Với mong muốn vận dụng kiến thức đã học để giúp ích cho cuộc sống, Nguyễn Duy Tâm, học sinh lớp 12TL1, Trường THPT Nguyễn Huệ đã nghiên cứu, sáng tạo ra nhiều mô hình khoa học - kỹ thuật độc đáo, giàu tính nhân văn, đạt giải cấp tỉnh và quốc gia.
 |
| Nguyễn Duy Tâm thuyết trình dự án Thiết bị phát hiện - cảnh báo cận thị học sinh - Ảnh: H.MY |
NHIỀU SẢN PHẨM TỪ… RÁC
Thương ba mẹ vất vả trên đồng ruộng nên từ nhỏ, Tâm tiết kiệm bằng cách tự sáng tạo ra các đồ dùng phục vụ học tập. Năm học lớp 6, Tâm tự mày mò, làm chiếc đồng hồ học tập. 2 năm sau, sản phẩm đầu tay này giúp Tâm giành giải nhất trong cuộc thi Sáng tạo học trò trên VTV6. Chiến thắng mở màn đã tiếp thêm động lực để cậu học trò quê ở xã Sơn Giang, huyện Sông Hinh chế tạo thêm nhiều sản phẩm khác từ những quan sát đời thường.
Gần nhà Tâm có một cửa hàng thu mua phế liệu. Quan sát, em thấy có nhiều vật dụng bị bỏ đi nhưng vẫn có thể tái sử dụng. Vì vậy, Tâm đã xin về để nghiên cứu. Những tháng ngày mất ăn mất ngủ cùng rác, Tâm đã chế tạo được nhiều sản phẩm độc đáo như: robot điều khiển, máy phơi đồ, máy bay tự chế, máy bắt côn trùng… Ba Tâm, ông Nguyễn Phước Đoạt chia sẻ: “Nhà ở nông thôn nên mùa mưa, côn trùng thường bay vào nhà rất nhiều. Thấy vậy, Tâm liền chế ra chiếc máy có công dụng kép: vừa bắt côn trùng, vừa làm quạt mát. Ai đến nhà, thấy sản phẩm này cũng rất thích, liền đặt hàng cho cháu làm”.
Một trong những sản phẩm Tâm tâm đắc là máy dọn rác từ phế phẩm. Thấy bác bảo vệ kiêm tạp vụ của trường, dù lớn tuổi nhưng sau mỗi buổi học đều đi gom rác, em nảy ra ý tưởng làm một máy dọn rác. Không có tiền mua vật liệu “xịn”, Tâm tận dụng phế liệu từ chiếc ô tô đồ chơi bị hư của đứa em làm thân máy và bánh xe, chai nước ngọt làm thùng chứa rác, còn động cơ là những cục pin điện thoại hư từ tiệm sửa điện thoại… Chiếc máy dọn rác phiên bản 1 chỉ hút được rác nhỏ và tự chuyển hướng nên Tâm mày mò chế tạo máy dọn rác phiên bản 2 có thể tự cuốn và đổ rác qua điều khiển bằng di động. Sau đó, em tiếp tục nâng cấp máy dọn rác phiên bản 3 có thể vừa hút rác, vừa phân loại rác. Sản phẩm này của Tâm tuy chưa đạt giải tại Hội thi Sáng tạo khoa học - kỹ thuật cho học sinh trung học toàn quốc năm 2014 nhưng đã tiếp thêm niềm đam nghiên cứu cho cậu học trò đến từ huyện miền núi Sông Hinh, từng học tại Trường THPT Võ Văn Kiệt.
THIẾT BỊ CẢNH BÁO CẬN THỊ
Quan sát sản phẩm của Tâm khi tham gia các hội thi sáng tạo khoa học - kỹ thuật cho học sinh trung học cấp tỉnh, nhận thấy tố chất của cậu học trò này; đồng thời, muốn tạo điều kiện tốt nhất để em triển khai các ý tưởng khoa học, ban giám hiệu Trường THPT Nguyễn Huệ đã gợi ý Tâm chuyển xuống TP Tuy Hòa, theo học tại trường. Năm học 2014-2015, Tâm vào học lớp chọn của Trường THPT Nguyễn Huệ. Nhờ sự giúp đỡ của đàn anh Ngô Huỳnh Ngọc Khánh, Tâm bắt đầu tìm hiểu về lập trình trên máy tính.
Nhận thấy hiện nay các bạn bị cận thị khá nhiều, nên Tâm ấp ủ ý tưởng chế tạo một thiết bị hỗ trợ học tập, giúp học sinh tránh các bệnh lý về cột sống và mắt. Tự mày mò và nhờ sự hỗ trợ của đàn anh, giáo viên hướng dẫn, tháng 12/2014, Tâm cho ra đời thiết bị phát hiện - cảnh báo cận thị học sinh. Đây là sản phẩm đa năng, có tính thực tiễn cao, vừa hỗ trợ ánh sáng, cảnh báo người học ngồi sai tư thế, vừa có tính năng làm đồng hồ luyện thi, thước đo góc, cập nhật các thông số môi trường về cường độ sáng, nồng độ C02... Với sản phẩm này, Tâm xuất sắc “ẵm” giải nhất Hội thi Sáng tạo khoa học kỹ thuật cho học sinh trung học cấp tỉnh năm 2015. Theo ông Dương Bình Luyện, Trưởng phòng Giáo dục Trung học (Sở GD-ĐT Phú Yên), sản phẩm này của Tâm nhiều khả năng sẽ đạt giải cao tại Hội thi Sáng tạo khoa học kỹ thuật cho học sinh trung học cấp quốc gia sắp tới tại Đồng Tháp.
Thầy Lê Đức Kỳ, Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Huệ, nhận xét: “Không chỉ mê sáng tạo, những sản phẩm mà Tâm làm ra còn xuất phát từ những mục đích rất nhân văn. Tin rằng trong môi trường tốt, em sẽ vươn xa hơn”.
HÀ MY
