Thấm nhuần giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc: Nước lấy dân làm gốc và nguyên lý của chủ nghĩa Mác-Lênin: quần chúng nhân dân là người sáng tạo ra lịch sử, Hồ Chí Minh luôn nhấn mạnh vai trò, vị trí của nhân dân, coi đó là một nguồn sức mạnh của Đảng, của Nhà nước.
Có dân là có tất cả, mất dân là mất hết. Người cho rằng Đảng, Nhà nước, Mặt trận và các đoàn thể được thành lập là để phục vụ nhân dân, vì lợi ích của nhân dân. Có lần, trong một lớp huấn luyện, Bác hỏi:
- Các chú làm việc cho ai?
- Thưa Bác, làm việc cho Đảng và Chính phủ.
- Phụ trách trước ai?
- Dạ, với cấp trên.
Bác cười: Các chú trả lời chỉ đúng một nửa. Mỗi cán bộ, đảng viên làm việc cho Đảng và Chính phủ tức là làm việc cho nhân dân vì Đảng và Chính phủ cũng vì dân mà làm việc. Phụ trách trước Đảng và Chính phủ đồng thời phải phụ trách trước nhân dân, việc gì có lợi cho dân thì cố gắng làm, việc gì có hại cho dân thì hết sức tránh. Bác cho rằng có không ít cán bộ chưa hiểu hết cái lẽ giản đơn này, đến nỗi chia Đảng, Chính phủ ra một phía, nhân dân ra một phía.
Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn yêu cầu mọi cán bộ, đảng viên phải: sâu sát, tin yêu và tôn trọng quần chúng; vừa lãnh đạo, vừa phát huy vai trò làm chủ của quần chúng; vừa giáo dục quần chúng, vừa không ngừng học hỏi quần chúng; chú ý lắng nghe ý kiến quần chúng, luôn luôn quan tâm đến đời sống quần chúng.
Bác đã nhiều lần phê phán tệ xa rời quần chúng, lên mặt “quan cách mạng” Bác thường nhắc nhở mọi cán bộ, đảng viên: “Chúng ta phải yêu dân thì dân mới yêu ta, kính ta”. Làm cho dân tin, dân yêu, dân kính là vấn đề thuộc về lòng người. Uy quyền chỉ làm cho người ta sợ chứ không thể giành được sự tin yêu, kính phục của người khác. Quần chúng chỉ tin yêu, kính phục cán bộ, đảng viên khi thấy ở người đó tấm lòng trọn vẹn với dân, với nước.
Tấm lòng của Bác đối với nước, với dân mênh mong như biển cả. Dù bận nhiều việc của Đảng, Nhà nước, nhưng đã hằng trăm lần Bác đi thăm các địa phương, các đơn vị lực lượng vũ trang. Bác đã đến thăm hằng trăm công trường, xí nghiệp, nông trường, hợp tác xã, bệnh viện, trường học, nhà gửi trẻ, lớp mẫu giáo… Bác dặn các cán bộ giúp việc khi Bác đến thăm nơi nào thì đừng cho nơi đó biết trước. Biết trước cũng sẽ có lắm chuyện bày vẽ, phô trương, hình thức bên ngoài.
Sau ngày Cách mạng tháng Tám thành công, là Chủ tịch nước, sống giữa thủ đô Hà Nội, nhưng Bác vẫn gần gũi mọi người như “Già Thu”, như “Ông Ké” hồi ở chiến khu Việt Bắc. Nhiều lần Bác tiếp khách, không phải chỉ ở trong phòng khách sang trọng, mà còn ở bên giàn hoa trong vườn, hoặc trên sàn gỗ nơi Bác ở. Đối với mọi người Bác đều ân cần, trân trọng. Ngay đối với các cháu thiếu niên, nhi đồng cũng vậy. Có lần, Bác đã phê bình các đồng chí giúp việc khi các đồng chí ấy chuẩn bị buổi gặp các cháu cho Bác quá đơn sơ. Bác nói: “Ở nhà các cháu là con, là cháu của các chú, nhưng vào đây các cháu là khách của Bác”. Hằng ngày Bác nhận được hằng trăm bức thư của nhiều người khác nhau, dù bận nhiều việc, Bác vẫn đọc và trả lời chu đáo, hoặc cho ý kiến cụ thể để các cơ quan có trách nhiệm giải quyết.
Bác đến với quần chúng nhân dân như đến với bạn bè, với người thân thích, ruột thịt, đem đến cho họ sự gần gũi, ấm cúng, niềm lạc quan tin tưởng, sự động viên khích lệ lớn lao.
Những lời dạy và tác phong quần chúng của Bác, mãi mãi là tấm gương sáng để mọi người chúng ta học tập, noi theo.
NGUYỄN BẰNG
