Huyện Đông Hòa được Trung ương, tỉnh quy hoạch là khu kinh tế động lực phía Nam của tỉnh, với diện tích 20.073ha, với nhiều dự án lớn, trọng điểm như: Khu Công nghiệp Hòa Hiệp; Dự án Hạ tầng đô thị Nam thành phố Tuy Hòa – Vũng Rô; Khu công nghiệp hóa dầu Hòa Tâm, Nhà máy lọc dầu Vũng Rô; Hầm đường bộ Đèo Cả; các công trình hạ tầng kinh tế – xã hội khác... phục vụ đời sống dân sinh trên địa bàn và cho việc triển khai các dự án.

Đồng chí Nguyễn Thành Long, Bí thư Huyện ủy Đông Hòa, trình bày tham luận – Ảnh: M.KÝ

 

Những năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, được sự quan tâm hỗ trợ của các ngành, cơ quan, đơn vị chức năng của Trung ương, của tỉnh; Huyện ủy đã tập trung lãnh đạo các cấp chính quyền, Mặt trận và các đoàn thể từ huyện đến xã có nhiều cố gắng, nỗ lực trong việc phối hợp các cơ quan, đơn vị có liên quan; các nhà đầu tư làm tốt công tác thu hồi đất, đền bù, giải phóng mặt bằng để tạo điều kiện triển khai thi công các dự án trên địa bàn Đông Hòa đảm bảo đúng kế hoạch, đúng quy định của pháp luật. Các quy định về chính sách bồi thường, giải phóng mặt bằng cơ bản được giải quyết dứt điểm; đời sống các hộ dân có diện tích đất thu hồi để xây dựng các công trình từng bước ổn định, tạo được niềm tin của nhân dân. Công tác bàn giao mặt bằng cho các nhà đầu tư được giải quyết kịp thời, nhanh chóng, giảm chi phí, tăng hiệu quả kinh tế; các nhà đầu tư đã từng bước triển khai các dự án và một số dự án đã đi vào hoạt động, mang lại hiệu quả thiết thực.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác đền bù, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư trong thời gian qua còn một số tồn tại là:

Việc tiếp nhận các văn bản quy định pháp luật có liên quan đến công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho các hộ dân có diện tích đất thu hồi chưa kịp thời, văn bản hướng dẫn có những điểm thiếu cụ thể. Bên cạnh đó một số hồ sơ đất đai của nhân dân còn nhiều bất cập; một số bộ phận nhân dân có đất, tài sản gắn liền với đất thuộc diện tích thu hồi chưa hiểu rõ chủ trương chính sách, lợi ích lâu dài của việc thu hồi đất để triển khai các công trình. Đến nay, vẫn còn một số công việc cần tập trung giải quyết đối với một số dự án trên địa bàn như:

Dự án cảng Vũng Rô do UBND tỉnh làm chủ đầu tư, công tác bồi thường hỗ trợ và tái định cư kéo dài từ năm 1998 đến nay vẫn chưa thực hiện xong, do bảng giá bồi thường tài sản, hoa màu và quyền lợi kinh tế có mặt chưa phù hợp. UBND tỉnh ban hành, quy định giá bồi thường tính tại thời điểm thực hiện dự án năm 1998, khung giá được sử dụng kéo dài trong nhiều năm, không đáp ứng được tình hình trượt giá hàng năm (giá bồi thường thời điểm thực hiện dự án là năm 2005 nhưng áp dụng theo bảng giá ở thời điểm năm 1999) nên một số hộ dân không nhận tiền bồi thường, vì số tiền bồi thường không đủ để đến nơi ở mới, xây dựng lại nhà cửa. Mặt khác, chủ đầu tư xây dựng khu tái định cư chậm, dẫn đến phương án bồi thường đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, các hộ dân đã nhận tiền bồi thường nhưng chưa có khu tái định cư để di dời hoặc chất lượng khu tái định cư không đảm bảo...

Dự án Nhà máy lọc dầu Vũng Rô, thực hiện từ năm 2009 đến nay vẫn chưa xong, trong khi đó phương án bồi thường hỗ trợ và tái định cư đã hoàn thành; UBND tỉnh đã ký Quyết định phê duyệt phương án nhưng chủ đầu tư, không chuyển kinh phí để Hội đồng bồi thường hỗ trợ và tái định cư chi trả tiền bồi thường cho các hộ dân có diện tích đất thu hồi, làm cho tư tưởng nhân dân không yên tâm, cuộc sống không ổn định ảnh hưởng đến đời sống và sản xuất.

Một số dự án xây dựng hạ tầng cơ sở của huyện ở trung tâm huyện lỵ Hòa Vinh như: Khu tái định cư số 1 chưa có giá đất chính thức đang chờ các cơ quan chức năng xem xét giải quyết, nên khi di dời tái định cư cho các hộ dân bị ảnh hưởng; một số công trình công cộng điện, nước, viễn thông không thuộc địa phương quản lý thì việc di dời phải tuân theo trình tự thủ tục xây dựng cơ bản dẫn đến tiến độ giải phóng mặt bằng của dự án chậm.

Xuất phát từ tình hình trên, để lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện làm tốt công tác giải phóng mặt bằng, đền bù, tái định cư nhằm phục vụ việc triển khai các dự án trên địa bàn huyện. Huyện ủy đề ra một số giải pháp chủ yếu sau:

1- Tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước nhằm nâng cao trình độ hiểu biết và ý thức chấp hành của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân. Thành lập các Đoàn công tác; có kế hoạch phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên để phối hợp với Đảng ủy, chính quyền, Mặt trận và các đoàn thể nhân dân ở những địa phương có diện tích đất thu hồi, nắm tình hình, diễn biến tư tưởng của nhân dân tuyên truyền, vận động, giải thích cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân hiểu rõ những quan điểm, mục đích, ý nghĩa, lợi ích cộng đồng của việc đầu tư xây dựng các dự án đối với sự nghiệp phát triển kinh tế của đất nước, của tỉnh để nhân dân đồng tình ủng hộ chủ trương của tỉnh, của huyện và thực hiện tốt công tác di dời đến khu tái định cư mới. Lãnh đạo, chỉ đạo làm tốt công tác đền bù, giải phóng mặt bằng tạo điều kiện tốt nhất cho các dự án triển khai đảm bảo đúng kế hoạch.

2- Lãnh đạo, chỉ đạo các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương phối hợp với Mặt trận, các đoàn thể và cộng đồng dân cư làm tốt công tác hòa giải các mâu thuẫn, tranh chấp trong lĩnh vực đất đai. Tổ chức các đoàn công tác đi sâu, thâm nhập vào quần chúng nhân dân để tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng của quần chúng, để từ đó xây dựng biện pháp vận động một cách hợp lý, hiệu quả, trợ giúp kịp thời nhằm tạo lòng tin của nhân dân. Cùng với tỉnh quy hoạch chỉnh trang đô thị và hoàn thành các công trình trung tâm huyện, trung tâm hành chính và khu tái định cư xã Hòa Tâm, hạ tầng khu tái định cư Phú Lạc, tiếp tục triển khai khu tái định cư Hòa Xuân Nam để phục vụ dự án Hầm đường bộ Đèo Cả.

3- Xây dựng quy chế, quy định rõ quyền hạn, trách nhiệm từng cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân của huyện tham gia trên lĩnh vực bồi thường hỗ trợ và tái định cư. Đồng thời, có biện pháp chế tài, xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm trên lĩnh vực này. Tiếp tục kiện toàn Ban Chỉ đạo các cuộc vận động ở cơ sở do đồng chí Ủy viên thường vụ Huyện ủy phụ trách; phối hợp với các ban, ngành đoàn thể ở địa phương tổ chức đi sâu, thâm nhập vào quần chúng nhân dân để tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng từ đó xây dựng biện pháp vận động một cách hợp lý, hiệu quả, trợ giúp kịp thời, nhằm tạo lòng tin của nhân dân.

4- Chú trọng làm tốt công tác hỗ trợ đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho lao động, nhất là lao động trong khu vực có diện tích đất thu hồi. Tổ chức thực hiện tốt chế độ tiếp công dân theo quy định, giải quyết kịp thời, có hiệu quả việc khiếu nại, tố cáo của công dân để xử lý kịp thời ngay từ ban đầu, không để phát sinh vụ việc phức tạp, kéo dài gây mất an ninh trật tự, gây bức xúc trong nhân dân trong việc thu hồi đất, đền bù giải phóng mặt bằng, tái định cư.

5- Củng cố, kiện toàn bộ máy Ban chuyên trách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư huyện nhằm nâng cao trình độ, năng lực chuyên môn đảm bảo đội ngũ cán bộ không những thành thạo về nghiệp vụ mà còn vững vàng trong công tác dân vận, kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng chính đáng của nhân dân để có hướng giải quyết kịp thời, chính xác. Tập trung đầu tư cơ sở vật chất, tạo điều kiện thuận lợi cho Ban chuyên trách Bồi thường, hỗ trợ và tái định cư huyện hoạt động có hiệu quả; có chế độ khen thưởng thích đáng nhằm khuyến khích động viên cho những người tham gia thực hiện tốt công tác thu hồi đất, giải phóng mặt bằng tái định cư.

6- Tiến hành xây dựng quy chế phối hợp với Ban quản lý khu kinh tế Nam Phú Yên để thực hiện tốt công tác quy hoạch, đền bù, giải phóng mặt bằng tạo điều kiện thuận lợi để các nhà đầu tư triển khai thi công các dự án, công trình trọng điểm trên địa bàn huyện.

Để thực hiện tốt những giải pháp trên, ngoài nỗ lực của huyện, huyện Đông Hòa xin kiến nghị một số vấn đề liên quan đến tỉnh, các sở, ngành như sau:

Thứ nhất, Tỉnh ủy, UBND tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, giao nhiệm vụ cụ thể cho các ngành chức năng có liên quan phối hợp với chủ đầu tư triển khai các biện pháp một cách đồng bộ, nhằm tạo điều kiện thuận lợi để các dự án sớm được triển khai, đảm bảo đúng tiến độ thi công, hoàn thành dự án theo đúng kế hoạch. Đồng thời, chỉ đạo các ngành chức năng sớm triển khai và hoàn thành công tác quy hoạch chi tiết các khu vực nằm trong Khu kinh tế Nam Phú Yên theo quy hoạch chung đã được Chính phủ phê duyệt để có định hướng phát triển kinh tế của huyện trong những năm đến.

Thứ hai, UBND tỉnh xây dựng, ban hành và thông tin kịp thời các chủ trương chính sách và các quy định, hướng dẫn về công tác thu hồi đất, giải phóng mặt bằng, tái định cư cho cấp cơ sở thực hiện. Trong quá trình xây dựng, ban hành văn bản pháp luật để triển khai thực hiện cần nghiên cứu, vận dụng linh hoạt cơ chế, chính sách có lợi nhất cho người dân có diện tích đất thu hồi.

Nghiên cứu điều chỉnh chính sách thỏa đáng cho nhân dân theo chủ trương của Chính phủ, kết hợp linh hoạt với đặc thù của từng địa phương để thuyết phục nhân dân di dời đến khu tái định cư nhằm đảm bảo tiến độ thi công công trình theo đúng kế hoạch.

Thứ ba, huyện Đông Hòa phần lớn đất đai nằm trong vùng trọng điểm kinh tế phía Nam Phú Yên, nhiều dự án chuẩn bị đầu tư. Trong khi đó huyện quy hoạch, chỉnh trang xây dựng đô thị theo hướng trở thành thị xã công nghiệp mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện đã đề ra. Đề nghị UBND tỉnh quan tâm đến công tác hỗ trợ kinh phí đào tạo nghề và nâng cao tay nghề cho người lao động, nhất là lao động trong các vùng thu hồi đất để triển khai các dự án. Có biện pháp để làm tốt công tác quản lý đất đai, quản lý xã hội nhằm bảo vệ an ninh trật tự xã hội, phòng chống có hiệu quả các phần tử chống đối chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước nói chung và trong công tác thu hồi đất, giải phóng mặt bằng tái định cư nói riêng.

Thứ tư: Trên địa bàn huyện đang triển khai nhiều dự án phát triển kinh tế nên diện tích đất sản xuất nông nghiệp giảm; quy hoạch sử dụng đất ở một số xã luôn thay đổi nhưng cấp thẩm quyền tiến hành thẩm định, phê duyệt dự án chậm nên ảnh hưởng đến phát triển kinh tế – xã hội chung của huyện. Đề nghị UBND tỉnh, các ngành chức năng của tỉnh và các nhà đầu tư nhanh chóng hoàn thành các thủ tục và thực hiện tốt việc đền bù, kịp thời, phù hợp với điều kiện phát triển chung của xã hội, để nhân dân trong vùng dự án sớm di dời đến khu tái định cư, ổn định cuộc sống; đồng thời, đảm bảo tiến độ thời gian triển khai thực hiện dự án.

(Tham luận của đồng chí Nguyễn Thành Long, Bí thư Huyện ủy Đông Hòa trình bày tại Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV)