Cùng với hoạt động trợ giúp pháp lý (TGPL) tại trụ sở, việc thực hiện TGPL lưu động có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp người dân tiếp cận với các quy định của pháp luật liên quan đến cuộc sống hàng ngày.
Khi TGPL lưu động, người thực hiện TGPL tiếp cận với những câu hỏi đơn giản, sát cuộc sống của người dân và phạm vi các câu hỏi có thể rất rộng chứ không phải tập trung vào một vấn đề hay một sự việc cụ thể. Nội dung câu hỏi như thủ tục cấp giấy chứng minh nhân dân như thế nào, muốn có đất sản xuất thì làm sao, đăng ký khai sinh thực hiện như thế nào, cán bộ tư pháp xã thu lệ phí đăng ký khai sinh có đúng không?... Với dạng câu hỏi như thế này, người thực hiện TGPL có thể căn cứ vào các quy định pháp luật hiện hành để trả lời, hướng dẫn trực tiếp cho người dân. Tuy nhiên, những dạng câu hỏi như vì sao trong thôn ai cũng được miễn tiền điện hàng tháng, nhưng hộ tôi thì không hay tôi đi làm giấy khai sinh cho con tôi tại sao xã không làm, tại sao lại cấm tôi phát rừng làm rẫy.... và các dạng câu hỏi liên quan trực tiếp đến đời sống hàng ngày của người dân thì thẩm quyền xem xét, quyết định và giải đáp chỉ có UBND xã, phường, thị trấn mới nắm rõ nội dung câu hỏi và trả lời, giải quyết một cách thỏa đáng cho người dân. Vì thế, nếu khi thực hiện TGPL lưu động không có sự tham gia của chính quyền thì những dạng câu hỏi này thường được ghi nhận, bảo lưu và trả lời bằng văn bản hoặc điện thoại sau khi trao đổi với chính quyền địa phương hoặc đôi khi chỉ ghi nhận chứ không thể trả lời.
Chính vì vậy, vai trò phối hợp của UBND cấp xã, phường, thị trấn trong hoạt động TGPL lưu động có ý nghĩa quan trọng trong việc tổ chức thành công các buổi TGPL. Các câu hỏi liên quan đến các quy định pháp luật chung thì người thực hiện TGPL trả lời trực tiếp. Đối với các câu hỏi liên quan đến chế độ, chính sách đã và đang triển khai tại địa phương thì do cán bộ, công chức đại diện cho chính quyền địa phương các cấp trả lời trực tiếp cho người dân hiểu rõ. Vì vậy, những buổi TGPL lưu động có sự phối hợp từ phía chính quyền địa phương đạt được kết quả tốt, người dân không còn vướng mắc hay băn khoăn do chưa được trả lời thỏa đáng. Vai trò của UBND cấp xã, phường, thị trấn không chỉ tham gia trực tiếp vào các buổi TGPL lưu động mà còn thông báo với nhân dân địa phương về ngày giờ, địa điểm tổ chức TGPL lưu động trước khi buổi thực hiện TGPL diễn ra. Đồng thời, chính quyền cơ sở còn xác nhận các văn bản giấy tờ có liên quan hay giải quyết những ý kiến của người dân sau khi buổi TGPL lưu động kết thúc.
Qua đó, có thể khẳng định, sự phối hợp của UBND cấp xã, phường, thị trấn trong hoạt động TGPL nói chung và hoạt động TGPL lưu động nói riêng với Trung tâm TGPL có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Nó đảm bảo hoạt động TGPL lưu động đạt được những hiệu quả thiết thực, mang niềm tin pháp lý đến người dân và từ thực tiễn trên, rất cần ban hành một quy chế phối hợp giữa Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh và UBND cấp xã, phường, thị trấn trong hoạt động TGPL lưu động để triển khai đồng bộ, thống nhất và có hiệu quả hơn nữa sự phối hợp này vì mục đích chung là mang pháp luật đến với người dân, giúp bà con sống và làm việc theo Hiến pháp, pháp luật.
LỆ VĂN (tổng hợp)
