Báo Phú Yên nhận được đơn của 14 hộ dân sống ven sông Ba (thôn Liên Thạch, xã Hòa Phú, Tây Hòa) về việc có một số hộ dân tự mở đường ra sông để khai thác cát trái phép tại bến cát thôn Liên Thạch đã nhiều năm nay. Thời gian gần đây, việc khai thác cát rầm rộ cả ngày lẫn đêm, thậm chí một số hộ sử dụng xe công nông xúc cát và vận chuyển về bán cho các xã lân cận. Bà con đã làm đơn khiếu nại gửi lên UBND xã Hòa Phú. UBND xã Hòa Phú đã phối hợp với các đơn vị có liên quan triển khai kiểm tra xử lý, song được vài hôm, tình trạng này lại tiếp diễn…
Bãi cát bị khai thác trái phép ở thôn Liên Thạch - Ảnh: V.NGUYÊN
Ông Nguyễn Công Dực, người dân sống ven sông Ba đoạn qua thôn Liên Thạch cho biết: “Bãi cát ở thôn Liên Thạch đã được khai thác từ năm 2009. Thời gian gần đây, việc tự khai thác cát của một số hộ dân diễn ra cả ngày lẫn đêm, thậm chí họ dùng xe công nông xuống tận nơi để xúc cát rồi vận chuyển về bến bán cho các xã Hòa Mỹ, Hòa Phong,… Tôi ước lượng mỗi đêm các loại phương tiện vận chuyển gần 700m3 cát. Nếu họ ra hết bãi cát khoảng chừng 1 cây số để khai thác cát thì tôi không nói gì, đằng này họ khai thác cát cách nhà dân chỉ khoảng 20m”.
Ông Huỳnh Trọng Cường, người dân thôn Liên Thạch, nói: “Hiện tại, thôn có 6 điểm bán cát, hầu như nhà nào cũng có xe công nông, xe tải để chở cát bán cho nơi khác. Hàng ngày, họ thuê người đi qua nhà ông Sĩ xuống bãi xúc cát rồi vận chuyển lên đổ tại bến, ai có nhu cầu mua cát thì họ cho xe chở đến”.
Ông Nguyễn Văn Thành, người dân sống ven sông bức xúc: “Hơn một tháng nay, một số người lợi dụng những người đi lấy cát phục vụ cho xây dựng đường giao thông nông thôn đã trà trộn vào lấy cát với số lượng lớn, tạo thành những hố sâu dọc bờ sông. Mới đây, một số hộ dân sống ven sông quá bức xúc, có ra ngăn chặn không cho các xe công nông vận chuyển cát. Nhờ vậy mà họ ngưng lại và lấy cát ít hơn. Tôi cũng có làm đơn gửi lên các cấp chính quyền nhờ can thiệp, huyện cũng chỉ đạo Phòng Tài nguyên - Môi trường phối hợp với các ngành chức năng cùng UBND xã Hòa Phú đã kiểm tra và xử phạt, nhưng được một tuần, họ lại lén lút khai thác cát, cứ vậy kéo dài đã 4 đến 5 năm nay rồi”.
Được biết, bãi cát ở thôn Liên Thạch dài khoảng 7ha, phía đông giáp thôn Thạch Bàn, tây giáp thôn Lạc Mỹ, xã Hòa Phú. Năm 1993, bãi cát này bị nước xâm thực nhưng thời gian sau được cát bồi đắp cao lên. Trước kia thôn Lạc Mỹ và thôn Thạch Bàn cũng bị người dân khai thác cát để bán, lâu dần tạo thành hố sâu và đã ngập nước không thể lấy cát được nữa. Còn bãi cát ở thôn Tân Mỹ được tỉnh quy hoạch điểm khai thác cát, nhưng đang làm đường bê tông không đi lại được nên họ tập trung vào khai thác ồ ạt ở bãi cát thôn Liên Thạch.
Bà Dương Thị Thư, một người dân ở đây chia sẻ: “Trước kia có một bãi cát rất xa, cứ tới mùa thu hoạch sắn, bắp thì tôi và bà con trong xóm đều mang sắn, bắp ra sông phơi, rảnh thì tôi ra sông trồng cỏ và chăn bò. Nhưng nay, nước ngập sát gần nhà, có muốn ra sông phải đi đường vòng nhà ông Sĩ. Tôi sợ mùa mưa tới đây, nước xâm thực và sạt lở triền sông, tràn vào những hộ dân sinh sống dọc ven sông này”.
Chúng tôi đã đến gặp ông Nguyễn Thi Sĩ, chủ nhà có con đường đi xuống bãi cát. Ông cho biết: “Năm 1986, tôi chuyển đến đây xây dựng nhà thì đã thấy có con đường ra sông này rồi. Trước kia là một cái hố sâu, bà con trong làng đều ra đổ rác, lâu dần cát bồi đắp nên cao lên. Tôi cũng mở rộng thêm, để tiện việc đi lại. Lâu nay, bà con trong thôn cần lấy cát đều đi con đường này để ra sông. Vừa rồi, thôn có xây dựng các con đường bê tông nên tôi mở cửa để họ ra lấy cát. Vợ chồng tôi đi làm rẫy suốt, khi về cũng có nghe nhiều người phản ánh, nếu thôn, xã đề nghị tôi rào con đường này lại thì tôi thực hiện ngay”.
Hiện nay, thôn Liên Thạch có 2.000 người, trong đó có hơn 30 hộ dân sống dọc ven sông Ba chủ yếu làm nông và làm rẫy ở Mai Liên, Bình Sơn. Cứ vào mùa mưa, dòng chảy của sông Ba đoạn qua địa phận thôn Liên Thạch bị thay đổi và đang có chiều hướng tiếp tục xói lở vào sát khu vực nhà ở, khiến người dân vô cùng lo lắng. Bên cạnh đó, những tuyến đường liên thôn, xã thường xuyên bị cày xới bởi các xe trọng tải lớn vào thu mua cát. Tiếng ồn của xe và bụi bay mù mịt suốt cả ngày đêm khiến nhiều người dân xung quanh rất bức xúc.
Ông Lê Minh Thọ, Chủ tịch UBND xã Hòa Phú cho biết: “Tôi có nhận đơn của 8 hộ dân ở thôn Liên Thạch phản ánh ông Nguyễn Thi Sĩ tự mở đường ngang qua nhà mình cho một số hộ dân ra sông khai thác cát trái phép. Ngày 11/9/2013, UBND xã Hòa Phú chỉ đạo Bí thư Chi bộ thôn, Trưởng thôn Liên Thạch tổ chức họp khu dân cư và đề nghị ông Sĩ rào con đường lại và cấm không cho khai thác cát. Sau cuộc họp, UBND xã Hòa Phú cũng cử cán bộ chuyên môn thường xuyên đi kiểm tra và nếu phát hiện sẽ xử lý nghiêm. Ngày 20/9/2013, UBND xã Hòa Phú đã mời ông Sĩ đến nhắc nhở không cho xe ra sông khai thác cát trái phép. Đồng thời, UBND xã giao trách nhiệm cho thôn thường xuyên kiểm tra và thông báo lên hệ thống đài phát thanh xã để nhân dân biết, thực hiện”.
KHÔI NGUYÊN