Thực tiễn xây dựng Đảng trong những năm đổi mới cho thấy, sự đoàn kết thống nhất trong các tổ chức cơ sở đảng nói chung, Đảng bộ xã nói riêng phụ thuộc rất lớn vào người lãnh đạo chủ chốt. Nghị quyết Hội nghị lần thứ ba Ban Chấp hành Trung ương (khóa VIII) về “Chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” chỉ rõ: Bố trí đúng người đứng đầu và cán bộ lãnh đạo chủ chốt là một điều kiện quan trọng để bảo đảm đoàn kết nội bộ.
Quang cảnh Đại hội Đảng bộ xã Đức Bình Tây, huyện Sông Hinh, nhiệm kỳ 2010 - 2015 - Ảnh: H.CHƯƠNG
Đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã, nhất là bí thư đảng ủy và chủ tịch UBND xã là nhân tố quan trọng hàng đầu quyết định sự phát triển của xã. Nguyên tắc hoạt động của Đảng là tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, nên từng đồng chí phải xử lý công việc theo chức năng quyền hạn của mình. Kết quả thu được tốt hay không tốt phụ thuộc vào năng lực và phẩm chất của người lãnh đạo. Một cán bộ chủ chốt có đủ phẩm chất và năng lực lãnh đạo hay không có thể khái quát thành ba dạng chính. Một là, người có tinh thần trách nhiệm cao, có năng lực và phẩm chất của người lãnh đạo. Hai là, người không đủ năng lực lãnh đạo, thường núp bóng “tôn trọng sự lãnh đạo tập thể”, không có chính kiến. Tuýp người lãnh đạo này thường tạo ra sự chia bè kéo cánh, người tài, thẳng thắn, trung thực không được trọng dụng, bảo vệ. Ba là, người có tư tưởng cá nhân, cơ hội, nên việc gì có lợi cho bản thân thì họ sẵn sàng quyết đoán, có khi lờ luôn cả nguyên tắc. Việc gì không có lợi, khó khăn thì đùn đẩy cho tập thể. Đây là tuýp lãnh đạo tệ hại nhất, sẵn sàng trù dập, trả thù những người phê bình, đấu tranh xây dựng…
Để bố trí đúng người đứng đầu, trước hết, cần phải cụ thể hóa tiêu chuẩn người đứng đầu. Ngoài những tiêu chuẩn chung của cán bộ, tiêu chuẩn bí thư đảng ủy và chủ tịch UBND xã đòi hỏi phải cao hơn. Cụ thể, bí thư đảng ủy xã phải là người có kinh nghiệm lãnh đạo, trung thực, thẳng thắn; có phong cách làm việc khoa học, đảm bảo tính nguyên tắc, tính Đảng và dân chủ tập thể; có ý thức tổ chức kỷ luật, tự phê bình và phê bình; là trung tâm đoàn kết, dân chủ, sâu sát, nói đi đôi với làm. Có kiến thức về mọi mặt, đặc biệt về công tác Đảng; có kiến thức quản lý kinh tế, quản lý nhà nước và phải được đào tạo một cách cơ bản ở các trường chính trị, tối thiểu phải có trình độ trung cấp Lý luận chính trị. Đồng thời, biết vận dụng sáng tạo các chủ trương, nghị quyết, chính sách của Đảng, Nhà nước và của cấp trên vào thực tiễn xã mình một cách phù hợp, hiệu quả; có tuổi Đảng ít nhất 7 năm, đã tham gia cấp ủy xã, tuổi đời dưới 50. Nhất là được tập thể tín nhiệm cao. Chủ tịch UBND xã phải là người có kinh nghiệm trong lãnh đạo, điều hành công tác của UBND; trung thực, sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật; ý thức tổ chức kỷ luật, tinh thần tự phê bình và phê bình cao; là trung tâm đoàn kết, nói đi đôi với làm. Có kiến thức toàn diện, đặc biệt về công tác chính quyền, quản lý kinh tế – xã hội, quản lý nhà nước; tối thiểu phải có trình độ trung cấp lý luận chính trị. Có tuổi Đảng ít nhất 5 năm, đã tham gia cấp ủy xã, có sức khỏe tốt, tuổi đời dưới 45.
Việc lựa chọn, bố trí cán bộ cho các chức danh chủ chốt không được nóng vội, chủ quan mà phải chuẩn bị chu đáo, cẩn thận; phải căn cứ vào tiêu chuẩn chức danh cán bộ và thông qua hoạt động thực tiễn cũng như phong trào cách mạng của nhân dân để sàng lọc, tuyển chọn. Trong đó, cần quan tâm đến cán bộ trẻ có thành tích trong công tác và rèn luyện thực tiễn; là học sinh, sinh viên ưu tú con em của xã đang theo học các trường đại học, cao đẳng, có chính sách để thu hút họ sau khi học xong về làm việc ở xã.
Bí thư đảng ủy và chủ tịch UBND xã là những chức danh được hình thành qua bầu cử. Vì vậy, việc bố trí cán bộ tham gia vào dự bầu các chức danh này phải được chuẩn bị chu đáo, cẩn thận để đảm bảo bầu cử dân chủ, không áp đặt nhưng đúng dự kiến. Muốn vậy, tổ chức cần lắng nghe ý kiến của cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân trước khi bố trí. Nên đưa những cán bộ kế cận dự nguồn đã qua đào tạo khi đủ điều kiện, tiêu chuẩn và có khả năng phát huy tốt bố trí vào các chức danh chủ chốt, tạo điều kiện cho họ hoạt động để tự khẳng định mình, từ đó tạo ra được uy tín và sự tín nhiệm trước cán bộ, đảng viên và quần chúng.
Năng lực, phẩm chất và uy tín của người cán bộ chủ chốt có ý nghĩa quyết định đến việc xây dựng đoàn kết thống nhất nội bộ. Thực tế cho thấy, những đảng bộ xã để xảy ra mất đoàn kết nghiêm trọng thường bắt đầu từ cán bộ chủ chốt. Vì thế, việc lựa chọn, đề bạt, bố trí đúng vị trí, đặc biệt là chức danh bí thư đảng ủy và chủ tịch UBND xã có ý nghĩa rất quan trọng trong việc xây dựng đoàn kết thống nhất ở cơ sở.
Th.S NGUYỄN THÀNH SƠN
(Trường Chính trị Phú Yên)
