Bài cuối: Phát huy vai trò chủ thể của nông dân

Cùng với diện mạo mới khang trang, hiện đại cho nông thôn, những năm qua các cấp, các ngành và các địa phương xác định việc nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người nông dân là nhiệm vụ quan trọng. Từ đó đã chú trọng khơi dậy, phát huy vai trò chủ thể đích thực của nông dân, từng bước thu hẹp khoảng cách về mức sống giữa thành thị và nông thôn.

Chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành Nông nghiệp gắn với xây dựng NTM ngày càng phát triển theo hướng tích cực, chiều sâu và hiệu quả; được đông đảo cán bộ, đảng viên, nhân dân, trực tiếp là người nông dân với vai trò chủ thể đã hưởng ứng, tích cực tham gia, góp phần giúp diện mạo nông thôn ngày càng đổi mới.

Anh Trương Quốc Tạo vui mừng với thành quả thu hoạch năm đầu tiên. Ảnh: THU THỦY

Mạnh dạn chuyển đổi cây trồng, cách thức sản xuất

Trước năm 2016, vùng đất thuộc thôn Nam Giang (xã Sơn Giang, huyện Sông Hinh) trồng chủ yếu các loại cây ngắn ngày như: sắn, bắp, mè… lợi nhuận thấp, chưa phù hợp với việc chuyển đổi cây trồng ở một số tiêu chí, chủ trương xây dựng NTM. Anh Trương Quốc Tạo (SN 1988, quê xã Hòa Bình 1, huyện Tây Hòa) đã tiến hành kiểm tra, nghiên cứu về khí hậu, thổ nhưỡng khu vực này, cho thấy phù hợp với cây có múi. Từ đó, anh Tạo đi học tập các mô hình trồng cây có múi ở một số địa phương trong và ngoài tỉnh rồi trồng 6ha gồm cam sành, cam xoàn, bưởi da xanh và chanh; mít thái 1.800 gốc được trồng xen vào cam, bưởi. Năm 2020 là năm đầu tiên anh thu hoạch sau 4 năm trồng, năng suất cam khoảng 8-10 tấn/ha; chất lượng trái được kiểm nghiệm đạt tiêu chuẩn theo quy định của Việt Nam để cung cấp vào siêu thị. Sau anh Tạo, các hộ xung quanh đã trồng liền canh với nhau với tổng diện tích khoảng 20ha các loại cây trái trên. Hiện tại đầu ra của vườn cung cấp cho các siêu thị ở Tuy Hòa, một số điểm thu mua trong và ngoài tỉnh, bán lẻ. Anh Tạo đã thành lập hộ kinh doanh cá thể để thuận lợi trong mua bán trái cây; đang phối hợp với một số thành viên thành lập HTX mua bán trong lĩnh vực này để thuận lợi trong việc cung ứng đầu vào, đầu ra.

Anh Dương Phú Hiếu (TP Tuy Hòa) chọn mô hình trồng dưa lưới trong nhà màng tại thôn Tịnh Thọ (xã Sơn Thành Tây, huyện Tây Hòa) mang lại hiệu quả kinh tế cao. Theo người thanh niên sinh năm 1992 này, việc trồng dưa lưới trong nhà màng có thể trồng bất kỳ thời gian nào mà không phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên. Bên cạnh đó, nhà màng giúp ngăn côn trùng xâm nhập, giảm chi phí do ít sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, đảm bảo sản phẩm sạch và bảo vệ sức khỏe người trồng lẫn người tiêu dùng. Theo ông Nguyễn Dũng, Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Tây Hòa, mô hình này đã góp phần tạo điều kiện cho người dân địa phương tiếp cận kỹ thuật công nghệ tiên tiến, tạo ra sản phẩm sạch, an toàn cho người tiêu dùng. Huyện đang hỗ trợ xây dựng nhãn hiệu cho sản phẩm dưa lưới, đồng thời xem đây là mô hình điểm để người dân học hỏi, làm theo.

Bà Nguyễn Thị Lan, Chủ tịch Hội Nông dân xã Bình Kiến, cho biết: Trước đây, nông dân Bình Kiến chủ yếu sản xuất lúa, hoa màu và chăn nuôi nhỏ. Sau đó, một số hộ bắt đầu khai thác vùng cát để trồng hoa, cây kiểng. Nhờ các lớp tập huấn, nông dân “vỡ” ra nhiều điều, từ kỹ thuật làm giống, bón phân, trừ sâu đến tạo dáng sản phẩm cây kiểng phù hợp yêu cầu thị trường. Rất nhiều gia đình trở nên khá giả nhờ nghề trồng kinh doanh hoa, cây kiểng, thậm chí có hộ đạt doanh thu tiền tỉ, là nòng cốt trong phong trào nông dân sản xuất - kinh doanh giỏi tại địa phương.

Theo ông Nguyễn Trọng Tùng, Giám đốc Sở NN-PTNT, với vai trò là chủ thể, trong suốt 10 năm thực hiện chương trình xây dựng NTM, người nông dân đã tiên phong, chủ động, tích cực và sáng tạo. Nổi trội nhất trong công cuộc này là người nông dân đã chủ động “thay đổi mình”, chuyển đổi và sáng tạo các phương thức sản xuất, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất để nâng cao giá trị kinh tế cho nông sản.

Phát huy vai trò của Hội Nông dân

Trong công cuộc xây dựng NTM hiện nay, các cấp Hội Nông dân đang hướng tới xây dựng hình mẫu người nông dân mới.

Theo ông Phan Đại Thắng, Phó Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh, nông dân Phú Yên chiếm hơn 70% dân số. Việc xây dựng hình mẫu người nông dân mới là cần thiết, rất phù hợp trong giai đoạn hiện nay nhằm tôn vinh những nông dân hiện đại, dám nghĩ dám làm, từng bước hoàn thiện mình, đóng góp sức mình vào công cuộc phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương. “Xây dựng hình mẫu người nông dân thế hệ mới nhưng phải giữ gìn những phẩm chất cao đẹp như: Lòng yêu nước; lòng nhân ái vị tha, hòa hiếu, khoan dung; tình làng nghĩa xóm; truyền thống đoàn kết, yêu thương giúp đỡ lẫn nhau, cần cù, chịu khó… của người nông dân và giai cấp nông dân luôn được phát huy, tiếp nối trong công cuộc đẩy mạnh CNH, HĐH nông thôn hiện nay. Đảng, Nhà nước có chủ trương, chính sách, có điều kiện hỗ trợ trong xây dựng NTM, nên cần xây dựng con người mới để đáp ứng nhiệm vụ”, ông Thắng cho hay.

Muốn như vậy, thứ nhất, Hội Nông dân các cấp chủ động, tích cực tham gia và phối hợp chặt chẽ với cấp chính quyền để hoạch định các cơ chế chính sách về phát triển nguồn nhân lực nông nghiệp, nông thôn chất lượng cao bằng việc đẩy mạnh công tác tập huấn đào tạo nghề cho nông dân. Thứ hai, tập trung làm tốt công tác tuyên truyền, vận động các doanh nghiệp cùng Nhà nước đầu tư cơ cấu lại ngành Nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn, gắn các đơn vị sản xuất nông nghiệp theo hướng phát triển công nghiệp chế biến và thương mại dịch vụ. Cùng với đó, tổ chức vận động và hỗ trợ người nông dân tham gia xây dựng các tổ hợp tác, hợp tác xã để tăng cường năng lực liên kết, nâng cao sức cạnh tranh và thu nhập của hộ nông dân.

Đồng thời đẩy mạnh các hoạt động dịch vụ dạy nghề, tư vấn hỗ trợ nông dân phát triển sản xuất, nâng cao đời sống và phát triển nông nghiệp, nông thôn theo hướng CNH, HĐH. Thông qua đó, giúp nông dân tiếp cận và khai thác có hiệu quả các chính sách đầu tư cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn và huy động tối đa các nguồn vốn, KH-CN mới, góp phần gia tăng giá trị sản phẩm và khả năng cạnh tranh trong quá trình phát triển một nền nông nghiệp hiện đại, bền vững. Khuyến khích và tạo điều kiện cho nông dân tích cực tham gia các phong trào và các cuộc vận động, nhằm nâng cao trách nhiệm và năng lực thụ hưởng quyền lợi của nông dân. 

THU THỦY - TUYẾT HƯƠNG - NGỌC HÂN