Trong phiên bế mạc Hội nghị lần thứ ba Ban Chấp hành Trung ương Ðảng khóa X, Tổng Bí thư Nông Ðức Mạnh đã có bài phát biểu quan trọng. Xin giới thiệu cùng bạn đọc.

Sau một tuần làm việc khẩn trương, nghiêm túc, thảo luận dân chủ, thẳng thắn, Hội nghị lần thứ ba Ban Chấp hành Trung ương đã hoàn thành chương trình đề ra.

Bộ Chính trị đã giải trình những vấn đề được thảo luận tại Hội nghị và Ban Chấp hành Trung ương đã thông qua nghị quyết.

 Quy chế làm việc của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa X vừa được thông qua đã tiếp thu, kế thừa quy chế của khóa trước, đồng thời có những điểm mới phù hợp với yêu cầu của thực tiễn và tinh thần Nghị quyết Ðại hội X của Ðảng. Quy chế đã cụ thể hóa hơn trách nhiệm của tập thể và từng cá nhân bao gồm Tổng Bí thư và các đồng chí được phân công đảm nhiệm những công việc quan trọng của đất nước và của Ðảng, giữ vững nguyên tắc sinh hoạt Ðảng, góp phần đổi mới phương thức lãnh đạo, chế độ làm việc và phương pháp công tác, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Ban Chấp hành Trung ương.

  Chương trình toàn khóa của Ban Chấp hành Trung ương khóa X vừa được thông qua bảo đảm cụ thể hóa, triển khai thực hiện thắng lợi các mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ quan trọng mà Ðại hội Ðảng lần thứ X đã quyết định theo đúng trách nhiệm, quyền hạn của Ban Chấp hành Trung ương, trong đó chú trọng hơn công tác xây dựng Ðảng. Tuy nhiên, khi cần thiết Trung ương có thể điều chỉnh để bảo đảm lãnh đạo giải quyết kịp thời các vấn đề lớn mới nảy sinh của đất nước và của Ðảng.

 Quy chế làm việc của Ủy ban Kiểm tra Trung ương khóa X đã kế thừa quy chế của nhiệm kỳ trước và đã được cụ thể hóa thêm nhiệm vụ giám sát cho ủy ban kiểm tra các cấp được ghi trong Ðiều lệ Ðảng khóa X.

 Ban Chấp hành Trung ương đã thảo luận và thông qua Nghị quyết về "Tăng cường sự lãnh đạo của Ðảng đối với công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí", một Nghị quyết rất quan trọng trong quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết Ðại hội lần thứ X của Ðảng, đáp ứng yêu cầu của toàn Ðảng và mong muốn của toàn dân, toàn quân ta.

  Ban Chấp hành Trung ương cũng đã thảo luận và thông qua "Quy định đảng viên làm kinh tế tư nhân". Những quy định này thể hiện sự quán triệt và cụ thể hóa những định hướng đã nêu tại Ðại hội X của Ðảng về đảng viên làm kinh tế tư nhân, phù hợp với Ðiều lệ Ðảng và pháp luật hiện hành, kế thừa phát triển những kết quả nghiên cứu đã có và sát hợp với thực tiễn, bảo đảm vừa phát huy khả năng làm kinh tế của đảng viên, vừa  giữ được tư cách, phẩm chất đảng viên và bản chất của Ðảng.

Trong phiên bế mạc, tôi xin nhấn mạnh thêm một số ý kiến chung quanh Nghị quyết về "Tăng cường sự lãnh đạo của Ðảng đối với công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí". 

1- Từ khi giành được chính quyền, Ðảng và Nhà nước ta luôn luôn quan tâm phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Trong những năm qua, nhất là khi có Nghị quyết Trung ương 6 (lần 2) khóa VIII và Kết luận của Hội nghị Trung ương 4 khóa IX, cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí đã đạt một số kết quả nhất định; nhiều vụ tham nhũng lớn, phức tạp, gây hậu quả nghiêm trọng tồn tại từ lâu đã bị phát hiện, xử lý; tệ tham nhũng, lãng phí đã từng bước được kiềm chế. Tuy nhiên, tình trạng tham nhũng, lãng phí vẫn còn nghiêm trọng, phạm vi rộng, tính chất rất phức tạp, làm cho nhân dân lo lắng, là một trong những nguy cơ lớn đe dọa sự tồn vong của chế độ ta.

Nghị quyết Ðại hội lần thứ X của Ðảng đã yêu cầu "Toàn Ðảng, toàn bộ hệ thống chính trị phải có quyết tâm chính trị cao đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí". Thể hiện quyết tâm chính trị đó, Ban Chấp hành Trung ương đã thảo luận và ra nghị quyết nhằm ngăn chặn, từng bước đẩy lùi tham nhũng, lãng phí, tạo chuyển biến rõ rệt bảo đảm giữ vững ổn định chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, củng cố lòng tin trong Ðảng và trong nhân dân; xây dựng Ðảng, bộ máy Nhà nước trong sạch, vững mạnh, đội ngũ cán bộ, công chức liêm chính.

Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương phải được quán triệt trong toàn Ðảng, toàn dân và toàn quân. Trước hết, các đồng chí Ủy viên Trung ương Ðảng và các cán bộ cao cấp của toàn bộ hệ thống chính trị phải là những người nêu gương về sự trong sạch, kiên quyết đấu tranh và đấu tranh có hiệu quả chống tham nhũng, lãng phí.

Chống tham nhũng, lãng phí là một cuộc đấu tranh vừa cấp bách, vừa có tính lâu dài, phức tạp. Nhìn xuyên suốt cả nhiệm vụ đấu tranh thì phòng ngừa là chính. Nhưng trước tình hình bức xúc hiện nay, phải hết sức coi trọng việc kiên quyết đấu tranh, phát hiện, xử lý kịp thời; kiên quyết xử lý cũng là để răn đe, là một biện pháp phòng ngừa. Tích cực phòng ngừa và kiên quyết phát hiện xử lý có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, không vì phòng ngừa là chính mà không kiên quyết điều tra, xử lý những vụ việc đã rõ, cũng như không chỉ kiên quyết xử lý mà coi nhẹ các biện pháp cơ bản để phòng ngừa.

2- Cuộc đấu tranh phòng và chống tham nhũng, lãng phí đòi hỏi phải tiến hành và thực hiện nghiêm túc các giải pháp đồng bộ. Cụ thể hóa Nghị quyết Ðại hội lần thứ X của Ðảng, Trung ương đã đề ra các nhóm giải pháp về tư tưởng, chính trị, kinh tế, pháp luật, bao gồm giáo dục đạo đức, lối sống; bổ sung hoàn chỉnh các cơ chế, quy định trước hết về quản lý kinh tế, tài chính, quản lý tài sản công, ngân sách nhà nước, các quỹ do nhân dân đóng góp và do nước ngoài viện trợ, bảo đảm công khai, minh bạch trong hoạt động kinh tế, tài chính; cải cách hành chính nhà nước; cơ chế thanh tra, giám sát, kiểm tra, kiểm kê, kiểm soát; thực hiện cơ chế giám sát của Mặt trận, các đoàn thể chính trị - xã hội, của cơ quan truyền thông đại chúng và của nhân dân; tiếp tục đổi mới chế độ tiền lương. Tạo điều kiện thuận lợi cho người tố cáo, bảo vệ và có chính sách khen thưởng người tố cáo đúng các vụ tham nhũng, lãng phí, xử lý nghiêm khắc những ai trù dập người tố cáo hoặc lợi dụng tố cáo tham nhũng để vu khống, hãm hại người khác, gây chia rẽ, mất đoàn kết nội bộ. Ðề cao vai trò, trách nhiệm của báo chí trong phòng, chống tham nhũng, lãng phí, đồng thời bảo đảm tính trung thực, chính xác, hoạt động đúng luật pháp, kiên quyết khắc phục lối thông tin một chiều hoặc quy kết một cách không căn cứ, làm lộ lọt bí mật của cơ quan điều tra.

Hành vi tham nhũng, lãng phí là biểu hiện sự suy thoái về đạo đức, lối sống trong cán bộ, công chức. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: "Tham ô, lãng phí tài sản của Nhà nước, của tập thể, của nhân dân là hành động trộm cắp, mà ai cũng phải thù ghét, phải trừ bỏ". Do đó, trong thời gian tới, kết hợp với việc triển khai thực hiện Nghị quyết Ðại hội, toàn Ðảng sẽ tiếp tục tiến hành một cách thiết thực cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" về cần kiệm, liêm chính, chí công, vô tư, tạo nên phong trào tự tu dưỡng, rèn luyện trong cán bộ, đảng viên, công chức. Cùng với việc giáo dục đạo đức là giáo dục chính sách, luật pháp, đặc biệt là Luật Phòng, chống tham nhũng và Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí... để mọi người tuân theo và có căn cứ để giám sát đảng viên, giám sát cán bộ, công chức. Nêu gương người tốt, việc tốt, gương cán bộ, công chức liêm chính để đẩy lùi tư tưởng và hành vi tiêu cực; biểu dương, khen thưởng tập thể và cá nhân có thành tích đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí.

Tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên và các tổ chức đảng, các cơ quan nhà nước có vai trò rất quan trọng trong cuộc đấu tranh này. Cán bộ, đảng viên phải gương mẫu trong đạo đức, lối sống và đi đầu trong cuộc đấu tranh; coi đó là một tiêu chí để đánh giá và xem xét, sử dụng, bổ nhiệm cán bộ, công chức. Ðồng thời các cấp ủy đảng phải tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan chức năng thực thi pháp luật trong trường hợp cán bộ, công chức trong tổ chức của mình có hành vi tham nhũng, lãng phí cần xử lý, không được dung túng, bao che. Người có hành vi tham nhũng phải bị xử lý kiên quyết, kịp thời, nghiêm minh về trách nhiệm hành chính hoặc hình sự, bất kể người đó là ai, ở cương vị nào, dù đương chức hay về hưu.

Kinh nghiệm xử lý các vụ tham nhũng vừa qua cho thấy vai trò cán bộ quản lý và người đứng đầu các tổ chức là rất quan trọng. Cán bộ quản lý, nhất là người đứng đầu liêm khiết, gương mẫu chấp hành Ðiều lệ Ðảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, không tơ hào hoặc phung phí của công thì cơ quan, tổ chức đó sẽ trong sạch, công tác có hiệu quả, được nhân dân tin yêu. Do đó, việc quản lý cán bộ, đánh giá đúng, sử dụng và bổ nhiệm đúng có vai trò rất quan trọng trong cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí. Kiên quyết không đề bạt, bổ nhiệm, giới thiệu tái cử những người mắc vào tệ tham nhũng, lãng phí hoặc bao che, tiếp tay cho tham nhũng, lãng phí. Thực hiện nghiêm quy định về xử lý trách nhiệm như miễn nhiệm, bãi nhiệm người đứng đầu các tổ chức để xảy ra tham nhũng, lãng phí nghiêm trọng.

Mỗi đồng tiền ngân sách, có nguồn gốc từ ngân sách hoặc tài sản của tập thể đều là mồ hôi nước mắt của nhân dân, của tập thể, do đó phải có trách nhiệm sử dụng đúng luật pháp, đúng chính sách và có hiệu quả. Cán bộ, đảng viên phải gương mẫu thực hiện những quy định và các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật phòng, chống tham nhũng và Luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; công khai và minh bạch việc mua sắm công cũng như các hoạt động kinh tế khác theo luật pháp. Không dùng công quỹ làm quà tặng mang tính cá nhân; không sử dụng những phương tiện công tác và sinh hoạt quá quy định; không tổ chức các cuộc hội họp hình thức, tốn kém công của và thời gian; không lợi dụng các sinh hoạt riêng như việc tang, việc cưới, sinh nhật... để phô trương thanh thế và thu lợi bất chính.

3- Tuy cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí là khó khăn và phức tạp, nhưng với quyết tâm cao của toàn Ðảng và của Ban Chấp hành Trung ương, được nhân dân đồng tình ủng hộ và đòi hỏi thực hiện tốt; lại có Luật phòng, chống tham nhũng và Luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, có Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, có các cơ quan chức năng được củng cố và những kinh nghiệm trong các cuộc đấu tranh với các vụ án tham nhũng, lãng phí lớn vừa qua, chúng ta tin tưởng cuộc đấu tranh sẽ thắng lợi, góp phần giữ vững ổn định chính trị -xã hội, thực hiện thắng lợi Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm đầu thế kỷ 21. Kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí đồng thời phải giữ vững ổn định chính trị để phát triển; muốn giữ vững ổn định chính trị để phát triển thì một trong những việc quan trọng là phải kiên quyết đấu tranh và đấu tranh có hiệu quả chống tham nhũng, lãng phí. Ðảng giữ vững vai trò lãnh đạo của mình đối với cuộc đấu tranh này, đồng thời phải huy động toàn bộ hệ thống chính trị, đặc biệt là phải dựa chắc vào nhân dân, đó là nhân tố chính yếu bảo đảm thành công.

Hội nghị Trung ương đã thảo luận, thông qua những nghị quyết quan trọng. Vấn đề có ý nghĩa quyết định là "nói thì phải làm" như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu lên trong tư cách người cách mạng, ngay từ ngày mới thành lập Ðảng.

Muốn cho các cấp "nói thì phải làm", trước hết từng đồng chí ủy viên Trung ương chúng ta phải gương mẫu. Mỗi đồng chí Ủy viên Trung ương Ðảng và gia đình của mình phải là tấm gương trong xã hội về cuộc sống trong sạch, liêm khiết. Tôi tin chắc là chúng ta có thể làm được như thế, xứng đáng là đảng viên của Ðảng do Bác Hồ sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện.

Tôi xin tuyên bố bế mạc Hội nghị lần thứ ba Ban Chấp hành Trung ương Ðảng (khóa X).

Chúc các đồng chí mạnh khỏe.

Xin trân trọng cảm ơn.