* Mong các tập đoàn Hoa Kỳ tăng đầu tư vào ASEAN
Sáng 25/9 (giờ Hà Nội), tại TP New York (Hoa Kỳ), Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết, trên cương vị Chủ tịch Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) năm 2010, đã cùng Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đồng chủ trì Hội nghị các nhà lãnh đạo ASEAN - Hoa Kỳ lần thứ hai.
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết phát biểu tại hội nghị - Ảnh: TTXVN
Tại hội nghị, các nhà lãnh đạo đã tập trung kiểm điểm những tiến triển tích cực trong quan hệ đối thoại ASEAN-Hoa Kỳ, nhất là kể từ Hội nghị lần thứ nhất diễn ra vào tháng 11/2009 tại Singapore; đề ra phương hướng và biện pháp đẩy mạnh quan hệ đối tác tăng cường trong thời gian tới.
Các nhà lãnh đạo ASEAN và Hoa Kỳ đều đánh giá cao và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiếp tục đối thoại ở cấp cao giữa hai bên và đồng ý tổ chức Hội nghị các nhà lãnh đạo ASEAN-Hoa Kỳ lần thứ ba vào năm 2011 tại Indonesia. Hai bên nhất trí thông qua việc lập Nhóm các nhân vật nổi tiếng ASEAN-Hoa Kỳ để nghiên cứu, đề xuất biện pháp tăng cường hợp tác và hợp tác hơn nữa trên các lĩnh vực cùng quan tâm. Hai bên sẽ tiếp tục triển khai kịp thời và hiệu quả các thỏa thuận hợp tác hiện có, nhất là Kế hoạch hành động triển khai Tuyên bố Tầm nhìn chung về quan hệ đối tác tăng cường ASEAN-Hoa Kỳ trong giai đoạn hiện nay và tiếp theo (2011-2015). Hai bên nhấn mạnh cần phối hợp chặt chẽ để đạt được những mục tiêu chung trong khuôn khổ các Mục tiêu phát triển thiên niên kỷ (MDG), thúc đẩy hợp tác thương mại và đầu tư, sử dụng năng lượng hiệu quả, an ninh lương thực, nông nghiệp, trao đổi giáo dục, văn hóa và nhân dân, khoa học công nghệ, quản lý thảm họa và ứng phó thiên tai, y tế, môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học, biến đổi khí hậu, chống khủng bố, chống tội phạm xuyên quốc gia như buôn bán người, vũ khí và ma túy trái phép và các loại khác.
Tổng thống Obama khẳng định Hoa Kỳ mong muốn tăng cường quan hệ toàn diện với ASEAN; ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN tại khu vực và các diễn đàn hợp tác khu vực do ASEAN nắm vai trò chủ đạo, bao gồm cả Hội nghị cấp cao Đông Á (EAS); cam kết hỗ trợ ASEAN xây dựng Cộng đồng, triển khai kết nối ASEAN, thu hẹp khoảng cách phát triển và thực hiện các MDG. Hoa Kỳ cũng đánh giá cao vai trò và những đóng góp của ASEAN đối với các diễn đàn đa phương, bao gồm tiến trình G20.
Các nhà lãnh đạo ASEAN hoan nghênh chính sách của Hoa Kỳ tăng cường quan hệ hợp tác xây dựng với khu vực; hoan nghênh Hoa Kỳ và Nga tham gia làm thành viên EAS bắt đầu từ năm 2011 và việc này sẽ được chính thức quyết định tại Hội nghị Cấp cao ASEAN 17 vào tháng 10/2010; hoan nghênh Ngoại trưởng Hoa Kỳ và Ngoại trưởng Nga sẽ tham dự EAS lần thứ 5 tại Hà Nội vào tháng 10/2010 với tư cách là khách mời của Chủ tịch EAS. Các nhà lãnh đạo ASEAN đánh giá cao tuyên bố của Hoa Kỳ sẵn sàng tham vấn với ASEAN về việc hướng tới tham gia Nghị định thư Hiệp ước Đông Nam Á phi vũ khí hạt nhân; hoan nghênh Hoa Kỳ ủng hộ các hoạt động của Ủy ban Liên chính phủ ASEAN về nhân quyền và Ủy ban ASEAN về Bảo vệ và thúc đẩy quyền phụ nữ và trẻ em.
Phát biểu tại hội nghị trên cương vị Chủ tịch ASEAN, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết thông báo những kết quả đạt được trong việc xây dựng Cộng đồng ASEAN, cũng như quan hệ đối ngoại của ASEAN, trong đó có quan hệ với Hoa Kỳ. Chủ tịch nước đề nghị hai bên cần đẩy mạnh hơn nữa quan hệ hợp tác ASEAN-Hoa Kỳ theo hướng toàn diện và thực chất hơn trên cơ sở cùng có lợi trên các lĩnh vực từ chính trị-an ninh, kể cả an ninh phi truyền thống, đến kinh tế-thương mại và văn hóa-xã hội, trong đó hợp tác kinh tế-thương mại cần được xác định là một trong những lĩnh vực ưu tiên. Hoa Kỳ tiếp tục tăng cường hỗ trợ các nỗ lực của ASEAN trong tiến trình xây dựng cộng đồng, thu hẹp khoảng cách phát triển, thúc đẩy liên kết khu vực cũng như triển khai Kế hoạch tổng thể về kết nối ASEAN; đồng thời, hỗ trợ ASEAN nâng cao năng lực ứng phó với các thách thức toàn cầu, nhất là tại khu vực Tiểu vùng Mekong thông qua cơ chế Hội nghị hàng năm giữa các Ngoại trưởng Hoa Kỳ và các nước hạ nguồn sông Mekong. Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết thông báo ASEAN ủng hộ Hoa Kỳ và Nga trở thành thành viên của EAS và nhất trí việc mời Ngoại trưởng Hoa Kỳ và Nga, đại diện cho tổng thống hai nước, tham dự EAS sắp tới tại Hà Nội với tư cách là khách mời đặc biệt của Chủ tịch EAS.
Kết thúc, hội nghị đã ra Tuyên bố chung, trong đó đề ra nhiều biện pháp nhằm tăng cường hợp tác nhiều mặt ASEAN-Hoa Kỳ và nhất trí phấn đấu đưa quan hệ ASEAN-Hoa Kỳ phát triển lên tầm cao mới.
* Trước đó, đêm 24/9 (giờ Hà Nội), dự và phát biểu tại cuộc làm việc giữa các nhà lãnh đạo ASEAN và Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ-ASEAN, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đánh giá cao việc các tập đoàn lớn của Hoa Kỳ dành nhiều quan tâm, có chủ trương đẩy mạnh đầu tư vào ASEAN. Chủ tịch nước cho biết tại Hội nghị cấp cao ASEAN ở Hà Nội vào tháng 10 tới, các nước ASEAN sẽ thúc đẩy cơ chế liên kết các dự án lớn, tiến gần hơn tới việc thành lập Cộng đồng Kinh tế ASEAN vào năm 2015. Những điều kiện này mở ra cơ hội cho các nhà đầu tư Hoa Kỳ đẩy mạnh đầu tư, tăng cường thương mại vào một thị trường lớn, tiềm năng như ASEAN.
Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Kurt Campbell trong phát biểu của mình khẳng định chính sách của Hoa Kỳ là đẩy mạnh việc tăng cường và mở rộng quan hệ với các nước ASEAN. Chủ tịch Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ-ASEAN Alexander Feldman thì cho rằng “trong tình hình kinh tế khó khăn hiện nay, Hoa Kỳ cần thăm dò, khảo sát “những đại lộ mới” để mở rộng thị trường và phát triển việc làm”.
Thương mại hai chiều giữa ASEAN và Hoa Kỳ đã đạt trên 200 tỉ USD mỗi năm. ASEAN là đối tác thương mại lớn thứ năm và là thị trường xuất khẩu lớn thứ tư của Hoa Kỳ.
H. KIM (tổng hợp)
