Già làng Ma Doanh, dân tộc Ê Đê, quê ở Gia Lai. Sau ngày đất nước thống nhất, ông đưa gia đình về nơi khúc quanh của sông Hinh, huyện Sông Hinh sinh cơ lập nghiệp. Năm nay đã 80 tuổi song già làng Ma Doanh vẫn rất nhanh nhẹn, minh mẫn, đôi mắt rất sáng, vẫn khí chất của người lính cụ Hồ năm xưa, vẫn miệt mài đem tâm huyết của mình đến từng nóc nhà của thôn Bình Giang để giữ bình yên xóm làng, giữ lửa truyền thống của các dân tộc bằng cách rất riêng của mình.
“DÂN TỘC MÌNH PHẢI THEO ĐẢNG, THEO BÁC”
Nằm sâu trong khu lòng hồ thủy điện Sông Hinh, thôn Bình Giang, xã Đức Bình Đông (huyện Sông Hinh) là nơi sinh sống của 174 hộ với 7 dân tộc anh em gồm Kinh, Tày, Nùng, Chăm H’roi, Ba Na, Ê Đê, Mán. Đây là địa phương được huyện Sông Hinh đánh giá có các phong trào phát triển đều khắp, cuộc sống của người dân phần lớn đều khá giả. Một trong những người góp phần lớn vào thành quả này là già làng Ma Doanh.
Trước đây, trong khi tình hình an ninh trật tự ở một số địa phương huyện Sông Hinh phức tạp do các đối tượng truyền đạo Tin lành Đề ga trái phép, song thôn Bình Giang vẫn yên ổn. Chính Ma Doanh là hạt nhân trong các cuộc vận động giữ gìn an ninh trật tự địa phương. Ban ngày, già làng đi rẫy, ban đêm cùng với các già làng khác ở địa phương đến từng nhà để chuyện trò. Cách làm này vừa để nắm bắt tình hình đời sống của bà con, vừa để ngăn chặn kẻ xấu không có cơ hội làm bậy. Nói một lần không hiểu, già nói lại lần thứ hai, thứ ba. Già làng Ma Doanh tự tin nói rằng ở cái làng này, chuyện lớn chuyện nhỏ nào của kẻ xấu đều không lọt qua được mắt già. Chuyện gì già không biết thì có lũ làng làm tai mắt cho mình. Ma Doanh nói: “Tôi vận động dân tộc mình phải theo Bác, theo Đảng, theo Nhà nước, đừng có theo ai. Người nào không tốt, bà con báo với tôi, tôi ngăn chặn ngay. Tôi đấu tranh đến cùng mới thôi”.
Năm 2008, thôn Bình Giang không có phụ nữ sinh con thứ ba. Trước đó, trong 5 năm liên tiếp Bình Giang chỉ có hai trường hợp sinh con thứ ba. Thành tích này hiếm có thôn, buôn nào làm được, nhất là khi Bình Giang là địa phương thuộc vùng sâu với 7 dân tộc khác nhau sinh sống. Già Ma Doanh nói chuyện về sinh đẻ kế hoạch, giữ gìn hạnh phúc gia đình bằng chính uy tín của mình. Già làng Ma Doanh bảo: “Tôi nói với trai làng rằng vợ chồng phải đùm bọc, lấy vợ phải mến vợ đến cùng 100 năm. Người xâm phạm đất nước mình thì mình phải đánh; còn đánh vợ là người hư. Tôi nói với các cháu, bây giờ đang tương lai, lấy chồng là lấy nghĩa lấy tình, lấy vợ là hạnh phúc lâu dài, đừng mốt chỗ này mai chỗ kia, già làng không đồng ý, Đảng, Nhà nước không cho phép”. Bà con các dân tộc ở thôn Bình Giang đều xem Ma Doanh là già làng của dân tộc mình. Hờ Nguyệt, dân tộc Ba Na ở Bình Giang nói: “Ông rất tốt, lúc nào ông cũng động viên con cháu học hành. Thấy gì sai trái, già răn dạy. Bà con rất kính trọng ông, có chuyện gì cũng giúp đỡ ông.”
CHUYỆN VỀ QUẢ CÀ CỦA BÁC
Năm nay già làng Ma Doanh đã gần 50 tuổi Đảng và là đảng viên cao tuổi Đảng nhất ở xã Đức Bình Đông. 21 năm phục vụ trong quân đội, chính bản chất của anh bộ đội Cụ Hồ đã hun đúc nên một tính cách Ma Doanh. Già làng nói: “Trong đời già, già cảm thấy hạnh phúc nhất, tự hào nhất là đã từng hai lần được gặp Bác Hồ”. Năm 1960, Ma Doanh là một trong những người con của Tây Nguyên về thăm quê Bác; cũng năm ấy ông được gặp và chào Bác Hồ để cùng các chiến sĩ vào
Sau này, Ma Doanh đi đến các buổi sinh hoạt của thanh niên để kể cho lớp trẻ nghe những câu chuyện đời lính của mình, kể cho bọn trẻ nghe những lần ông gặp Bác Hồ và những mẩu chuyện về Bác mà Ma Doanh biết.
Ông Nguyễn Xuân Hanh, Bí thư Đảng ủy xã Đức Bình Đông nhận xét: “Già làng Ma Doanh sắp được 50 tuổi Đảng và là người tham gia các phong trào công tác của địa phương rất tích cực. Ông nói: Những việc gì còn nói còn làm, còn thực hiện được cho bà con, buôn làng thì các anh, các cháu phải cố gắng. Bằng tấm gương của mình, Ma Doanh đã đóng góp cho địa phương rất tích cực”.
Điều người đảng viên cao tuổi Đảng nhất ở xã Đức Bình Đông này mong muốn là Đảng và Nhà nước tiếp tục có những chính sách đầu tư cho đồng bào dân tộc thiểu số miền núi, giúp bà con ngày càng có cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Con em đồng bào có điều kiện được học hành, bà con thi đua nhau trồng rừng, giữ rừng để tương lai cho con cháu. Mỗi buôn làng, mỗi dân tộc phải biết gìn giữ và phát huy văn hóa truyền thống của dân tộc mình, đoàn kết một lòng để làm ăn, như lời dạy của Bác khi gửi gắm về Tây Nguyên.
LÊ BIẾT
Già làng Ma Doanh kể chuyện truyền thống cho thế hệ trẻ – Ảnh: L.BIẾT
