Công tác kiểm tra, giám sát của Đảng có vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác xây dựng Đảng, xây dựng sự đoàn kết thống nhất trong Đảng. Hiện tượng mất đoàn kết trong Đảng diễn ra rất đa dạng, khó phát hiện và thường có biểu hiện ngầm. Vì vậy, chỉ có kiểm tra, giám sát mới có thể giúp cấp ủy cơ sở kịp thời phát hiện và ngăn chặn những biểu hiện mất đoàn kết, góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh.
PHÁT HIỆN, NGĂN CHẶN KỊP THỜI HIỆN TƯỢNG MẤT ĐOÀN KẾT
Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: “Có kiểm tra mới huy động được tinh thần tích cực và lực lượng to tát của nhân dân, mới biết rõ nǎng lực và khuyết điểm của cán bộ, mới sửa chữa và giúp đỡ kịp thời”[1]. Và Người khẳng định: “Nếu tổ chức việc kiểm tra cho chu đáo thì cũng như có ngọn đèn “pha”. Bao nhiêu tình hình, bao nhiêu ưu điểm và khuyết điểm, bao nhiêu cán bộ, chúng ta đều thấy rõ. Có thể nói rằng chín phần mười khuyết điểm trong công việc của chúng ta là vì thiếu sự kiểm tra. Nếu tổ chức sự kiểm tra được chu đáo, thì công việc của chúng ta nhất định tiến bộ gấp mười, gấp trăm”[2]. Đảng ta cũng chỉ rõ: “Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát với nhận thức và yêu cầu mới: công tác kiểm tra, giám sát phải góp phần phát hiện và khắc phục được những khuyết điểm, thiếu sót khi mới manh nha; bên cạnh việc tiếp tục thực hiện kiểm tra tổ chức đảng và cá nhân đảng viên có dấu hiệu vi phạm, phải tăng cường chủ động giám sát, kiểm tra về phẩm chất đạo đức và kết quả thực hiện nhiệm vụ của tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên về nhận thức và chấp hành đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và việc chấp hành Điều lệ Đảng. Coi trọng kiểm tra, phát hiện nhân tố tích cực”[3]. “Các cấp ủy, tổ chức đảng phải nâng cao tinh thần trách nhiệm, thực hiện tốt hơn nhiệm vụ kiểm tra, giám sát theo Điều lệ Đảng. Tập trung kiểm tra, giám sát việc chấp hành Điều lệ, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, pháp luật, chính sách của Nhà nước; việc chấp hành nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc, chế độ công tác, thực hiện dân chủ trong Đảng, giữ gìn đoàn kết nội bộ…”[4].
Tổ chức cơ sở đảng là nền tảng của Đảng, việc xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong sạch vững mạnh nói chung và đoàn kết thống nhất nói riêng là vô cùng quan trọng. Để xây dựng đoàn kết thống nhất trong Đảng, các cấp ủy cơ sở cần tiến hành đồng bộ nhiều giải pháp, song cần tập trung lãnh đạo và thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát. Để thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát, cấp ủy cơ sở cần phải chú trọng hơn nữa việc xây dựng chương trình, kế hoạch, nội dung, hình thức kiểm tra và tổ chức thực hiện kiểm tra, giám sát từng tổ chức đảng và đảng viên. Qua đó góp phần xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong sạch vững mạnh, xây dựng đoàn kết thống nhất. Thực tiễn cho thấy, ở những cơ sở mức độ hoàn thành nhiệm vụ không cao, tổ chức cơ sở đảng yếu kém thường có dấu hiệu vi phạm đoàn kết thống nhất nội bộ. Do đó, công tác kiểm tra, giám sát có nhiệm vụ phát hiện, ngăn chặn, giải quyết và xử lý kịp thời những hiện tượng mất đoàn kết, những nguyên nhân dẫn đến mất đoàn kết.
Tuy nhiên cũng cần lưu ý rằng, mục đích của kiểm tra, giám sát không phải nhằm “bới lông tìm vết”, “vạch lá tìm sâu”, mà trước hết và chủ yếu là ngăn ngừa, hạn chế, đề phòng những sai lầm, thiếu sót, những nguyên nhân, hiện tượng dẫn đến mất đoàn kết. Vì vậy, trong kiểm tra, giám sát, cán bộ, đảng viên cần tập trung vào việc kiểm tra phẩm chất, đạo đức, lối sống, phong cách làm việc, những dấu hiệu vi phạm kỷ luật Đảng, pháp luật của Nhà nước, về ý thức xây dựng đoàn kết thống nhất trong Đảng.
VIỆC LÀM THƯỜNG XUYÊN, LIÊN TỤC
Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của thời kỳ mới, đặc biệt trong nhiệm vụ góp phần xây dựng đoàn kết thống nhất, trước hết, cần nhận thức kiểm tra, giám sát là nhiệm vụ của cấp ủy và đảng viên chứ không phải là việc riêng của ủy ban kiểm tra; là việc làm thường xuyên của các tổ chức đảng, là công việc thường ngày của các cấp ủy vì không kiểm tra coi như không lãnh đạo. Vì vậy, cấp ủy cơ sở cần tập trung lãnh đạo và thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát ở cơ sở mình. Thực hiện nghiêm túc chế độ lãnh đạo là có kiểm tra, giám sát; kiểm tra có chương trình, kế hoạch. Cán bộ chủ chốt phải trực tiếp tổ chức việc kiểm tra, giám sát. Bên cạnh đó, cấp ủy cơ sở cần tập trung làm tốt công tác nắm bắt tình hình, phát hiện và kiểm tra tổ chức đảng, đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm; tập trung đi sâu kiểm tra những vấn đề nổi cộm, bức xúc, những lĩnh vực dễ phát sinh vi phạm; kiểm tra việc chấp hành nguyên tắc tổ chức sinh hoạt Đảng, nhất là việc bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ, giữ gìn đoàn kết nội bộ, nâng cao tính chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng. Chú ý kiểm tra, giám sát việc giữ gìn phẩm chất cách mạng, đạo đức và lối sống của cán bộ, đảng viên; việc cải cách hành chính, cải cách tư pháp gắn với đẩy mạnh thực hiện cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Coi trọng tính tiên phong, gương mẫu của người cán bộ, đảng viên; trong đó đặc biệt coi trọng tính gương mẫu, tính liêm khiết của người lãnh đạo, người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đoàn thể, mà trước hết là các đồng chí cấp ủy viên của tổ chức cơ sở đảng. Dân chủ hóa và hiện đại hóa công tác kiểm tra, giám sát. Hoạt động kiểm tra, giám sát phải được tiến hành công khai, thống nhất từ trong cấp ủy đến mọi đảng viên. Kiểm tra đánh giá, kết luận phải dựa trên những chứng cứ khoa học, rõ ràng, không áp đặt, quy chụp. Thực hiện đúng tư tưởng chỉ đạo hành động khi tiến hành công tác kiểm tra (chủ động - chiến đấu - giáo dục). Kiểm tra, giám sát là công việc thường trực của mỗi cấp ủy và đảng viên. Tính chủ động đòi hỏi mỗi cấp ủy và đảng viên phải có chương trình, kế hoạch kiểm tra, giám sát ngay từ khi chuẩn bị ra nghị quyết đến khi kết thúc; chủ động kiểm tra, giám sát ngay từ khi chưa có hoặc mới có dấu hiệu vi phạm, tránh tình trạng chờ khi có vi phạm rồi mới tiến hành kiểm tra.
Tính chiến đấu đòi hỏi khi kiểm tra, giám sát phải kịp thời khen thưởng những tổ chức, cá nhân làm tốt, đồng thời nếu phát hiện những nơi nào có vấn đề thì kiên quyết làm rõ và có biện pháp xử lý thích đáng.
Để làm tốt công tác kiểm tra, giám sát, cấp ủy cần phải củng cố bộ máy kiểm tra theo hướng coi trọng chất lượng. Các cấp ủy phải thường xuyên quan tâm, tạo điều kiện để ủy ban kiểm tra hoạt động thuận lợi; tập trung việc quy hoạch, kế hoạch đào tạo, bố trí và sử dụng cán bộ có phẩm chất năng lực tốt, có uy tín, nghiệp vụ chuyên môn cao, am hiểu công tác Đảng và có khả năng thực hiện kiểm tra, giám sát theo tinh thần của Đảng, đảm bảo cương vị phụ trách cơ quan quan trọng này. Qua kiểm tra, giám sát, phải thường xuyên thông tin kịp thời cho cấp ủy những yếu tố tiềm ẩn, những nguyên nhân, hiện tượng sẽ dẫn đến mất đoàn kết trong Đảng để có biện pháp tháo gỡ. Phải tổ chức thực hiện tốt công tác thi đua của Đảng để kịp thời động viên, khích lệ những tổ chức, cá nhân cán bộ, đảng viên có thành tích trong xây dựng đoàn kết thống nhất; đồng thời quan tâm nhắc nhở, giáo dục cán bộ, đảng viên không ngừng vun đắp cho sự đoàn kết thống nhất trong Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình. Kiên quyết ngăn chặn và xử lý kịp thời, nghiêm minh, thích đáng những tổ chức, cán bộ, đảng viên vi phạm đoàn kết thống nhất trong Đảng, xem đó là tội ác lớn nhất đối với Đảng, với cách mạng.
--------------------------
[1].Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, H, 2011, t.5, tr. 636.
[2]. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.5, tr. 637-638.
[3]. Đảng Cộng sản Việt Nam (2006), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.302.
[4]. Đảng Cộng sản Việt Nam (2011), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.262-263.
Th.S NGUYỄN THÀNH SƠN
Trưởng khoa Xây dựng Đảng - Trường Chính trị Phú Yên
