Những ngày này đang bước vào cao điểm của mùa khai thác thủy sản. Thời tiết thuận lợi, hàng trăm ngư dân hành nghề câu cá ngừ đại dương của TP Tuy Hòa cho tàu xuất bến vươn khơi với hy vọng chuyến biển trở về no cá, có thu nhập cao để kích thích anh em lao động yên tâm bám biển làm ăn.

Bến cảng Đông Tác những ngày này luôn trong không khí khẩn trương, nhộn nhịp. Chen giữa một vài con tàu vừa cập bờ, mở hầm bán cá là hàng chục chiếc tàu đang tiếp nhận dầu, đá, lương thực, thực phẩm để xuất bến ra khơi. Tiếng động cơ của máy xay đá, máy bơm dầu, máy bơm nước vang động khắp bến cảng.

Nhộn nhịp mùa biển

Ngư dân Lê Tấn Hồng, chủ tàu cá PY 95067TS ở phường Phú Đông, vừa chỉ huy số lao động của mình chuyển đá ướp lạnh lên tàu, vừa bộc bạch: “Mỗi chuyến biển phí tổn từ 110-140 triệu đồng. Tàu đánh bắt cá ngừ đại dương ra khơi về phải có ít nhất 1,5 tấn thì mới có lãi. Vậy nên, để có dư chia cho anh em, tàu ra khơi không chỉ cần đảm bảo đầy đủ trang thiết bị hiện đại mà thuyền trưởng phải vững vàng, nhiều kinh nghiệm, nhạy bén với nghề”.

Ông Hồng cũng cho biết, gia đình ông có hai phương tiện, một chiếc giao cho con trai, một chiếc giao đứa cháu cầm lái, cả hai đã hơn 5 năm vận hành tàu ra biển đánh bắt. Riêng ông ở nhà làm tổng chỉ huy, theo dõi và điều hành.

Từ kinh nghiệm sóng nước được ông Hồng truyền lại và với sự nhạy bén của mình, hai thuyền trưởng lèo lái phương tiện đi khai thác khá hiệu quả. Bên cạnh đó, nhờ được sở hữu những thiết bị hiện đại như máy gây tê, hầm cấp đông nên cá các tàu đưa về luôn có phẩm cấp cao, được thu mua với mức giá ổn định.

“Chuyến biển vừa rồi, thời tiết thuận lợi, sóng yên biển lặng, nắng ấm, đoán biết có nhiều luồng cá ngừ chạy nên hai tàu tranh thủ bám biển, đi luôn hai trăng (2 tháng). Nhờ vậy, tàu về bờ có khoản tiền kha khá chia cho thuyền viên, anh em rất phấn khởi”, ông Hồng chia sẻ. Cũng theo ông Hồng, tàu cá về bến, sau khi cân cá, các bạn thuyền nghỉ ngơi chừng ba ngày, sau đó tiếp tục ra khơi.

Trung úy Nguyễn Duy Linh, Trạm trưởng Trạm Kiểm soát Đà Rằng, BĐBP Phú Yên cho biết, từ đầu năm đến nay, cảng Đông Tác đã có 275 tàu xuất bến và đón 425 tàu cá nhập bến, tổng sản lượng cá đưa về hơn 2.200 tấn. Có nhiều tàu của ngư dân trúng cá ngừ đại dương, cá lưới chuồn, nhiều nhất là chuyến về bờ sau Tết.

Cá ngừ đại dương hiện có giá 100.000 đồng/kg, thấp hơn năm trước 20.000/kg. Thêm nữa, việc phân cấp sản phẩm rất gắt gao, ngư dân lãi không nhiều nhưng nhờ sản lượng khá nên chủ tàu và lao động đều có thu nhập. Ngoài khoản tiền nhận của chuyến biển, một số lao động còn tranh thủ lúc rảnh đánh bắt thêm các loại mực, cá khác nên thu nhập vẫn đảm bảo từ 7-10 triệu đồng/chuyến biển, đủ để lo cho cuộc sống gia đình anh em. Vì vậy, sau khi về bờ, ngư dân tranh thủ nghỉ vài ba ngày để xả hơi, rồi trở ra biển làm ăn ngay.

Đồng hành cùng ngư dân

Trước sự tất bật của các gia đình ngư dân vào ra trình báo việc chuẩn bị xuất bến, trụ sở làm việc của Trạm Kiểm soát Biên phòng Đà Rằng tại bến cảng Đông Tác cũng rộn ràng hơn. Trung úy Nguyễn Duy Linh cùng thiếu tá Mai Văn Dũng liên tục lên xuống bến tàu kiểm tra, nhắc nhở bà con. Khởi động mùa biển mới cũng là lúc máy điện đàm của trạm liên hồi hoạt động. Qua sóng đàm thoại, từ các tàu, ngư dân gọi về trạm kể chuyện làm ăn, thông tin tình hình trên biển. Những tàu chuẩn bị vào bờ sau chuyến đánh bắt cũng điện báo trước cho lực lượng chức năng trước khi cập bến.

Đứng trước cảng cá Đông Tác giữa mùa biển năm nay, chúng tôi thực sự phấn khởi bởi cảm nhận được những chuyển biến tích cực từ cung cách làm ăn đến ý thức tuân thủ luật pháp của bà con ngư dân. Nhất là việc thực hiện nghiêm túc các quy định hành nghề trên biển theo khuyến nghị của Ủy ban Châu âu (EU).

Khi tàu cá của ngư dân Nguyễn Văn Bé từ phía cửa biển tiến vào cập bờ, tổ công tác liên ngành tại cảng gồm Thanh tra Chi cục Thủy sản, Ban quản lý Cảng cá và Trạm Kiểm soát Biên phòng Đà Rằng đã có mặt. Sổ hành trình chuyến biển và nhật ký khai thác được anh em tàu cá nhanh chóng trình cho lực lượng chức năng để thực hiện kiểm tra, giám sát.

Theo anh Bé, tổ liên ngành sẽ rà soát, giám sát hành trình chuyến biển, nhật ký khai thác, việc đánh dấu tàu cá và thiết bị an toàn hàng hải. Nhiều lần được BĐBP tuyên truyền, ngư dân đã nắm bắt các chế tài xử phạt của lực lượng chức năng. Nếu trước đây, ngư dân ra biển thường cố tình tắt thiết bị thông tin liên lạc để đi khai thác trái phép thì hiện nay không ai dám qua mặt các cơ quan chức năng như vậy.

Ông Trần Đi, Tổ trưởng Tổ Trật tự an toàn Đông Tác cho biết: Hơn một năm qua, các tàu đánh bắt xa bờ ở địa phương đều cập nhật thông tin, ghi nhật ký đầy đủ. Không có tình trạng tàu cá của ngư dân Phú Yên xâm phạm vùng biển nước ngoài. Ngư dân chúng tôi thấy rằng việc thực hiện các quy định pháp luật không chỉ là trách nhiệm mà còn gắn với quyền lợi của chính mình. Trước hết, sản phẩm đưa về đã có chứng nhận nguồn khai thác hợp pháp nên luôn giữ giá bán tốt và ổn định.

Chia sẻ niềm vui về những chuyển biến tích cực trong việc tuân thủ luật pháp của ngư dân, đại tá Nguyễn Văn Minh, Chỉ huy trưởng BĐBP Phú Yên cũng cho biết, cùng với công tác tuyên truyền, vận động, tiếp tục tạo chuyển biến mạnh mẽ trong ngư dân về ý thức tôn trọng và chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về khai thác hải sản trên biển, BĐBP Phú Yên khuyến khích ngư dân ra biển theo tổ đội, vừa hỗ trợ nhau làm ăn hiệu quả, vừa nhắc nhở nhau chấp hành đúng quy định về khai thác hải sản trên biển; ghi chép nhật ký khai thác đầy đủ, không khai thác ngoài phạm vi vùng biển Việt Nam. Tất cả tàu cá trước khi làm thủ tục xuất bến đều được đồn, trạm kiểm soát biên phòng yêu cầu ký cam kết tuân thủ luật pháp khi hành nghề trên biển.

Năm 2020, tỉnh tiếp tục triển khai các chính sách hỗ trợ ngư dân bám biển và có giải pháp để tháo gỡ một số khó khăn mà ngư dân đang gặp phải. Mục tiêu của Phú Yên năm nay là sản lượng khai thác thủy sản khoảng 55.000 tấn, trong đó cá ngừ đại dương khoảng 4.500 tấn. Đểđạt được mục tiêu này, tỉnh tiếp tục triển khai các chính sách phát triển thủy sản theo hướng bền vững, gắn với bảo vệ chủ quyền, an ninh vùng biển đảo của Tổ quốc. Tỉnh khuyến khích ngư dân đầu tư các trang thiết bị hỗ trợ khai thác với công nghệ hiện đại, từng bước đổi mới công nghệ khai thác và bảo quản sản phẩm sau khai thác nhằm gia tăng giá trị cho sản phẩm.

PHƯƠNG OANH