Nghị định 67/2014/NÐ-CP, ngày 7/7/2014 của Chính phủ, về một số chính sách phát triển thủy sản có hiệu lực từ ngày 25/8/2014. Nghị định đã quy định đồng bộ các chính sách vừa khuyến khích ngư dân đóng tàu công suất lớn, tàu vỏ thép hiện đại, tổ chức vươn khơi khai thác để bảo vệ tài nguyên nguồn lợi biển, bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc, vừa khuyến khích ngư dân đóng tàu dịch vụ hậu cần, thu mua trên biển, sơ chế, bảo quản nâng cao chất lượng sản phẩm so với kỹ thuật trước đây, từ đó sẽ nâng cao được giá trị, giá xuất bán sản phẩm để nâng cao hiệu quả của quá trình khai thác.
Đây là chủ trương, chính sách lớn, đúng đắn, kịp thời, phù hợp với nguyện vọng của ngư dân. Ở Phú Yên, đến nay, Ngân hàng BIDV Phú Yên đã ký hợp đồng tín dụng vay vốn đóng mới bốn tàu, nâng cấp một tàu (tàu vỏ gỗ), vốn đầu tư 47,9 tỉ đồng, trong đó: Vốn vay 33,14 tỉ đồng; đang chuẩn bị ký hợp đồng với một ngư dân đóng mới tàu vỏ thép, vốn đầu tư 14,97 tỉ đồng, trong đó vốn vay 14,22 tỉ đồng.
Có thể thấy, ngư dân rất kỳ vọng về việc Nhà nước quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển nghề khai thác xa bờ theo hướng bền vững, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Thế nhưng, trong quá trình triển khai thực hiện chính sách này đã bị chậm do gặp nhiều vướng mắc về vốn đối ứng và thời hạn vay vốn.
Ông Phan Thuẩn, Chủ tịch Nghiệp đoàn Nghề cá phường 6, TP Tuy Hòa, chia sẻ: “Vướng mắc lớn nhất trong thực hiện Nghị định 67 là vốn đối ứng. Theo Nghị định 67, tùy thuộc vào chất liệu vỏ tàu và công suất máy chính, ngư dân có thể vay tối đa từ 70% đến 95% tổng chi phí đóng mới, nâng cấp tàu, bao gồm cả máy móc, ngư lưới cụ, với thời hạn vay 11 năm, lãi vay chủ tàu phải trả từ 1-3%/năm. Nhưng, với giá trị mỗi tàu lên đến 10-15 tỉ đồng thì rõ ràng yêu cầu đầu tiên về vốn đối ứng 3-4 tỉ đồng là một thách thức quá lớn đối với bà con ngư dân.
Nghề khai thác xa bờ, ngư dân cố gắng nhiều nhưng tích lũy không được bao nhiêu, có lúc khai thác sản lượng nhiều, giá lại giảm, còn khi giá tăng sản lượng khai thác lại thấp. Vì vậy, cả cuộc đời ngư dân may ra có được một con tàu, một cái nhà là tốt lắm rồi, chứ bây giờ nộp vốn đối ứng 3-4 tỉ đồng bằng tiền mặt biết lấy đâu ra”.
Ông Thuẩn cũng đã đề nghị Nhà nước cho phép ngư dân lấy các tài sản cố định hiện có như nhà cửa, tàu thuyền, máy móc, trang thiết bị, ngư lưới cụ… làm vốn đối ứng, xem như đây là phần vốn của chủ sở hữu tham gia vào quá trình sản xuất kinh doanh hoặc nộp trước một phần, phần còn lại sẽ tham gia dần trong quá trình đóng tàu, mua máy móc thiết bị.
Về thời hạn vay vốn, ngân hàng nên xem xét nâng thời hạn cho vay, vì với thời hạn 11 năm thì rất ngắn so với thời gian sử dụng tàu, thời gian phát huy hiệu quả của đồng vốn đầu tư, ngoài ra với thời hạn này trung bình mỗi năm ngư dân phải trả lãi vay, nợ gốc trên dưới 1 tỉ đồng. Đây là khoản tiền rất lớn đối với ngư dân, nhất là trong điều kiện thời tiết diễn biến bất thường, sản lượng khai thác không ổn định; yêu cầu về chất lượng, an toàn thực phẩm của các thị trường xuất khẩu ngày càng khắt khe.
Ông Lương Luận, Chủ tịch Nghiệp đoàn Nghề cá phường Phú Đông, cho biết: “Địa phương là vùng biển bãi ngang, cửa thường xuyên bị bồi lắp, tàu thuyền ra vào rất khó khăn, nên cũng cần các cấp, ngành chức năng quan tâm, đầu tư đóng mới tàu thuyền, xây dựng cơ sở hạ tầng nghề cá hiện đại. Bên cạnh đó, Nhà nước cần tăng cường đào tạo thuyền trưởng, máy trưởng giúp ngư dân nâng cao trình độ kỹ thuật nghề nghiệp để phát triển mạnh khai thác xa bờ, kết hợp bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc”.
Chính quyền địa phương triển khai chính sách một cách thận trọng là đúng đắn, cần thiết, nhưng không vì vậy mà làm cho quá trình thực hiện bị chậm lại. Vì vậy các cấp, ngành sớm tháo gỡ những vướng mắc trên để Nghị định 67 sớm đi vào cuộc sống đối với ngư dân Phú Yên.
NĂM ĐÀ NÔNG
(phường Phú Thạnh, TP Tuy Hòa)
