Sau những ngày tết, các quán nhậu ở bờ kè Bạch Đằng, Hùng Vương (TP Tuy Hòa)… hoạt động rất nhộn nhịp. Hình ảnh các “thượng khách” mặt đỏ bừng bừng tay nâng ly bia ừng ực uống dường như đã trở thành quen thuộc. Các quán nhậu từ cao cấp đến bình dân mọc ra nhan nhản mà vẫn đầy khách. Việc sử dụng bia, rượu quá đà chỉ là chuyện bình thường hay là một vấn nạn xã hội cần quan tâm?
Cách đây khoảng 20 năm, hiện tượng uống rượu, bia không phải là phổ biến. Chỉ có những dịp nào rất quan trọng, người ta mới tổ chức uống, thậm chí nhiều đám cưới “ngọt” cũng không có rượu, bia. Thế nhưng, càng ngày lượng người uống rượu bia càng nhiều và “đô” uống cũng tăng, thậm chí bây giờ nhiều cô gái nhậu không kém các bậc nam nhi. Số liệu về lượng bia tiêu thụ ở Việt Nam trong năm 2011 là 2,8 tỉ lít bia/năm, tính bình quân khoảng trên 35 lít bia/người (trên 15 tuổi) là một con số khổng lồ bởi chẳng mấy nước trên thế giới đạt được kỷ lục như vậy. Đó là số lượng bia được sản xuất và tiêu thụ được kiểm soát, còn trên thực tế thì lượng rượu bia trôi nổi ra thị trường còn lớn hơn rất nhiều. Ngày trước, nhậu chỉ giới hạn trọng một vài giới, nhưng ngày nay giới nào cũng nhậu. Vào buổi chiều tối lẽ ra dành thời gian cho gia đình thì họ gặp nhau trên các bàn nhậu.
Việc nhậu nhẹt bây giờ giống như một nhu cầu chứ không đơn thuần là chuyện ăn uống. Anh N là cán bộ công chức của một cơ quan khá quan trọng. Cứ đến chiều, anh lại nhận điện thoại mời mọc từ bạn bè đến những người cần nhờ vả, để cảm ơn, quan hệ làm ăn. Đi mãi cũng ngại, nhưng không đi thì sợ… bạn buồn, nên riết rồi quen, hầu như chiều nào cũng có mặt. Nhiều người có thể ăn nhậu vì nhiều lý do khác nhau, nhưng điều đáng nói là trong mỗi “cuộc vui”, lượng rượu, bia mà họ nạp vào người rất nhiều. Nói một cách công bằng, việc uống rượu, bia chẳng có gì xấu nếu uống với liều lượng vừa phải. Tuy nhiên, nếu uống nhiều sẽ gây tác hại rất lớn, vì lúc say xỉn, người ta không còn làm chủ được bản thân, không kiểm soát được hành vi của mình, nhất là khi lái xe về nhà sau khi đã “bí tỉ”. Điều đáng lo ngại hơn là khi uống rượu, bia hàng ngày với số lượng lớn thì nguy cơ bệnh tật rất cao. Ai cũng biết rượu, bia là chất gây nghiện. Mỗi khi đã uống vào, người uống có cảm giác thỏa mãn và quên đi những tác hại của nó.
Điều đáng bàn hiện nay là sự phát triển của các doanh nghiệp kinh doanh rượu, bia rất phong phú, đa dạng. Khi mới bước vào nền kinh tế thị trường, không phải ai cũng biết uống rượu, bia, thế nhưng với phương thức tạo thói quen cho người tiêu dùng, các hãng rượu, bia đã biến sản phẩm của họ trở thành một nhu cầu xã hội. Chẳng hạn như, hãng bia H. từng đánh đồng thương hiệu của mình với đẳng cấp sang trọng trong các “sô” quảng cáo, khiến giới sành điệu chỉ uống bia H hay S mỗi khi làm ăn với đối tác. Dần dà, quan niệm ấy trở nên phổ biến và việc uống rượu, bia trở thành bình thường, thậm chí người không biết uống hoặc uống không được nhiều còn bị chê. Bên cạnh đó, việc kiểm soát rượu, bia của các cơ quan chức năng còn rất lỏng lẻo: hầu như không hề có quy định nào liên quan đến việc này, ai cũng có thể uống rượu bia. Anh C - một doanh nhân thường xuyên đi nước ngoài cho biết, ở Mỹ, người ta quy định rất chặt chẽ về tuổi được uống rượu bia, nếu người bán biết mà vẫn bán thì bị phạt rất nặng. Hay ở Singapore, để mua được một thùng Heineken cực kỳ khó và rất đắt, do chính phủ hạn chế việc bán rượu, bia… Một nguyên nhân khác cũng đáng tranh luận là tình trạng bế tắc của một số bộ phận xã hội đã mượn rượu, bia để giải sầu, chạy trốn thực tại.
Dù ở góc độ nào đi chăng nữa thì khi say rượu, bia cũng gây tổn hại đến sức khỏe người uống và gây buồn phiền cho người thân, bạn bè nếu có bất trắc xảy ra. Đây là một vấn đề rất đáng quan tâm, cần có biện phát hạn chế việc uống rượu bia để những buổi tiệc rượu, bia không trở thành vấn nạn xã hội.
NGUYỄN MAI LINH
