Năm 2013, năm đầu tiên thực hiện việc thu phí sử dụng đường bộ đối với mô tô, ô tô theo Thông tư số 197/2012/TT-BTC. Báo Phú Yên đã phỏng vấn ông Võ Ngọc Kha, Phó giám đốc Sở GTVT xung quanh vấn đề này.
Thu phí đường bộ để có thêm nguồn kinh phí nâng cấp hệ thống giao thông đường bộ ngày càng tốt hơn - Ảnh: H.NHƯ
* Xin ông cho biết một số nội dung chủ yếu được quy định tại Thông tư 197/2012/TT-BTC?
- Nội dung chủ yếu của quy định này hướng dẫn về mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng đường bộ theo đầu phương tiện. Đối tượng chịu phí sử dụng đường bộ bao gồm: ô tô, máy kéo, rơ moóc, sơ mi rơ moóc được kéo bởi ô tô (gọi chung là ô tô) và mô tô hai bánh, mô tô ba bánh, xe gắn máy. Người nộp phí là chủ sở hữu hoặc người sử dụng phương tiện. Đối với ô tô đăng ký trong nước, việc thu phí sẽ giao cho các trung tâm đăng kiểm xe cơ giới thu trực tiếp theo đầu phương tiện khi tiến hành kiểm tra định kỳ về an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện giao thông cơ giới đường bộ. Với ô tô đăng ký nước ngoài tạm nhập lưu hành trên lãnh thổ Việt Nam sẽ giao các Trạm quản lý vận tải cửa khẩu thuộc các Sở GTVT thu khi phương tiện làm thủ tục nhập cảnh. Riêng với mô tô sẽ giao UBND các xã, phường, thị trấn thực hiện việc thu phí. Các trường hợp mô tô phát sinh trước ngày 1/1/2013 thì tháng 1/2013 thực hiện khai, nộp phí cả năm 2013. Nếu thời điểm phát sinh từ ngày 1/1 đến 30/6 hằng năm thì mức thu phí bằng một nửa mức thu phí cả năm. Xe máy phát sinh từ ngày 1/7 đến 31/12 hằng năm thì nộp phí vào tháng 1 năm sau và không phải nộp phí đối với thời gian còn lại của năm phát sinh. Đối với các chủ ô tô đang lưu hành thì chậm nhất là đến ngày 30/6/2013 phải đến trạm đăng kiểm nộp phí sử dụng đường bộ theo đầu phương tiện.
* Mục đích của việc thu phí sử dụng đường bộ là gì, thưa ông?
- Mục đích chính của việc áp dụng thu phí sử dụng đường bộ nhằm huy động nguồn tài chính có liên quan đến sử dụng đường bộ cùng với nguồn ngân sách Nhà nước để đáp ứng nhu cầu cho công tác quản lý, bảo trì hệ thống đường bộ ngày càng tăng. Mặt khác, việc thu phí sẽ góp phần nâng cao năng lực và hiệu quả của quản lý nhà nước trong công tác bảo trì đường bộ; nâng cao hiệu quả khai thác, sử dụng đường bộ, bảo đảm giao thông luôn an toàn, thông suốt. Thành lập quỹ bảo trì đường bộ có sự tham gia của người sử dụng đường trong quá trình quản lý quỹ (đại diện Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam) sẽ tạo ra sự giám sát, đưa ra các yêu cầu phù hợp trong quá trình khai thác, sử dụng đường; đồng thời tạo được sự đồng thuận và ủng hộ của công chúng trong đầu tư, bảo trì đường bộ. Người sử dụng đường bộ cũng là khách hàng hiểu được bản chất của vấn đề là: hệ thống đường bộ được bảo trì tốt sẽ làm giảm giá thành vận tải và như vậy sẽ đưa đến giảm giá thành sản phẩm cuối cùng; đồng thời cũng dần thay đổi quan niệm từ việc coi sử dụng đường bộ là đương nhiên, miễn phí sang quan niệm sử dụng đường bộ cũng được coi như sử dụng các dịch vụ công cộng khác như nước sạch, điện sinh hoạt, điện thoại. Người sử dụng đường bộ cần phải trả tiền để nhận được dịch vụ ngày càng tốt hơn.
* Việc áp dụng quy định này ở tỉnh ta được triển khai như thế nào?
- Trong điều kiện kinh tế khó khăn như hiện nay, việc áp dụng thu một loại phí mới đối với người dân tương đối khó, đặc biệt là ở các khu vực vùng sâu, vùng xa. Đây là năm đầu tiên và cũng là lần đầu chúng ta áp dụng quy định thu phí sử dụng đường bộ nên người dân vẫn chưa nắm bắt chủ trương của Chính phủ; mặt khác, công tác tuyên truyền vẫn chưa kịp thời. Chính vì thế, trong thời gian này, Sở GTVT sẽ tăng cường công tác tuyên truyền quy định này trên tất cả các phương tiện thông tin đại chúng để người dân nắm bắt và thực hiện. Đối với ô tô, việc thu phí sử dụng đường bộ sẽ thuận lợi hơn vì được thực hiện ở các trạm đăng kiểm.
Ở tỉnh ta hiện nay có khoảng 380.093 phương tiện xe máy, tập trung chủ yếu ở thành phố, thị xã, thị trấn. Đây là một con số khá lớn và có thể tăng nhanh lên theo từng ngày. Tuy nhiên, vì đời sống người dân còn nhiều khó khăn nên Sở GTVT đã kiến nghị UBND tỉnh trước mắt chọn mức thu phí thấp nhất (mức thu này là tạm thời trong thời gian chờ HĐND tỉnh thông qua). Ví dụ như mức thu phí sử dụng đường bộ của mô tô có dung tích xi lanh đến 100cm3 là 50.000-100.000 đồng thì sẽ áp dụng mức 50.000 đồng/xe/năm; mô tô có dung tích xi lanh trên 100cm3 là 100.000 - 150.000 đồng, áp dụng mức thu 100.000 đồng/xe/năm. Đây là một quy định mới nên việc áp dụng cần có thời gian chuẩn bị. Từ đây đến cuối tháng 1, Sở GTVT sẽ tiến hành tập huấn cho cán bộ các xã, phường, thị trấn để thực hiện việc thu phí tại địa phương đồng thời hoàn tất các thủ tục còn lại. Tất cả các phương tiện mô tô sẽ bắt đầu thu phí sử dụng đường bộ vào cuối tháng 1 năm nay, còn ô tô thì tiến hành thu ngay trong những ngày đầu năm.
* Xin cảm ơn ông!
HỒ NHƯ (thực hiện)
