Phú Thọ là một vùng đất có bề dày truyền thống văn hiến. Cách đây mấy ngàn năm, vua Hùng đã chọn vùng đất này làm kinh đô của nước Văn Lang, Nhà nước đầu tiên trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Khu di tích lịch sử Đền Hùng, nơi thờ của vua Hùng, Tổ tiên của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, hằng năm, vào dịp giỗ tổ Hùng Vương – lễ hội Đền Hùng (mồng 10-3 âm lịch), thu hút hàng triệu con cháu Lạc Hồng về thăm viếng. Thờ cúng các vua Hùng mang một ý nghĩa thiêng liêng cao cả, hướng về cội nguồn dân tộc để tưởng nhớ những người có công trong việc tạo dựng non sông đất nước.

Lễ hội Đền Hùng - Ảnh: VNP

Giỗ tổ Hùng Vương – lễ hội Đền Hùng từ lâu đã trở thành ý niệm hết sức thiêng liêng của dân tộc, là một thực thể văn hóa mang ý nghĩa điểm tựa tâm linh, điểm hội tụ tinh thần đoàn kết của cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Nét độc đáo ở đây chính là ngày giỗ đã được tổ chức thành hội, và không chỉ là ngày hội của một vùng mà là ngày hội của cả nước. Trước đây, các triều đại phong kiến Việt Nam nối tiếp nhau tôn vinh các vua Hùng và khu di tích lịch sử Đền Hùng, đặc biệt triều đại nhà Nguyễn đã định ra năm lẻ, năm chẵn để tổ chức giỗ thường, giỗ chính với các quy định cụ thể và nghi thức hành lễ. Sau cách mạng tháng Tám thành công, trong kỳ tổ chức giỗ tổ Hùng Vương đầu tiên của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, cụ Huỳnh Thúc Kháng, quyền Chủ tịch nước, đã về dự lễ, có dâng lên tấm bản đồ Việt Nam và thanh kiếm cáo yết với tổ tiên ý chí quyết tâm giữ nền độc lập, tự do, thống nhất đất nước của toàn thể dân tộc ta, nhân dân ta. Sau chiến thắng Điện Biên Phủ ngày 19-9-1954, Bác Hồ kính yêu đã về tăhm Đền Hùng, gặp gỡ và giao nhiệm vụ cho Đại đoàn quân tiên phong trước khi Đại đoàn về tiếp quản thủ đô. Người căn dặn: “Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”. Hơn nửa thế kỷ qua, lời dạy bất hủ của Bác luôn vang vọng non sông, thấm sâu vào lòng người Việt Nam và mỗi người dân đất tổ, trở thành hành trang, động lực và sức mạnh to lớn của toàn dân tộc.

Từ ngàn đời nay, Đền Hùng là đền thờ tổ của dân tộc ta; là nơi tưởng nhớ tôn vinh công lao các vua Hùng, là biểu tượng của khối đại đoàn kết dân tộc Việt Nam. Giỗ tổ Hùng Vương hàng năm là ngày lễ lớn của dân tộc, nhằm giáo dục truyền thống yêu nước “Uống nước nhớ nguồn” biết ơn sâu sắc các vua Hùng đã có công dựng nước, cũng như sự hy sinh anh dũng và đấu tranh kiên cường bảo vệ Tổ quốc của các thế hệ ông cha qua các thời kỳ lịch sử, đồng thời khích lệ lòng tự hào của dân tộc Việt Nam, tình yêu quê hương đất nước để mỗi người dân đều ra sức phấn đấu xây dựng đất nước ngày càng phát triển phồn vinh.

Dâng bánh chưng - bánh dày trong lễ hội Đền Hùng - Ảnh: VNP

Ngày 6-1-2001, Chính phủ ra Nghị định số 82/NĐ-CP ghi rõ qui mô tổ chức giỗ tổ Hùng Vương ở cấp quốc gia. Những năm gần đây, tỉnh Phú Thọ tổ chức giỗ tổ Hùng Vương – lễ hội Đền Hùng đúng với tinh thần Nghị định của Chính phủ với quy mô ngày càng lớn, không gian địa điểm ngày càng mở rộng, đáp ứng một phần nguyện vọng của đồng bào cả nước.

Giỗ tổ Hùng Vương – lễ hội Đền Hùng hằng năm đã tôn vinh nền văn hóa dân tộc, khẳng định vị trí và ý nghĩa to lớn của ngày quốc tế của dân tộc, giáo dục truyền thống yêu nước, biết ơn sâu sắc các vua Hùng và các bậc tiền nhân đã có công dựng nước và giữ nước, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Thông qua giỗ tổ Hùng Vương – lễ hội Đền Hùng đã từng bước xây dựng khu di tích lịch sử Đền Hùng, thành phố Việt Trì trở thành trung tâm văn hóa, trung tâm lễ hội trở về cội nguồn của dân tộc Việt Nam; thúc đẩy các hoạt động du lịch, dịch vụ, thương mại phát triển; thực hiện Chương trình Quốc gia về du lịch, phục vụ phát triển kinh tế – xã hội trên đất tổ theo đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh đô thị, nâng cao năng lực quản lý của các ngành, các cấp trong việc tổ chức lễ hội Đền Hùng và tổ chức các hoạt động lễ hội khác.

Những ngày giỗ tổ Hùng Vương – lễ hội Đền Hùng, con cháu Lạc Hồng về thăm viếng, thắp hương mộ tổ chẳng những là để biết ơn đối với tổ tiên, thể hiện tình cảm cộng đồng dân tộc, mà còn khẳng định tinh thần làm chủ đất nước, trách nhiệm và nghĩa vụ công dân đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Giỗ tổ Hùng Vương – lễ hội Đền Hùng sẽ tạo âm vang lớn, sâu rộng, lan tỏa trong lòng mỗi người con đất tổ, đồng bào cả nước và kiều bào ta ở nước ngoài. Đó là niềm tự hào về cội nguồn dân tộc và thấu hiểu thêm trách nhiệm của lớp lớp con Rồng cháu Tiên trong thời đại mới – thời đại Hồ Chí Minh.

BẠCH NHUNG