“Mua trái cây đi cô”, “Mua chục trứng cút, lon đậu phụng đi anh”, “Nem nướng đi em”... Chỉ 10 phút ngồi tại một quán giải khát ở bờ biển TP Tuy Hòa, nhưng có chục lời mời mọc của những người bán hàng rong. Nhiều người đã tin dùng các loại thực phẩm bán dạo này mà ít ai quan tâm đến vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm.
Một nhóm thanh niên vừa đáp vào quán giải khát gần ngã tư đường Nguyễn Huệ - Độc Lập, hai cô gái liền chạy đến một quán cóc bán nem nướng bên lề đường. Thấy khách lại mua, bà chủ bán nem luôn miệng mời chào: “Các em mua nem đi, ngon lắm”. Đôi bàn tay đen đúa không bao tay liên tục trở từng ghim nem đang tan mỡ xèo trên bếp than, lại quay sang bốc thịt heo trong thau bỏ vào miếng bánh tráng nhỏ và gấp lại để nướng. Bên cạnh là một lọ nước tương móp méo không nắp đậy, tô nước sốt cà và một lọ nước sa tế được pha những phẩm màu đỏ rực. Chưa được nửa giờ, nhưng có đến hàng chục thực khách xúm xít bên “nhà hàng di động” này.
Không chỉ có nem nướng, ở khu vực bãi biển Tuy Hòa, kè Bạch Đằng, ga Tuy Hòa… có rất nhiều người bán hàng rong, với đầy đủ các loại thực phẩm như: trái cây, trứng cút, khoai củ luộc… Cứ ghé vào các quán nước là những người bán hàng rong đến mời chào. Người phụ nữ tên Kiều ở huyện Phú Hòa, trạc ngoài năm mươi lấy trứng cút đựng trong rổ nói: “Trứng cút, cóc ổi tôi mua về tự chế biến, không lấy từ người khác nên yên tâm sạch sẽ. Bọn trẻ khoái món này lắm…”. Một buổi tối khác, trên đường đi làm về, tại cổng ga Tuy Hòa tôi gặp một chiếc xe đẩy bán đậu hủ, cút chiên. Bà bán hàng tên Thanh, cho biết: “Phải chịu khó đẩy xe đi bán mới có người mua, đứng một chỗ chờ khách có mà đói. Đậu hủ, cút, đều lấy từ mối quen nên không sợ nhiễm khuẩn”. Nghe lời bà Thanh giới thiệu, tôi thoạt nhìn lên chiếc xe, tất cả đậu hủ, cút xếp đều trên tủ kính của xe, ai hỏi mua đến đâu thì cho vào chảo dầu đã ngả màu đen đảo lại cho nóng rồi bán.
Nhiều người buột miệng nhận xét: Ở Tuy Hòa chỗ nào cũng gặp hàng rong và cảnh ăn uống tràn lan trên vỉa hè. Điều đáng nói là thực phẩm từ những gánh hàng rong không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm nhưng cả người bán lẫn người tiêu dùng không mấy ai quan tâm. Trong khi đó ngành Y tế cũng không thể kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm đối với những người buôn bán hàng rong. Điều này cũng có nghĩa là không ít loại thực phẩm quá hạn sử dụng, bị nhiễm khuẩn tung ra thị trường phục vụ nhu cầu thực khách. Được biết, trong 6 tiêu chuẩn để được ngành Y tế cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm đường phố thì tiêu chuẩn quan trọng nhất là phải có địa chỉ cơ sở. Hàng rong không có mặt bằng kinh doanh, không có giấy phép kinh doanh nên không thể cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm. Năm 2006, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cũng đã có kế hoạch áp dụng mô hình quản lý thức ăn đường phố (trong đó có hàng rong) bằng cách mỗi lần kiểm tra cần xác định mức độ đảm bảo vệ sinh an toàn. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa thể thực hiện được. Điều này cho thấy từ kế hoạch đến việc thực hiện vẫn còn là một khoảng cách xa…
HOA ĐỒNG
