Cùng với sự phát triển của đất nước, tư tưởng chỉ đạo của Đảng về vấn đề dân tộc luôn được bổ sung, phát triển, cụ thể hóa, phù hợp với thực tiễn khách quan. Từ cơ sở các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đã tập trung triển khai trong thực tế, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS), giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa riêng của các dân tộc.
Lợi dụng vấn đề dân tộc để chia rẽ khối đại đoàn kết
Ngày 12/3/2003, tại Hội nghị Trung ương 7 khóa IX, Ban Chấp hành Trung ương đã ban hành Nghị quyết 24-NQ/TW về công tác dân tộc. Ngày 30/10/2019, Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận 65-KT/TW về tiếp tục thực hiện Nghị quyết 24-NQ/TW. Ngày 14/1/2011, Chính phủ đã ban hành Nghị định 05/2011/NĐ-CP về công tác dân tộc. Tính từ năm 2000 đến nay, Nhà nước ta đã ban hành hàng trăm chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi. Trong đó có một số chính sách trọng tâm, điển hình như: Chương trình 143 về xóa đói, giảm nghèo và tạo việc làm giai đoạn 2001-2005; Chương trình 135 về phát triển kinh tế - xã hội tại các xã đặc biệt khó khăn miền núi và vùng sâu, vùng xa; Chương trình 134 về một số chính sách hỗ trợ đất sản xuất, đất ở, nhà ở và nước sinh hoạt cho hộ đồng bào DTTS nghèo, đời sống khó khăn.
Từ cơ sở các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đã tập trung triển khai trong thực tế, làm giảm dần khoảng cách về trình độ dân trí, mức sống giữa các dân tộc trong lãnh thổ Việt Nam, đặc biệt là nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào DTTS, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa riêng của các dân tộc. Trên thực tế, nhiều chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đã và đang đi vào cuộc sống, mang lại sự bình đẳng, quyền và lợi ích hợp pháp trong việc thực hiện chính sách đại đoàn kết các dân tộc, tương trợ, tương thân, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ, phát triển giữa các dân tộc cùng sinh sống trên lãnh thổ Việt Nam.
Đến nay, nhìn chung, đời sống của đồng bào DTTS đã dần được cải thiện, ngày càng phát triển, cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông tại các khu vực miền núi, vùng đồng bào DTTS ngày càng hoàn thiện, thông suốt từ tỉnh đến huyện, xã, thôn, buôn. Tỉ lệ hộ nghèo trong vùng đồng bào DTTS giảm, đại đa số đồng bào DTTS đã tiếp cận được với giáo dục, y tế công cộng, các dịch vụ thiết yếu, đặc biệt là internet, điện thoại thông minh. Nhiều hộ đồng bào DTTS đã thoát nghèo, vươn lên làm giàu, phát triển kinh tế. Đời sống văn hóa, tinh thần, nhất là đời sống tôn giáo, tín ngưỡng của đồng bào DTTS ngày càng phong phú, đa dạng, nhiều cơ sở thờ tự của Phật giáo, Công giáo, Tin Lành... được xây dựng tại các buôn làng trong vùng đồng bào DTTS. Nhiều con em người đồng bào DTTS có trình độ đại học, có học hàm, học vị, giữ một số trọng trách trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị xã hội.
Tuy nhiên, nhìn nhận một cách khách quan, bên cạnh những kết quả đạt được, những chủ trương, chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước khi áp dụng vào đời sống vẫn còn một số bất cập, hạn chế như: Một số hệ thống chính sách còn dàn trải, chồng chéo, nhiều nội dung chưa rõ ràng, chưa có trọng tâm, trọng điểm; khả năng hiện thực hóa một số chính sách gặp nhiều khó khăn do thiếu nguồn lực, chưa phát huy tối đa thế mạnh của từng địa phương... Chính những hạn chế, yếu kém này đã tạo lý do cho các thế lực thù địch lợi dụng để khoét sâu, xuyên tạc, gây xung đột, mâu thuẫn trong nội bộ đồng bào các dân tộc, từ đó đẩy lên cao trào, tạo cớ can thiệp vào những vấn đề nội bộ về chính trị - xã hội ở nước ta. Song, với quyết tâm chính trị, Đảng, Nhà nước ta kiên quyết đấu tranh không khoan nhượng với những kẻ có mưu đồ lợi dụng vấn đề dân tộc để kích động tư tưởng kỳ thị, chia rẽ đoàn kết dân tộc hoặc lợi dụng vấn đề dân tộc để gây bất ổn về chính trị - xã hội, đi ngược lại với lợi ích quốc gia, dân tộc Việt Nam.
Giải pháp phòng ngừa, đấu tranh
Thời gian tới, các thế lực thù địch vẫn sẽ tiếp tục lợi dụng vấn đề dân tộc với nhiều phương thức, thủ đoạn phức tạp, tinh vi, thâm độc hòng “diễn biến hòa bình” đối với nước ta. Do vậy, cần phải có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong việc triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp phòng ngừa, đấu tranh với các quan điểm, thông tin sai trái, thù địch trên lĩnh vực dân tộc. Trong đó cần tập trung vào một số giải pháp trọng tâm sau:
Một là, tiếp tục phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối, toàn diện của Đảng trong công tác bảo đảm quyền của đồng bào các DTTS và đấu tranh, ngăn chặn các hoạt động lợi dụng vấn đề dân tộc để chống phá Đảng, Nhà nước. Tiếp tục thực hiện hiệu quả các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo nhằm góp phần bảo đảm ngày càng tốt hơn quyền và lợi ích chính đáng của đồng bào các DTTS, vùng sâu, vùng xa.
Hai là, tiếp tục tăng cường tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân về âm mưu, phương thức, thủ đoạn của các thế lực thù địch, phản động lợi dụng vấn đề dân tộc để “diễn biến hòa bình” đối với cách mạng nước ta. Qua đó nâng cao tinh thần cảnh giác, không nghe theo kẻ xấu, không bị kẻ địch lợi dụng, tự giác thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về vấn đề dân tộc. Tiếp tục khơi dậy và phát huy truyền thống đoàn kết, bình đẳng, tương trợ giúp đỡ nhau cùng phát triển giữa các dân tộc trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.
Ba là, không ngừng xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, mở rộng, đa dạng hóa các hình thức tập hợp Nhân dân, góp phần làm cho mối liên hệ giữa Đảng, Nhà nước với đồng bào các DTTS ngày càng khăng khít. Tiếp tục phát huy và thực hiện đồng bộ, triệt để dân chủ ở các vùng đồng bào DTTS, vùng sâu, vùng xa. Đề cao tinh thần dân tộc và tôn trọng những điểm khác biệt của các DTTS không trái với lợi ích chung của đất nước. Kiên quyết chống tư tưởng kỳ thị, chia rẽ dân tộc, tôn giáo, tư tưởng dân tộc hẹp hòi, cực đoan hoặc mặc cảm, tự ti dân tộc.
Bốn là, không ngừng chăm lo xây dựng, củng cố, kiện toàn hệ thống chính trị ở các địa bàn vùng DTTS, vùng sâu, vùng xa. Tiếp tục khơi dậy ý thức tự lực, tự cường của đồng bào các DTTS đi đôi với việc thực hiện hiệu quả các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao trình độ dân trí, văn hóa, xóa đói, giảm nghèo; rà soát, sửa đổi, ban hành các chính sách đặc thù tại các vùng đồng bào DTTS trọng điểm, có ý nghĩa chiến lược về quốc phòng, an ninh.
Năm là, kịp thời phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn, xử lý nghiêm minh theo quy định pháp luật đối với các hoạt động lợi dụng vấn đề dân tộc để phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân, kích động biểu tình, bạo loạn, khủng bố, phá rối an ninh, chống phá Đảng, Nhà nước. Giải quyết kịp thời, triệt để các điểm nóng, các vụ việc phức tạp xảy ra trong vùng đồng bào các DTTS ngay từ cơ sở, không để kéo dài, lây lan, vượt cấp.
Sáu là, tiếp tục đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền về các chủ trương, chính sách, thành tựu của Đảng và Nhà nước ta đã đạt được trong việc bảo đảm quyền con người ở Việt Nam, trong đó có quyền của đồng bào các DTTS, làm cho cộng đồng quốc tế, kiều bào ta ở nước ngoài hiểu đúng các quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và thành tựu đã đạt được trong thực hiện chính sách dân tộc, góp phần đấu tranh, phản bác có hiệu quả với các quan điểm, thông tin sai trái, thù địch.
TRẦN QUANG
