Ở nơi đầu sóng ngọn gió, muối mặn quanh năm táp rát mặt người, những mầm xanh vẫn vươn mình nơi hải đảo, dâng tặng cho người lính quả ngọt, rau tươi. Lính đảo học được cách mà các loài cây phong ba, bão táp, bàng vuông… đã vươn mình phát triển mãnh liệt để tôi rèn ý chí của bản thân.
RAU XANH
Trên các chuyến tàu tiếp lương thực ra các đảo xa bờ thuộc huyện đảo Trường Sa (tỉnh Khánh Hòa) bao giờ cũng đầy ắp nguồn thực phẩm giàu đạm nhưng rất ít rau củ quả. Đơn giản bởi vì đây là nguồn thực phẩm dễ hư hỏng khi vận chuyển dài ngày. Nhưng không phải vì thế mà quân dân trên quần đảo Trường Sa lại thiếu rau xanh.
Đoàn phóng viên chúng tôi đi cùng lãnh đạo Vùng 4 Hải quân (Bộ Tư lệnh Hải quân Việt Nam) thăm và tặng quà tết quân dân nơi đảo xa. Từ đảo chìm Đá Tây đến các đảo nổi như Trường Sa Đông, Trường Sa Lớn…, đến nơi nào đoàn cũng được các chiến sĩ thết đãi tiệc thịnh tình. Nếu như trên bờ, đĩa rau thường nhỏ gọn thì trên đảo đĩa rau to bằng cái mâm. Trong cái mâm rau bao giờ cũng có 2 loại thực phẩm là giá đỗ và rau mầm do các chiến sĩ tự trồng. Đây là mâm rau sống đặc trưng của lính đảo Trường Sa.
Thật là thiếu sót nếu tôi không nói về việc mình được thưởng thức món lá tra non. Tôi bỗng nhớ tới anh Trần Văn Miên (quê Bình Thuận), một chiến sĩ trẻ trên đảo Trường Sa Đông, đã nhanh nhảu nói rằng: “Lá tra non có màu tím ngắt có thể dùng để ăn như rau sống. Chúng em còn bứt lá tra non nhấm nháp với chút rượu đế. Cái vị chát, mặn và hơi đắng của lá tra non có thể không quen với người lần đầu thưởng thức nhưng là đặc sản đối với lính đảo”.
Những cư dân đất liền như tôi cũng chẳng có gì lấy làm ngạc nhiên khi lính đảo mang quả đu đủ làm quà giải khát biếu chúng tôi. Ở các đảo nổi, đu đủ được trồng khắp nơi, quả mọc trĩu nặng, vắt thành một dải, dài gần sát đất. Cây đu đủ ở đây trông không yếu ớt như cây đu đủ trên đất liền. Mỗi cây đều mọc thêm vài ba nhánh, mỗi nhánh đều ra quả sum suê.
Thượng tá Nguyễn Văn Trung (đảo Trường Sa Lớn) cho biết: “Các nhà khoa học đã nghiên cứu kỹ chất đất ở quần đảo Trường Sa và lai tạo ra các giống cây có thể chịu đựng được sự khắc nghiệt của thời tiết. Đu đủ không thể vì một cơn bão mà tróc gốc, không vì gãy thân mà chết cây. Ngoài đu đủ là chúa các loài cây ăn trái trên đảo thì các đảo nổi cũng trồng được chuối và dừa. Cũng nhờ thế mà anh em có thể tăng gia không sợ thiếu rau, quả để ăn”.
KIÊN CƯỜNG CÂY PHONG BA, BÃO TÁP
Đứng trên bờ cảm nhận vẻ “dữ dằn” của từng cơn sóng, gió nơi hải đảo, tôi càng khâm phục những loài cây có thể phát triển tốt nơi đây. Nhìn hàng cây bão táp sinh sôi nảy nở, đan xen, kết chặt, che chắn cho hòn đảo khỏi những trận cuồng phong, bão cát thì mới thấu hết sức mạnh kiên cường của loài cây này. Nói tới cây bão táp thì phải nói tới loài cây phong ba. Khác với loài bão táp thân bụi mềm, loài phong ba thân gỗ thấp, tán rộng, cành nhánh mọc tua tủa nhưng vững chắc, hoa trắng nở thành chùm, dáng dấp phong trần rất đẹp nên được ưu tiên trồng thành cây cảnh trước cổng các công trình công cộng và nhà ở trên các đảo. Chiến sĩ Lê Thanh Hưng (quê xã An Phú, TP Tuy Hòa) công tác trên đảo Trường Sa Lớn, cho biết: “Lính trẻ tụi em nhìn vào sức sống mãnh liệt của các loài cây trên đảo mà rèn luyện ý chí, nghị lực để vượt qua khó khăn nhằm hoàn thành nhiệm vụ nơi đầu sóng ngọn gió này”.
Trung tá Lương Xuân Giáp (đảo Trường Sa Lớn) cũng hào hứng kể cho tôi nghe thú chơi bonsai bàng vuông. Anh Giáp say mê kể về chậu bonsai bàng vuông đang vào những ngày nở hoa. Chậu bonsai bàng vuông này có thế đứng bạt phong, thách thức thiên nhiên giống như tính cách người chiến sĩ kiên cường nơi hải đảo. Hoa bàng vuông lúc nở căng nhuộm màu tím biếc, nở vào ban đêm mang vẻ đẹp kiêu kỳ, là chúa của các loài hoa trên đảo.
Anh Giáp cho biết thêm: “Khi ngắm một chậu bonsai bàng vuông, người chiến sĩ như nhân thêm nguồn năng lượng sống và cảm hứng thi ca. Bởi thế, các loài cây trên đảo vẫn là đề tài của nhiều nghệ sĩ trong mỗi chuyến ra thăm đảo”.
Từng loài cây mọc trên đảo đều góp phần làm “ngọt hóa” những bãi cát, san hô nơi đảo xa. Màu xanh dệt nên từ thảm thực vật nơi hải đảo mãi mãi là màu xanh hy vọng trong lòng người lính đảo. Chẳng thế mà nhiều chiến sĩ Hải quân đều nâng niu quả bàng vuông trong tay, yêu quý làm quà tặng cho người thân yêu nơi quê nhà.
DIỆU ANH
