giải phóng con người. Bằng toàn bộ kinh nghiệm hoạt động cách mạng và làm nghề báo của mình, Bác Hồ đã truyền lại cho thế hệ những người làm báo Việt Nam nhiều chỉ dẫn, kinh nghiệm, bài học quý giá. Bác thường nói, báo chí là một nghề, nhà báo là chiến sĩ và cây bút là vũ khí của họ. Do đó người làm báo cách mạng cần phải được bồi dưỡng, rèn luyện đạo đức, lập trường cách mạng vững vàng, tinh thông nghề nghiệp.
Quan điểm, phong cách, các tác phẩm báo chí của Bác Hồ là tài sản tinh thần to lớn, quý giá của Đảng và nhân dân ta. Những người làm báo chúng ta có vinh dự và trách nhiệm lớn được kế thừa và phát triển di sản báo chí của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Theo đó báo chí phải góp phần quan trọng vào việc giáo dục, tuyên truyền, cổ động, định hướng dư luận quần chúng. Báo chí cách mạng phải là người tổ chức tập thể, phục vụ nhiệm vụ chính trị trong từng giai đoạn cách mạng. Đội ngũ những người làm báo cần phải ra sức học tập, nghiên cứu đường lối, chính sách của Đảng, luật pháp Nhà nước, đi sâu đi sát cuộc sống của nhân dân, không ngừng tu dưỡng vươn lên tinh thông nghiệp vụ và ngoại ngữ. Có như thế thì các nhà báo mới thật sự là chiến sĩ trên mặt trận văn hóa, trong đấu tranh phò chính, trừ tà, phục vụ lợi ích cách mạng, phục vụ nhân dân.
BÁO CHÍ VỚI VIỆC XÂY DỰNG CON NGƯỜI MỚI
Trong sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta, báo chí cách mạng đã kế thừa và phát triển sự nghiệp báo chí của Bác Hồ. Hiện nay, trong điều kiện lịch sử mới, những người làm báo Việt Nam cần ra sức học tập quan điểm, phong cách làm báo của Chủ tịch Hồ Chí Minh, luôn xác định “mục đích viết làm gì? Viết cho ai xem”. Hơn bao giờ hết, quan điểm báo chí phục vụ quần chúng của Bác Hồ cần được thấm nhuần trong từng trang viết, từng bài báo, từng cái tin vì lợi ích của đất nước, của nhân dân và cần tránh thương mại hóa báo chí. Vì lợi ích của quần chúng nhân dân, lợi ích của đất nước mà người làm báo suy nghĩ, trăn trở để làm ra những sản phẩm báo chí đáp ứng yêu cầu thông tin, định hướng dư luận, động viên tinh thần các tầng lớp nhân dân trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội. Hiện nay, khi dân trí đã nâng cao, công nghệ thông tin, internet phát triển, độc giả không chỉ thưởng thức mà còn tham gia sáng tác, việc nâng cao chất lượng các ấn phẩm báo chí và thu hút trí tuệ các tầng lớp nhân dân viết báo, phê bình báo chí là yêu cầu thường xuyên để đổi mới và nâng cao chất lượng sản phẩm báo chí. Các cơ quan báo chí, trước hết là bộ phận lãnh đạo trong từng tờ báo, tạp chí chủ động và có chủ trương, kế hoạch để có thể thu hút chất xám, ý kiến đóng góp xây dựng của các tầng lớp nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, các đoàn thể, cán bộ, đảng viên ở các ngành, các cấp.
Báo Phú Yên đến với bạn đọc - Ảnh: N.TRƯỜNG
Đặc biệt, báo chí cần ra sức tuyên truyền sâu rộng trong các tầng lớp nhân dân những gương người tốt, việc tốt, các điển hình tiên tiến, các cá nhân, tập thể trong phong trào “Thi đua yêu nước” hiện nay, góp phần giáo dục toàn dân, chăm lo xây dựng con người mới trong thời kỳ CNH, HĐH, mở cửa, hội nhập quốc tế. Trong công việc này, báo chí cần thấm nhuần sâu sắc tư tưởng, đạo đức Bác Hồ “vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người”; cán bộ, đảng viên càng phải thường xuyên tu dưỡng thông qua học tập và nêu gương người tốt, việc tốt. Nói về việc làm và xuất bản sách “người tốt, việc tốt”, Hồ Chí Minh lưu ý rằng: “Làm cán bộ tức là suốt đời làm đày tớ trung thành của nhân dân. Mấy chữ a, b, c này không phải ai cũng thuộc đâu, phải học mãi, học suốt đời mới thuộc được”. Theo Bác, tuyên truyền người tốt, việc tốt có ý nghĩa lớn đối với giáo dục cán bộ, đảng viên. Muốn tu thân tốt phải gắn với việc tu dưỡng theo đạo đức cách mạng, hòa mình vào thực tiễn đấu tranh cách mạng; thông qua các phong trào thi đua yêu nước; coi trọng học tập và thực hành; nêu cao tinh thần phê bình và tự phê bình, tức là không chỉ tự mình sửa chữa mà phải tích cực giúp người khác sửa chữa; phải có quan điểm quần chúng, phải dựa vào dân, đặt lợi ích nhân dân lên trên hết. Đối với công tác xây dựng Đảng, báo chí cần góp phần thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 về một số vấn đề cấp bách trong xây dựng Đảng hiện nay, chú trọng chống chủ nghĩa cá nhân, lợi ích nhóm...
Hiện nay, báo chí tuyên truyền “người tốt, việc tốt”, điển hình tiên tiến còn là góp phần phát huy nhân tố con người để đẩy mạnh CNH, HĐH. Nói đến công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta là nói đến xây dựng một lực lượng sản xuất hiện đại, trong đó con người là lực lượng sản xuất hàng đầu. CNH, HĐH ở nước ta hiện nay khác thời kỳ trước là ngoài việc phát triển có kế hoạch định hướng xã hội chủ nghĩa còn lấy nhân tố thị trường để điều tiết nền kinh tế. Muốn nâng cao khả năng cạnh tranh của nền kinh tế, yếu tố quyết định khả năng cạnh tranh lại chính là nhân tố con người. Chúng ta tiến hành CNH, HĐH đất nước trong điều kiện tồn tại những thuận lợi và khó khăn, thời cơ và nguy cơ đan xen nhau, tác động lẫn nhau. Để vượt qua khó khăn và các nguy cơ, thực hiện được các mục tiêu CNH, HĐH, suy cho cùng tùy thuộc có tính quyết định vào nhân tố con người thể hiện ở năng lực, kỹ năng của nguồn nhân lực, người lao động, trình độ quản lý, năng suất và hiệu quả lao động.
Đảng ta xác định CNH, HĐH đất nước phải phát triển bền vững. Nghĩa là chuyển nền kinh tế từ tình trạng lạc hậu, năng suất, hiệu quả thấp sang nền kinh tế có năng suất và hiệu quả cao, dựa vào tiến bộ khoa học và công nghệ. Công nghiệp hóa gắn liền với hiện đại hóa và phát triển kinh tế tri thức. Mặt khác, CNH, HĐH phải giải quyết tốt mối quan hệ giữa xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ với đẩy mạnh hội nhập kinh tế thế giới, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Như vậy, chúng ta đẩy mạnh CNH, HĐH phải hướng tới kinh tế tri thức, từng bước tiếp cận, sử dụng các yếu tố của kinh tế tri thức vào chiến lược phát triển ở nước ta. Do đó phải nâng cao khả năng cạnh tranh của nền kinh tế, phát huy được năng lực nội sinh về khoa học và công nghệ, các giá trị truyền thống, đầu tư vào các ngành công nghệ mũi nhọn… Ở đây, ta thấy vai trò nổi bật của nhân tố con người, nền kinh tế tri thức đòi hỏi và tạo điều kiện cho con người phát triển, phát huy mọi tiềm năng của con người.
Trong sự nghiệp to lớn, khó khăn này, báo chí cần góp phần tuyên truyền, nêu gương “người tốt, việc tốt” có hiệu quả. Những ngưòi làm báo cần bám sát thực tiễn của đất nước, phát hiện và biểu dương những giá trị mới trong sự nghiệp đổi mới và đặc biệt coi trọng phát hiện những giá trị mới của con người Việt Nam để phát huy nhân tố con người đẩy mạnh CNH, HĐH, vì dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng văn minh.
TS PHẠM VĂN KHÁNH
