Vũng Rô nằm dưới chân đèo Cả, là một địa chỉ bí mật tiếp nhận vũ khí, hàng hóa từ miền Bắc chuyển vào Phú Yên và miền Nam qua những chuyến tàu Không số lịch sử trong hai năm 1964-1965. Từ một địa chỉ đỏ trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, ngày nay, vịnh Vũng Rô đang vươn mình thức giấc, trở thành địa danh lịch sử, văn hóa và du lịch tiêu biểu của Phú Yên.
Giữa mùa hè năm nay, chúng tôi về Vũng Rô, trong cái nắng, cái gió mùa nam non ngoan hiền. Sáng sớm mai, sóng biển vỗ rì rào hôn nhẹ lên bãi cát trắng mịn màng uốn lượn theo chân đồi dương. Chiều về, từng đàn chim biển chao liệng bay về trú ngụ trên triền hòn Nưa, hòn Yến, bãi Chân Trâu. Các bến bãi Vũng Rô rộn rã tiếng cười, tiếng nói của các ngư dân dưới bến, trên bờ vui mừng ra khơi về tôm, cá đầy khoang…
Vũng Rô có diện tích mặt nước khoảng 1.640ha, độ sâu trung bình từ 14-19m, có thể tiếp nhận các tàu trọng tải trên 5.000 tấn, được các dãy núi Đèo Cả, Đá Bia, Hòn Bà che chắn cả 3 hướng bắc, đông và tây. Trong vịnh có nhiều bãi nhỏ gồm bãi Lách, bãi Mù U, bãi Ngà, bãi Chùa, bãi Chân Trâu, bãi Hồ, bãi Bàng, bãi Lau, bãi Nhãn. Phía nam là hòn Nưa cao 105m như một pháo đài đứng gác. Giữa khơi, hòn Nưa giống như con khủng long nằm tắm nắng trên mặt biển; đằng đông, đằng tây là những ghềnh đá cao đã “chung thủy” với sóng gió hàng triệu năm. Các gộp đá như những hiệp sĩ đầy kiêu hãnh đứng giữa đại dương mông mênh. Dưới chân hòn Nưa có bãi cát trải dài trắng mịn màng, cùng với bãi lau đong đưa trong gió nam non đầy thơ mộng. Qua hàng trăm bậc bê tông, trạm đèn biển trên đỉnh hòn Nưa được xây dựng năm 2002, là trạm báo định hướng và xác định hướng ra, vào cảng Vũng Rô, giúp tàu thuyền hoạt động trong vùng biển Phú Yên, Khánh Hòa. Đứng dưới trạm đèn biển cao 10m, chúng tôi phóng tầm mắt về hướng nam quan sát rất rõ vịnh Đại Lãnh, đèo Cổ Mã, vịnh Vân Phong (Khánh Hòa). Hòn Nưa là một danh thắng trong quần thể du lịch ở Vũng Rô đầy kỳ thú, quyến rũ trước vẻ đẹp thiên nhiên mà đất trời ban tặng.
Theo quốc lộ 1 từ Nam ra Bắc đi trên đèo Cả, du khách sẽ được chiêm ngưỡng Vũng Rô đẹp như tranh họa đồ. Với phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ và thơ mộng, từ thuở xưa, Vũng Rô đã được liệt vào hàng danh thắng của nước nhà, làm say đắm lòng người. Phía bắc Vũng Rô hơn 1km là mũi Điện, điểm đón bình minh đầu tiên trên đất liền Việt Nam. Ông Nguyễn Văn Ngời, người lái ca nô đưa chúng vượt qua hơn 5km đường biển trên vịnh Vũng Rô để ra đảo Hòn Nưa, cho biết: “Vũng Rô có các loại hình du lịch: tắm biển, câu cá, leo núi… Ngoài ra, khách du lịch cũng có thể gặp gỡ chuyện trò với các chủ bè nuôi tôm, cá trong vịnh. Hiện nay, nhiều ngư dân làm kinh tế biển bằng phương thức này”.
Ra Hòn Nưa, chúng tôi được anh Mười Lượng, người nuôi cá, tôm thả bè ở đây, chiêu đãi các món ngon của biển Vũng Rô, nào là tôm, cá, cua, mực, ốc… Trong đó, tôi thích nhất là món tôm hùm nướng muối ớt và cá mú nấu canh chua với lá giang, hai món này được chế biến đơn giản nhưng có cả hương vị của biển lẫn núi rừng. Anh Mười Lượng cho biết: “Tại Vũng Rô hiện nay có nhiều dịch vụ ăn uống, giá cả phải chăng nên rất thuận lợi cho khách du khách từ xa đến”.
Chúng tôi về Vũng Rô một điều lý thú được nghe ông Phan Vỡ năm nay trên 80 tuổi kể chuyện biển bằng thể loại ca dao: “Mũi Nạy ăn cạnh nằm kề/ Giáp mặt trông về ló dạng bãi Môn/ Mũi Điện băng qua Mò O/ Nồm, Nam, Bấc chướng ghé vô phương nào?/ Hòn Nưa chân thấp chân cao/ Bẻ lái xen vào bãi vỗ sóng nhanh”. Và còn được nghe ông Trương Đại Dương, Trưởng thôn Vũng Rô, cho biết về phong tục ra khơi của ngư dân nơi đây: “Sau Tết Nguyên đán, bà con chọn ngày lành mở biển. Trước khi xuất bến, họ làm lễ cúng biển, lễ vật gồm: hương, đèn, trà, rượu, trầu cau, xôi, chè… Họ nguyện cầu biển lặng gió yên, cho con tàu nhanh luớt sóng, cầu mong biển chiều lòng người để tôm cá đầy khoang”.
Vũng Rô hôm nay hội đủ điều kiện thuận lợi để phát triển thành một điểm đến đầy lý thú, ghi dấu ấn khó quên trong lòng du khách trong và ngoài nước.
TRẦN LÊ KHA
