Qua 3 năm thực hiện các quyết định 217, 218 của Bộ Chính trị về việc MTTQ tham gia giám sát, phản biện xã hội và góp ý xây dựng Đảng, chính quyền, hệ thống Mặt trận (MT) trên toàn tỉnh đang ngày càng khẳng định vai trò của mình trong đời sống xã hội. Trao đổi với Báo Phú Yên, ông Nguyễn Hồng Thái, Phó Chủ tịch thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh, cho biết:

Ông Nguyễn Hồng Thái - Ảnh: HÀ ANH

Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh đã chủ trì, tổ chức nhiều cuộc giám sát gồm các chuyên đề: Giám sát việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh tại các huyện Sơn Hòa, Tây Hòa, Tuy An; giám sát công tác giải phóng mặt bằng bồi thường hỗ trợ tái định cư một số công trình, dự án trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2012-2015 tại huyện Đông Hòa; tình hình giải quyết khiếu nại tố cáo của công dân trên địa bàn huyện Tuy An, TP Tuy Hòa; việc thực hiện các quy định pháp luật về an toàn thực phẩm, về công tác bảo vệ môi trường tại Công ty CP Tinh bột sắn Phú Yên, UBND xã Ea Bia, Nhà máy Sản xuất tinh bột sắn Đồng Xuân, Công ty Mía đường Tuy Hòa; giám sát về hoạt động xét xử của TAND hai cấp năm 2016 tại TAND các huyện Sơn Hòa, Phú Hòa, TX Sông Cầu và TAND tỉnh…

Bên cạnh đó, Ủy ban MT cấp huyện, xã tổ chức nhiều cuộc giám sát tập trung vào những vấn đề được đông đảo người dân quan tâm, giải tỏa được những bức xúc ở địa phương như việc thực hiện Nghị định 67 của Chính phủ; việc thực hiện pháp luật khiếu nại, tố cáo, hòa giải cơ sở trên lĩnh vực đất đai và xây dựng nhà ở; việc thực hiện quy chế dân chủ cơ sở, giải quyết khiếu nại tố cáo của công dân; việc thực hiện điều tra hộ nghèo, cận nghèo vào cuối năm 2015; giám sát về huy động các khoản đóng góp của học sinh đầu năm học tại các trường học và một số phòng giáo dục. Ngoài việc chủ trì tổ chức nhiều cuộc giám sát, Ban Thường trực MT các cấp trong tỉnh luôn phối hợp chặt chẽ với Đoàn ĐBQH, HĐND tỉnh giám sát nhiều lĩnh vực khác như về hỗ trợ cho ngư dân và các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển, hải đảo; tình hình thực hiện chính sách pháp luật về đầu tư xây dựng cơ bản đối với các đê kè chống sạt lở trên các sông; giám sát việc thực hiện các nghị quyết, pháp lệnh về chính sách ưu đãi người có công cách mạng... Trong 3 năm qua, các cấp MT từ tỉnh đến cơ sở tổ chức giám sát và phản biện được hơn 1.800 cuộc. Đặc biệt, năm 2016, qua kiểm tra tại một số xã như Ea Bia (huyện Sông Hinh), Xuân Sơn Bắc (huyện Đồng Xuân), Hòa Phú (huyện Tây Hòa), Ủy ban MT các cấp đã hướng dẫn người dân tự giác chấp hành xây dựng các công trình vệ sinh, chuồng trại chăn nuôi gia súc, gia cầm hợp vệ sinh đạt từ 75-80%; tỉ lệ người dân sử dụng nước sạch, hợp vệ sinh theo quy chuẩn quốc gia đạt gần 100%... Qua giám sát, tuyên truyền, người dân khu phố Định Thọ 1, Định Thọ 2, thị trấn Phú Hòa (huyện Phú Hòa) nâng cao ý thức về thực hiện an toàn vệ sinh thực phẩm…

Nhìn chung, các cuộc giám sát được thực hiện theo đúng quy trình hướng dẫn của Trung ương. Qua giám sát, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh có nhiều ý kiến, kiến nghị đối với một số cơ quan có thẩm quyền về những vấn đề vướng mắc của địa phương trong quá trình thực hiện nhiệm vụ cũng như đề xuất các cơ quan chức năng xem xét, điều chỉnh những thiếu sót, khuyết điểm, kịp thời trả lời một cách thấu đáo thắc mắc của người dân. Việc thực hiện công tác giám sát, phản biện, tham gia xây dựng Đảng, chính quyền của MTTQ đã tạo điều kiện để người dân được trực tiếp đối thoại với lãnh đạo Đảng, chính quyền, được nói lên chính kiến của mình. Nhờ vậy đã giảm bớt những bức xúc trong dân, giảm dần tình trạng đơn thư khiếu kiện vượt cấp, đông người, kéo dài, góp phần ổn định tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.

* Những thuận lợi, khó khăn trong quá trình thực hiện công tác giám sát và phản biện của MT các cấp trong tỉnh thời gian qua là gì, thưa ông?

- Là một nhiệm vụ khá mới mẻ, trong quá trình thực hiện công tác giám sát, phản biện xã hội, MTTQ các cấp được sự quan tâm, tạo điều kiện của đa số các cấp ủy Đảng, chính quyền, các tổ chức chính trị xã hội. Các cơ quan, ban, ngành đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền đến toàn thể cán bộ, đảng viên, nhân dân nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của công tác này đối với đời sống xã hội. Từ khi các quyết định này được ban hành, MT các cấp xây dựng kế hoạch thực hiện đúng trọng tâm trọng điểm, bám sát các hướng dẫn về quy trình, tổ chức thực hiện của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam. Trong quá trình thực hiện, các cấp MT linh hoạt, sáng tạo trong việc tổ chức đã nhận được nhiều ý kiến hay, xác đáng, nhận được sự đồng thuận cao của quần chúng nhân dân.

Bên cạnh những mặt thuận lợi, vẫn còn gặp nhiều khó khăn như kinh nghiệm, năng lực chuyên môn của cán bộ MT còn những hạn chế nhất định. Ở một số địa phương công tác này còn bị xem nhẹ, chưa tạo điều kiện thuận lợi để các ban thanh tra nhân dân, ban giám sát đầu tư cộng đồng thực hiện tốt chức trách nhiệm vụ. Sau các cuộc giám sát, kiến nghị của Ủy ban MTTQ các cấp nêu ra chưa được các cơ quan chức năng trả lời kịp thời hoặc còn dàn trải, chưa đúng với trọng tâm, trọng điểm. Hơn nữa, tuy các quyết định được ban hành khá lâu, nhưng đến nay kinh phí thực hiện vẫn chưa được quy định, phân bổ. Đây là một khó khăn, cản trở lớn đến hoạt động này.

Một người dân ở thôn Lạc Đạo, xã Sơn Thành Tây (huyện Tây Hòa), tham gia ý kiến tại buổi tiếp xúc cử tri - Ảnh: HÀ ANH

* Công tác giám sát, phản biện xã hội của MTTQ tỉnh trong thời gian tới cần tập trung những vấn đề gì?

- Trong thời gian tới, ngoài việc triển khai các chương trình giám sát theo chuyên đề hàng năm của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, đẩy mạnh công tác tuyên truyền vận động nhân dân chủ động tích cực tham gia đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí, MT tiếp tục chủ trì các cuộc giám sát thực hiện quy chế dân chủ cơ sở, nâng cao hiệu quả hoạt động của các ban thanh tra nhân dân, ban giám sát đầu tư cộng đồng. MT cũng phối hợp với các ngành liên quan tổ chức tập huấn cho trưởng, phó các ban này nhằm nâng cao trình độ về chuyên môn nghiệp vụ. Đồng thời sẽ phối hợp, đề nghị chính quyền cùng cấp thực hiện trách nhiệm giải trình công khai, minh bạch những vấn đề nhân dân yêu cầu. Bên cạnh đó, công tác giám sát, phản biện tiếp tục triển khai ở một số lĩnh vực như việc thực hiện Luật Khiếu nại, tố cáo, Luật Phòng chống tham nhũng, Luật Thực hành tiết kiệm chống lãng phí...

* Xin cảm ơn ông!

HÀ ANH (thực hiện)