Cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975 đã giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của cả dân tộc. Để góp phần làm nên chiến thắng vĩ đại của dân tộc, cùng với quân và dân cả nước, quân và dân tỉnh Phú Yên trong đó có lực lượng An ninh tỉnh đã không quản ngại gian khổ, hy sinh, hiến dâng xương máu cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, góp phần tô thắm truyền thống vẻ vang, anh hùng của lực lượng Công an Phú Yên.

TẬP TRUNG TIÊU DIỆT ÁC ÔN

Đồng chí Nguyễn Duy Luân

Cùng với khí thế tiến công mạnh mẽ của quân và dân tỉnh Phú Yên, tháng 10/1974, đoàn cán bộ An ninh Phú Yên do đồng chí Mạnh Hùng Thiên, Phó ban An ninh tỉnh dẫn đầu tiếp nhận nghị quyết An ninh Khu V về nhiệm vụ của lực lượng An ninh Phú Yên là tập trung tiêu diệt bọn ác ôn đầu sỏ, triệt phá bộ máy kìm kẹp của địch, lật đổ bộ máy ngụy quyền các cấp. Xác định nhiệm vụ lúc bấy giờ, lực lượng An ninh được chia làm 4 bộ phận gồm: bộ phận bảo vệ cơ quan Tỉnh ủy, bảo vệ khu căn cứ; bộ phận trinh sát đánh địch; bộ phận tiếp quản và bộ phận khai thác địch. Dưới sự lãnh đạo của Ban An ninh Khu V và Ban An ninh tỉnh Phú Yên, mỗi cán bộ, chiến sĩ trong lực lượng An ninh Phú Yên đều quán triệt nhiệm vụ là giải phóng đến đâu phải tiếp quản ngay đến đó: Tiếp quản cơ quan, tài sản của địch, trong đó tiếp quản tài liệu của địch để lại là nhiệm vụ cực kỳ quan trọng, nhất là những tài liệu bí mật của chúng, nhằm phục vụ cho công tác đánh địch trước mắt và lâu dài. Một trong những chiến công xuất sắc của lực lượng An ninh là đã thu toàn bộ tài liệu của địch để lại đưa về vùng căn cứ an toàn.

Cùng với bộ phận tiếp quản, bộ phận bảo vệ cơ quan Tỉnh ủy do đồng chí Trần Văn Thành, Đại đội phó Đại đội An ninh vũ trang phụ trách với nhiệm vụ vừa đảm bảo điện đài thông tin liên lạc thông suốt từ An ninh khu đến tỉnh vừa làm nhiệm vụ bố phòng, sẵn sàng chống địch càn quét, đề phòng địch tập kích vào cơ quan từ phía sau. Với quyết tâm tất cả để giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, tinh thần của những chiến sĩ an ninh đều hừng hực ngọn lửa nhiệt huyết cách mạng. Mỗi chiến sĩ an ninh trinh sát đã bất chấp những làn mưa bom, bão đạn của quân thù, mang mệnh lệnh hỏa tốc đi bộ hơn 60, 70km đường rừng núi từ căn cứ Sơn Long, Sơn Định đến Ban chỉ huy lực lượng An ninh ở Tuy Hòa 2, TX Tuy Hòa và các huyện khác, đảm bảo thông tin được đúng giờ và tuyệt đối bí mật.

Bộ phận trinh sát biệt động có nhiệm vụ truy đánh địch theo phương án đã được duyệt trước. Cán bộ an ninh trong bộ phận này là những người mưu trí, dũng cảm có nhiệm vụ vừa xây dựng cơ sở bí mật, hợp pháp vừa đánh địch, trừng trị những tên ác ôn ngoan cố, có nhiều nợ máu với nhân dân. Trong những năm chiến tranh gian khổ ác liệt đó, nhiều chiến sĩ An ninh Phú Yên dũng cảm, ngoan cường, đã mưu trí tiêu diệt và bắt sống nhiều tên ác ôn, tề ngụy. Tiêu biểu như Nguyễn Kim Vang, Nguyễn Thế Bảo, Nguyễn Anh Hào, Trần Thám; các chị Lê Thị Minh Hãnh, Nguyễn Thị Hạnh, Nguyễn Thị Thu Liễu trong Đội nữ biệt động An ninh vũ trang... Tấm gương hy sinh, chiến đấu anh dũng của các đồng chí đã góp phần tô thắm truyền thống vẻ vang của lực lượng An ninh Phú Yên anh hùng.

NHANH CHÓNG ỔN ĐỊNH TRẬT TỰ TRỊ AN

Hòa với khí thế chung của toàn tỉnh, Ban An ninh tỉnh triển khai xuống các địa bàn, nhất là vùng ven thị xã, thị trấn, móc nối tổ chức, củng cố lực lượng cơ sở, chọn người biết lái xe, bố trí sẵn đội ngũ cán bộ tiếp quản khi giải phóng. Bộ phận này do đồng chí Mạnh Hùng Thiên phụ trách. Một bộ phận khác tiến hành công tác chuẩn bị sẵn sàng các phương án bảo vệ các đồng chí lãnh đạo tỉnh, huyện, thị và Ban An ninh tỉnh khi bắt đầu tấn công vào trong thị xã. Bộ phận còn lại lo in giấy tờ, tài liệu, biểu mẫu, chính sách… chuẩn bị cho công tác tiếp quản.

Ngày18/3/1975, ở núi Hương, xã Hòa Mỹ, huyện Tuy Hòa, tại Sở chỉ huy tiền phương, bộ phận bảo vệ do đồng chí Nguyễn Văn Đức phụ trách cùng với một tiểu đội an ninh ra sức đào công sự kiên cố để bảo vệ các đồng chí chỉ huy, cùng với bộ đội đánh trả quyết liệt máy bay địch đến đánh phá sở chỉ huy. Vào thời điểm này, lực lượng An ninh tỉnh cùng bộ đội tham gia chặn đánh, tiêu diệt, bắt sống và làm tan rã đội quân từ Tây Nguyên tháo chạy theo Đường 5, tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy nhanh quá trình giải phóng thị xã cũng như toàn tỉnh. Những cơ sở bí mật của lực lượng an ninh trong thị xã cùng với Đội nữ biệt động tiến vào thị xã để nắm diễn biến tình hình, kịp thời báo cáo cho lãnh đạo chỉ huy bên ngoài.

5 giờ sáng 1/4/1975, cuộc tiến công vào thị xã bắt đầu. Lực lượng An ninh vùng nông thôn cùng nhân dân phối hợp với bộ đội chủ lực tảo trừ khu vực Quy Hậu, Phước Khánh bắt sống hàng trăm tên địch. 9 giờ 10 phút ngày 1/4/1975, quân ta đã giải phóng hoàn toàn TX Tuy Hòa. Đúng 10 giờ ngày 1/4/1975, toàn tỉnh Phú Yên được giải phóng. Ngay sau khi làm chủ thị xã, thị trấn, quận lỵ, lực lượng an ninh đã chiếm giữ các cơ quan cảnh sát, tình báo địch, thu giữ, bảo vệ các tài liệu, phá nhà lao giải thoát tù chính trị, truy bắt bọn cảnh sát, tề điệp ác ôn lẩn trốn, trừng trị bọn ngoan cố chống đối, đồng thời phối hợp với lực lượng quân đội, bảo vệ các mục tiêu quan trọng, tuần tra kiểm soát, giữ gìn an ninh trật tự trong thị xã, thị trấn. Ở TX Tuy Hòa, lực lượng an ninh đã bảo vệ an toàn các nhà máy điện, nước, bệnh viện nên khi thị xã vừa được giải phóng, điện, nước, bệnh viện vẫn liên tục hoạt động, góp phần ổn định nhanh chóng trật tự trị an vùng giải phóng.

KIM PHƯỢNG

(Ghi theo lời kể của đồng chí Nguyễn Duy Luân, nguyên Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng ban An ninh Phú Yên)