Theo đặc phái viên TTXVN, chiều 9/10, tại Brune, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường cùng các nhà lãnh đạo ASEAN đã tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN - Trung Quốc lần thứ 16.
Toàn cảnh hội nghị - Ảnh: TTXVN
Lãnh đạo ASEAN và Trung Quốc đã tập trung kiểm điểm và đề xuất định hướng thúc đẩy hợp tác, đồng thời trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm. Trong trao đổi, phía Trung Quốc nhấn mạnh coi trọng quan hệ hợp tác với ASEAN, ủng hộ ASEAN xây dựng Cộng đồng và đóng vai trò chủ đạo trong cấu trúc khu vực, tiếp tục đẩy mạnh hợp tác nhằm ứng phó với các thách thức đang đặt ra. Tại hội nghị, hai bên đánh giá cao kết quả hợp tác đạt được trong 10 năm qua, nhất là trong lĩnh vực thương mại với kim ngạch thương mại đã tăng gấp 7 lần, đạt 400 tỉ USD trong năm 2012, đưa Trung Quốc trở thành đối tác thương mại lớn nhất của ASEAN và ASEAN là đối tác thương mại lớn thứ ba của Trung Quốc.
Hai bên hoan nghênh việc tổ chức thành công các hoạt động nhân kỷ niệm 10 năm quan hệ đối tác chiến lược, trong đó có Hội nghị Ngoại trưởng đặc biệt ASEAN - Trung Quốc, tháng 8/2013, tại Trung Quốc, chuyến đi quảng bá ASEAN của các bộ trưởng Kinh tế ASEAN tới Trung Quốc và Diễn đàn Cấp cao về kỷ niệm 10 năm quan hệ đối tác chiến lược ASEAN - Trung Quốc (tháng 8/2013).
Hai bên đề nghị cần tiếp tục nỗ lực triển khai Chương trình hành động giai đoạn 2011-2015, chú trọng hơn nữa hợp tác trên các lĩnh vực trọng tâm như thương mại, đầu tư, kết nối; mở rộng quy mô hợp tác trong các lĩnh vực khác như an ninh năng lượng và lương thực, khoa học và công nghệ, giao thông, giáo dục, y tế… ; thực hiện hiệu quả các cam kết trong khuôn khổ Khu vực mậu dịch tự do ASEAN - Trung Quốc (ACFTA), phấn đấu đạt mục tiêu nâng kim ngạch thương mại lên 500 tỉ USD vào năm 2015. Tại hội nghị này, Trung Quốc đã đưa ra một số đề xuất nhằm tăng cường hợp tác với ASEAN.
ASEAN và Trung Quốc khẳng định tiếp tục thực hiện đầy đủ các cam kết nêu trong Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC) và Tuyên bố Cấp cao ASEAN - Trung Quốc kỷ niệm 10 năm DOC, nhằm duy trì hòa bình và ổn định ở khu vực và biển Đông. Hội nghị hoan nghênh việc ASEAN và Trung Quốc khởi động tham vấn chính thức ở cấp Hội nghị quan chức cao cấp (SOM) về Bộ Quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC) tháng 9/2013 tại Trung Quốc, và khẳng định hai bên cần thúc đẩy hơn nữa các nỗ lực hướng tới COC. Kết thúc hội nghị, các nhà lãnh đạo ASEAN - Trung Quốc đã thông qua Tuyên bố chung kỷ niệm 10 năm đối tác chiến lược ASEAN - Trung Quốc.
Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, Việt Nam và các nước ASEAN đánh giá cao chính sách nhất quán của Trung Quốc xây dựng láng giềng tốt đẹp và quan hệ hữu nghị với ASEAN, coi ASEAN là ưu tiên trong chính sách đối ngoại; hỗ trợ ASEAN xây dựng cộng đồng, triển khai liên kết, kết nối, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực.
Để mở rộng và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Trung Quốc, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã chia sẻ một số định hướng hợp tác chính như: thúc đẩy hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược ASEAN - Trung Quốc lên tầm cao mới, đóng góp thiết thực vào hòa bình, ổn định, hợp tác và thịnh vượng ở khu vực; đồng thời cần thúc đẩy giao lưu văn hóa và nhân dân nhằm tăng cường nhận thức và sự ủng hộ của người dân về tầm quan trọng của quan hệ đối tác chiến lược ASEAN - Trung Quốc. Tăng cường hợp tác kết nối giữa ASEAN và Trung Quốc, nhất là kết nối về hạ tầng cơ sở. ASEAN hoan nghênh Trung Quốc lập Ủy ban điều phối kết nối làm đầu mối hợp tác với ASEAN cũng như lập các quỹ hợp tác ASEAN - Trung Quốc, trong đó có việc hỗ trợ các dự án hợp tác kết nối… Bên cạnh đó, hai bên tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư thông qua phát huy tối đa vai trò và hiệu quả của các cơ chế hiện có, đồng thời xây dựng một cấu trúc khu vực thuận lợi cho hòa bình, ổn định, và phát triển ở Đông Á, với ASEAN đóng vai trò trung tâm.
Theo Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, ASEAN và Trung Quốc chia sẻ nguyện vọng và lợi ích chung trong việc duy trì hòa bình và ổn định, an ninh và an toàn hàng hải ở biển Đông, giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế và Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982, thực hiện đầy đủ DOC và sớm tiến tới COC. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh: “ASEAN coi trọng và cho rằng việc sớm xây dựng COC mang tính tổng thể và ràng buộc sẽ đóng góp quan trọng vào việc đảm bảo tốt hơn hòa bình, an ninh và an toàn hàng hải ở khu vực”. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng bày tỏ tin tưởng với quyết tâm chính trị và thành quả đã đạt được, quan hệ đối tác chiến lược ASEAN - Trung Quốc sẽ tiếp tục phát triển sâu, rộng và thực chất, đóng góp tích cực vào hòa bình, ổn định và phát triển chung ở khu vực.
Theo TTXVN